W moim przekonaniu recenzowana praca naukowa stanowi cenne opracowanie z zakresu resocjalizacji, którego odbiorcami będą: funkcjonariusze penitencjarni, kuratorzy sądowi, terapeuci, pedagodzy resocjalizacyjni, psycholodzy, kryminolodzy, prawnicy oraz studenci wielu kierunków studiów i pracownicy naukowi. Takie szerokie grono Czytelników wynika z wszechstronnie ukazanej problematyki resocjalizacji przestępców i nieletnich. Odbiorcy zaspokoją swoje wielorakie potrzeby poznawcze. Uzyskają podstawową wiedzę lub utrwalą ją w zakresie terminologii stosowanej w naukach społecznych. Poza tym będą mieli okazję do pogłębionej refleksji nad zjawiskami powiązanymi z: nieprzystosowaniem społecznym, niedostosowaniem społecznym, wykolejeniem społecznym, a także zaburzeniami w zachowaniu i emocjonalnymi. Praktycy skorzystają zapewne z tzw. dobrych praktyk dotyczących: karania, terapii i resocjalizacji, wybierając najlepsze rozwiązania. Fragment recenzji 1 Problematyka resocjalizacji wciąż stanowi obszar wielu dyskusji, właściwie w dużej mierze sprowadzających się do wskazywania jej wad i ograniczeń. Redaktorki tomu dobrały teksty konstytuujące publikację w taki sposób, aby odzwierciedlić złożoność tego procesu, czyli pokazać w obiektywny sposób jego wady i zalety. Ponadto Czytelnik może prześledzić cały ciąg podejmowanych działań od karania poprzez podejmowanie odpowiednich działań resocjalizacyjnych po konkretne działania, czyli terapię, wsparcie i readaptację. Ujęcie takie jest w pełni nowatorskie, ponieważ nie tylko prezentuje zagadnienia związane z procesem resocjalizacji, ale rozszerza jego postrzeganie o środki leczniczo-terapeutyczne, które w efekcie przekładają się na readaptację do środowiska zewnętrznego. Fragment recenzji 2

Jakie miejsce zajmowały kobiety w pierwszej polskiej dynastii? Czego od nich oczekiwano i jak rozumiano ich społeczne role? Czy kobiety bywały podmiotem działań, czy też pozostawały wyłącznie instrumentami w grze prowadzonej przez mężczyzn? Na te pytania szukamy odpowiedzi w prezentowanej książce. Przedstawia ona dynastię Piastów w okresie pierwszych dwustu lat polskiej państwowości, ukazując ją na tle innych rodów panujących Europy wcześniejszego średniowiecza. Podejmowane analizy koncentrują się m.in. na obecnych w kulturze wcześniejszego średniowiecza żeńskich wzorcach zachowań, roli kobiet jako fundatorek i dobrodziejek Kościoła, ich zaangażowaniu w liturgiczną pamięć rodu i wpływie na jego imiennictwo, a także na funkcjach, jakie pełnił w dynastii rodowy klasztor żeński. Na okres wczesnopiastowski patrzymy więc z innej perspektywy, stawiając w centrum zainteresowania nieme dotąd bohaterki rodzimych dziejów – żony i córki polskich władców.

Przedmiotem książki nie jest ani sowietyzacja wsi białoruskiej, ani tez specyfikacja poskomunistycznej mentalności - choć można ją uważać za pracę sowietologiczną. „Kołchoźnicy” to analiza antropologiczna, dekonstruująca potoczny stereotyp kołchozu jako instytucji nieodłącznej od fenomenu homo sovieticus. Daje ona wgląd w długie trwanie konstytutywnych dla tożsamości współczesnych kołchoźników tradycyjnych kategorii kognitywnych i aksjologicznych, jakie przetrwały XX-wieczne paroksyzmy destrukcji: kolektywizację, ateizację, wojnę i Zagładę. Autorka „Kołchoźników” nie opisuje białoruskiej wsi z perspektywy gabinetowej. Jej interpretacja jest plonem kilkunastu lat badań terenowych, prowadzonych we wsiach chłopskich i okolicach szlacheckich na zachodniej i wschodniej Białorusi. W efekcie powstał złożony i zróżnicowany zbiorowy autoportret ich mieszkańców, rekonstruowany z perspektywy wnętrza badanej kultury, w dialogu z rozmówcami. Celem antropologicznych dociekać autorki jest bowiem zrozumienie, kim są białoruscy kołchoźnicy we własnych oczach. Rdzeń wizerunku własnego kołchoźników, wpisanego w ich narrację tożsamościową, to zrealizowany dzięki pracy na ziemi sakralny wzór dobrego gospodarza. Ich wspólnotowa tożsamość jest zaś wypadkową funkcjonujących w zbiorowej wyobraźni stereotypów pana i Żyda - dwóch historycznych i symbolicznych partnerów społecznych tradycyjnego chłopa. Zbiorowa tożsamość wsi białoruskiej w jej dzisiejszym wariancie kołchoźniczym okazuje się chłopską tożsamością postpańszczyźnianą, która nosi w sobie ślady dawnej stanowej struktury społecznej i jest nierozerwalnie związana ze światopoglądem mitycznym. Pozostając obojętna na nowoczesne projekty ideologiczne i polityczne, zachowując wymiar uniwersalistyczny, skoncentrowany wokół relacji człowieka z sacrum.

Terencjusz – podstawowa lektura szkolna całej starożytności, średniowiecza, odrodzenia; źródło inspiracji dla komedii chrześcijańskiej, teatrów konwiktowych, dramy mieszczańskiej; wzór eleganckiej łaciny jej kolokwialnym rejestrze; skarbnica sentencji… Terencjusz stał się tak popularny, że przestał interesować badaczy, wydawało się bowiem, że nie można już nic powiedzieć, co nie zostałoby powiedziane wcześniej A jednak ostatnie dwie dekady przyniosły prawdziwy renesans w badaniach nad tym poetą, a w konsekwencji nowe, niekiedy zaskakujące odczytanie jego komedii. Nawet skąpe informacje o życiu i walce o scenę zyskały w tym świetle odmienne niż dotąd oblicze. Oddawana do rąk czytelnika monografia stara się zaprezentować całe to spektrum interpretacji wraz z propozycjami autorki. Terencjusza najbardziej interesuje człowiek, jego osobowość, charakter, zalety i przywary, ale także reakcje na uwikłanie w codzienne i niecodzienne problemy. Nie bez powodu mówi się, że każda ze sztuk to wnikliwe studium psychologiczne. Dlatego monografia najwięcej miejsca poświęca temu właśnie zagadnieniu. Stara się także pokazać, że Terencjusz nawet nie próbuje konkurować ze swoim poprzednikiem – Plautem, nie pociąga go powielanie schematów fabularnych, a jedynie ich przetwarzanie. Wyraźnie widać, że nie chce naśladować, przeciwnie – ucieka od ustanowionego przez Plauta wzorca, szukając dla siebie nowych, bo zmodyfikowanych, form zgranych już motywów. Monografia weryfikuje także dotychczasowe ustalenia w dziedzinie języka i metryki. Podkreśla, że sztuki Terencjusza pełne są barwnej metaforyki, nie stronią od obscenicznych skojarzeń, postaci nie mówią tak samo, a wykorzystane metra w specyficzny sposób wspierają fabułę oraz wzmacniają wizerunki bohaterów. Nowa monografia to nowe oblicze Terencjusza.

Każde nowe zjawisko literackie zagraża tożsamości literatury, ale i jej tożsamość potwierdza. Nowość inicjuje zmianę hierarchii tematów, powoduje deregulację norm wysłowienia, wzmaga zamieszanie pośród gatunków, wymusza rewizję granic oddzielających literaturę od nieliteratury i paraliteratury oraz komunikację werbalną od niewerbalnej. Najgłębsze wstrząsy i najgwałtowniejsze zwroty nie niszczą jednak uniwersalnego modelu literackości, dlatego pozostaje on nieodmiennie atrakcyjny dla pisarzy, tłumaczy, czytelników, krytyków, historyków i teoretyków sztuki słowa. Spośród wielu teorii „tego, co literackie”, wyróżnia się teoria sprzecznościowa. Powtarza się ona w kolejnych epokach i poetykach, utworach i manifestach – zachowawczych i nowatorskich, rodzimych i wzorowanych na inwencji cudzej. Literackość polega tu na zawieszeniu obowiązującej poza sztuką słowa formalno-logicznej normy niesprzeczności (lex contraditionis), wedle której nie mogą być uznane za równocześnie prawdziwe dwa przeciwstawne sądy na temat tego samego przedmiotu, ujęte w tym samym trwaniu. W komunikacji praktycznej nie jest dopuszczalne, by jednocześnie było A i nie-A; w komunikacji literackiej jest to nieodzowne. Nie chodzi tylko o sądy, ale o napięcia między aktywnymi w danym dziele literackim składnikami: sztucznością a naturalnością mowy, porządkiem a chaosem fabuły, eksperymentem a wznowieniem chwytów oswojonych, bezstronną obserwacją a stronniczą oceną świata, jego widzialnością a niewidzialnością, wyrażalnością a niewyrażalnością intuicji autorskich, orientacją realistyczną a imaginatywną itd. Model sprzecznościowy jest otwarty dla odmiennych stylów i poetyk – z uwagi na gradacyjny charakter wyzwalanych w literaturze energii.

W debacie wokół przemian współczesnych rodzin i wzorców płci rzadko dyskutuje się o doświadczeniach kobiet spoza klasy średniej. W istocie niewiele wiemy na temat tego, jak po 1989 roku zmieniały się biografie, tożsamości i role rodzinne rolniczek i robotnic. Tymczasem od co najmniej kilku dekad to właśnie zwalniane z restrukturyzujących się fabryk pracownice, rolniczka i gospodynie domowe są bohaterkami cichej, niewidzialnej, choć masowej ewolucji. Jako (nie)legalne migrantki – sprzątaczki i opiekunki dzieci, osób starszych i chorych – zamieszkujące wraz z milionami podobnych sobie globalnych robotnic getta migracyjne w metropoliach Europy i Ameryki, musiały zmierzyć się z nowymi nierównościami, gruntownie przeorganizować rolę, tożsamości rodzinne i wzorce płci. Jak Polki radziły sobie z wieloletnią przymusową rozłąką z dziećmi w sytuacji, gdy „opieka na odległość” stała w sprzeczności z figurą matki rezydencjalnej utrwaloną w świadomości jako kanoniczna i niemodyfikowalna? Jak zmieniały się przy tym ich relacje z mężami, rodzinami i społecznościami lokalnymi? O jakich doświadczeniach , jakim językiem mówi „matka Polka na odległość”? Jakie kulisy życia polskich rodzin zaczęła odsłaniać, kiedy znalazła się tak – poza granicami domu, tradycyjnego świata społecznego wsi, miasteczka, państwa? Z czym wiąże się „postmodernizacja ubogich”? Autorka odpowiada na te pytania, zastanawiając się jednocześnie, czy od 1989 roku – kiedy okno dla masowych migracji kobiet otworzyło się szerzej – mieliśmy do czynienia z niedostrzeżoną rewolucją płci w społecznościach zwykle szufladkowanych jako twierdze tradycyjności. Analizy powstały na podstawie zebranych przez autorkę narracji autobiograficznych kobiet, których doświadczenie życia między dwoma krajami wpisało się w dwie dekady transformacji 1989-2010. Książka nie mogłaby jednak powstać bez intensywnych badań terenowych, prowadzonych w Polsce I Belgii. Dały one wgląd w życie migrantek, ich rodzin i społeczności na wsiach i w małych polskich miasteczkach, a także w gettach migracyjnych Brukseli.

Badania nad wykorzystaniem mediów społecznościowych w tworzeniu innowacji przedsiębiorstw, w dzieleniu się wiedzą wciąż znajdują się na wczesnym etapie rozwoju. Obecna literatura oferuje niewiele wskazówek dotyczących skutecznego zastosowania mediów społecznościowych w tworzeniu innowacji. Wyzwaniem dla obecnych przedsiębiorstw jest zatem zrozumienie tego, jak wydobyć z mediów społecznościowych potencjał innowacyjny, jak wykorzystać mądrość tłumu w podejmowaniu ważnych decyzji biznesowych. Prezentowana praca wychodzi naprzeciw temu wyzwaniu, a przeprowadzone w niej dociekania zostały oparte na oryginalnych przemyśleniach oraz wnioskach pochodzących z przeprowadzonych badań własnych wśród polskich małych i średnich przedsiębiorstw. Podjęta w książce problematyka jest zatem istotna i aktualna z punktu widzenia teorii i praktyki zarządzania. Wyczerpująco opisuje zakres i formę wykorzystania mediów społecznościowych w kreowaniu innowacji w przedsiębiorstwach. Opracowanie wnosi wkład do obecnego stanu wiedzy, zwiększając zrozumienie możliwości wykorzystania mediów społecznościowych w kreowaniu innowacji przedsiębiorstw. Badania mają również ważne implikacje dla praktyków biznesu, którzy wraz z ciągłym rozwojem technologicznym, dostępem do informacji i rosnącymi wymaganiami rynkowymi są postawieni przed wyzwaniem jak najskuteczniejszego wykorzystania mediów społecznościowych do tworzenia innowacji.

Ambicją autora nie było stworzenie monumentu wyczerpującego wszystkie kwestie, których rozpatrzenie umożliwiają źródła historyczne i świadectwa archeologiczne, lecz raczej krytyczna analiza dostępnych informacji, pozostawiająca wciąż spore pole do manewrów interpretacyjnych. Osią rozważań nie jest chronologia wydarzeń politycznych, lecz wybrane problemy badawcze, które albo nie wzbudziły dotąd szerokiego zainteresowania, albo pozwalają na wzbogacenie dotychczasowych interpretacji. Według standardowej wiedzy Mieszko od szóstej dekady X wieku był samodzielnym władcą o niekwestionowanym autorytecie wewnątrz swojego rodowego terytorium, wzbudzającym respekt sąsiadów i przyciągającym uwagę kronikarzy. Nie wiemy jednak, choć chcielibyśmy się dowiedzieć: Dlaczego właśnie on? Dlaczego właśnie wtedy? Dlaczego właśnie tam? Jak do tego doszło? Autor próbuje wykazać, że można znacznie poszerzyć zakres rozważań i zakwestionować niektóre mocno ugruntowane przekonania. Nie jest to zatem kolejna biografia pierwszego władcy piastowskiego, lecz rozważania nad wybranymi problemami, które wymagają ponownego przemyślenia. Autor podejmuje próbę „zrozumienia” kwestii najtrudniejszych: Kim byli przodkowie Mieszka? Skąd wzięła się ich wiedza o tym, jak zbudować podstawy państwa terytorialnego? Jak brzmiało oryginalne imię Mieszka? Czy gorliwie szerzył chrześcijaństwo? Jaką miał strategię geopolityczną? Jaki był terytorialny zasięg jego władzy? Jakie były polityczne okoliczności jego śmierci? Gdzie został pochowany? Brak solidnych podstaw informacyjnych sprawia, że zaproponowane odpowiedzi to raczej sugestie historiograficzne niż konkluzywne stwierdzenia. Tylko na tyle pozwala bowiem dzisiejszy stan naszej wiedzy. Mimo to autor świadomie podejmuje ryzyko sformułowania dość kontrowersyjnych propozycji, które sprowokują zapewne krytyczną dyskusję.

O tym, że nauka polega na rozwiązywaniu problemów, pisało już wielu autorów. Jednak kto rozwiązuje owe problemy? Jakie mechanizmy wykorzystuje się w tym celu? Odpowiedź na te pytania nie jest wcale oczywista. Kiedy spojrzymy na standardową wizję nauki, łatwo dostrzeżemy w niej opowieść, w której główne role odgrywają jednostki dokonujące przełomowych odkryć. Jest to historia gigantów, którzy wyznaczają nowe ścieżki rozwoju ludzkości - historia, która jest zarazem heroiczna i sentymentalna. Jednocześnie jest to wizja, która zakłada, że nauka to praca przede wszystkim (jeżeli nie wyłącznie) intelektualna. Problem w tym, że ta wizja w żaden sposób nie przystaje do funkcjonowania współczesnej nauki. Jak zatem to wszystko działa? Jaka jest rola jednostki w procesie naukowym? Jakie funkcje pełnią czynniki społeczne i materialne? Jak rzeczywiście wygląda praktyka rozwiązywania problemów? To pytania, od których wychodzi autor pracy "Modele, artefakty, kolektywy". Książka ta jest oryginalną próbą syntezy współczesnych studiów nad nauką i technologią. Autor rozpoczyna od klasycznych podejść filozoficznych Thomasa Kuhna i Ludwika Flecka, rekonstruuje najważniejsze elementy socjologii wiedzy naukowej, by przejść do współczesnych antropologicznych i kognitywnych analiz praktyk badawczych. Efektem jest nie-heroiczna i nie-sentymentalna wizja nauki, w której kluczowe role odgrywają kolektywny wymiar procesu badawczego oraz interakcje uczonych z elementami ich materialnego środowiska - zarówno skomplikowanymi instrumentami laboratoryjnymi, maszynami obliczeniowymi, jak i prozaicznymi przedmiotami codziennego użytku.

"Modernizacja Polski. Polityki rządowe w latach 1918-2004" to pierwsza w polskiej literaturze monograficzna próba uchwycenia procesów modernizacji ostatniego stulecia. Praca składa się z dwóch części. Pierwsza to opis narzędzi metodologicznych i teoretycznych objaśniający fenomen tego procesu społecznego, a także sposoby jego badania. Druga poddaje analizie kolejne modernizacyjne skoki w trzech radykalnych i odmiennych co do istoty oraz przebiegu okresach: dwudziestoleciu międzywojennym, Polsce Ludowej, III Rzeczpospolitej. Książka ukazuje, jak kolejne rządy starały się zaprojektować zmiany społeczne, polityczne i ekonomiczne, tak aby doścignąć państwa wysoko rozwinięte. Badania Wojciecha Musiała pozwalają zrozumieć, jakich przekształceń doświadczyło państwo oraz społeczeństwo. Dostarczają czytelnikowi narzędzi służących zrozumieniu współczesnej pozycji i roli kraju w kontekście międzynarodowym. Autor, opierając się na metodzie studium przypadku, szeroko wykorzystał dane statystyczne oraz dokumenty rządowe. Zapewnia czytelnikowi bezpośredni wgląd w działania podejmowane przez wąskie grono ludzi, decydujące o życiu milionów. Każdy poddany analizie okres dziejów Polski rozpoczyna się "bilansem otwarcia", zapoznającym odbiorcę z zakresem wyzwań i ograniczeń wielkich przemian, a kończy się podsumowaniem, omawiającym efekty stosowanych polityk. Autor stawia pod znakiem zapytania możliwość przyspieszonej, wprowadzanej odgórnie przez elity modernizacji i ukazuje rezultaty dotychczas zrealizowanych "skoków ku nowoczesności".

Czy można wciąż myśleć i pisać o historii w wielkiej skali? Formułować tezy o długofalowych procesach historycznych i rządzących nimi regularnościach? W sposób totalny opisywać dzieje cywilizacji? Czy i w jakich kategoriach daje się ująć historia naszego globu? Czy wolno pytać o to, jak wydarzyła się nasza współczesność rozumiana jako całość tego, co uważamy za aktualne? Jesteśmy skłonni odpowiadać na te pytania negatywnie lub odrzucać je jako jałowe. Ostrożność tę dyktuje pamięć o porażkach filozofów dziejów oraz lęk przed starymi błędami determinizmu, teleologii, naiwnej linearności i nieuleczalnego europocentryzmu, które skutecznie odstraszają dziś od wczorajszej historiozofii. Ogarnięci wątpliwościami – każącymi deprecjonować wszelki szeroko zakrojony namysł nad historią – przeoczamy wszakże fakt, iż dzieła makrohistoryczne wciąż powstają. Pośród potocznej dyskusji o kresie „wielkich narracji” piszą je historycy, socjologowie i filozofowie. Jak to możliwe? Co znaczy oddawać się dociekaniom makrohistorycznym współcześnie? Poszukując odpowiedzi na to pytanie, autor poddaje analizie trzy dzieła stanowiące syntetyczne ujęcia dziejów kapitalizmu. Są nimi: „Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm, XV-XVIII wiek” Fernanda Braudela, „The Modern World-System” Immanuela Wallersteina oraz „Capitalisme et schizophrénie” Gilles’a Deleuze’a i Félixa Guattariego. Nie będąc monograficznym ujęciem koncepcji wymienionych autorów ani porównawczą analizą merytorycznej zawartości ich dzieł, książka traktuje o problemie formy tego typu poznania, którego są owocem i wyrazem. Pytanie o warunki możliwości makrohistorii autor rozważa w świetle minionych, a następnie współczesnych relacji między historiografią, dziejami a filozofią, koncentrując stopniowo spojrzenie na trzech wybranych historiach kapitalizmu.

Książka opowiada o jednym z podstawowych mitównowożytnej Europy i jego funkcjonowaniu w muzyce, w szerokim kontekście kultury. Podejmuje zarazem problematykę narracyjności dzieła muzycznego. Jest wynikiem poszukiwania odpowiedzi na dwa pytania: po pierwsze – jak topos Romea i Julii kształtuje się w historii muzyki, po drugie – czy kategoria narracji może być przydatna w badaniu muzyki? Ekspansja tej „megakategorii”, jaką jest narracja, z teorii literatury do wielu różnych dziedzin, w tym muzykologii, zachęcała do podjęcia próby zgłębienia jej zakresu znaczeniowego i konsekwencji metodologicznych. Monografia stanowi zarazem rekonesans narratologii muzycznej, wraz z przeglądem teorii i słownikiem terminów. Rozważania na temat narracji muzycznej oraz semantyki miłości, zarys dziejów tematu Romea i Julii w kulturze i muzyce oraz interpretacje dziewięciu reprezentatywnych dzieł muzycznych różnych gatunków – od genezy do rezonansu, przez pryzmat tytułowej kategorii narracji – zakorzenione zostały w obszernej literaturze narratologicznej, filozoficznej i muzykologicznej.

Książka jest próbą całościowego spojrzenia na znaczenie wynalazku druku dla kultury muzycznej XVI wieku. Po zarysowaniu historii wczesnego drukarstwa muzycznego, jego podstaw technologicznych, finansowych i społecznych autor charakteryzuje kształtujący się wówczas rynek wydawnictw nutowych. Wskazuje na zależność zawartości i zewnętrznej postaci druków od warunków ekonomicznych, omawia przejawy rywalizacji między oficynami oraz przedstawia krąg protektorów edycji muzycznych. Typografia przyczyniła się do wzrostu alfabetyzacji muzycznej, umożliwiła unifikację europejskiego repertuaru, pogłębiając zarazem różnice między poszczególnymi gatunkami i stylami muzycznymi. Zapewniła długie trwanie niektórych typów twórczości, co nie wykluczało promowania w pierwszym rzędzie dzieł najnowszych i reagowania na bieżące wydarzenia religijne czy polityczne. Nowe medium wpłynęło nie tylko na obieg i funkcjonowanie repertuaru, ale także na świadomość twórców: ich poczucie autorstwa i indywidualności. Autor stawia tezę, że dzięki rewolucji druku poszerzył się społeczny i estetyczny horyzont kultury muzycznej, powstały nowe typy twórczości oraz zwiększył się krąg odbiorców zapisywanej muzyki. Proponuje powiązanie tych zjawisk z narodzinami nowożytności muzycznej, odnajdując niekiedy kontynuację zmian zapoczątkowanych w XVI wieku w kulturze współczesnej.

Książka łączy krytyczną analizę socjogenenezy dwóch fenomenów ponowoczesności - dyskursu o społeczeństwie obywatelskim oraz zjawiska zwanego potocznie trzecim sektorem. Weryfikacja popularnych opinii na temat narodzin koncepcji społeczeństwa obywatelskiego doprowadziła do wykazania na podstawie analizy materiałów źródłowych, że antykomunistyczna opozycja nie znała tej koncepcji, wypracowując w czasach pierwszej Solidarności ideę samorządnej Rzeczpospolitej. Badania prasowe ujawniły, że to komunistyczna propaganda winna być uznana za głównego sprawcę w procesie stworzenia i rozpropagowania tej koncepcji - w celu legitymizacji neoliberalnej trans-formacji systemu społeczno-politycznego w Polsce w 1989 roku. Od samych początków przemian społeczeństwo obywatelskie miało stanowić ekwiwalent dla pełnej demokratyzacji systemu politycznego i powstania dojrzałego społeczeństwa politycznego.Historyczna analiza powstania trzeciego sektora została osadzona w socjologii organizacji i administracji publicznej. Proces neoliberalnej restrukturyzacji państwa opiekuńczego zidentyfikowano jako główny czynnik rozwoju i ekspansji trzeciego sektora zdefiniowanego w związku z tym jako społeczeństwo opiekuńcze. Finansowane w większości ze źródeł publicznych organizacje opiekuńcze zaczęły stanowić złożony i elastyczny system administracyjny, który przejmuje część funkcji państwa opiekuńczego. System opiekuńczy zmienił sposób swojego funkcjonowania z uniformizacji, równości i spójności działań na rzecz ich indywidualizacji i kontroli różnic. Po upadku systemu zimnowojennego proces ten został zglobalizowany przez politykę strukturalnego dostosowania wyznaczającą zachodnim organizacjom opiekuńczym funkcję redystrybucji zasobów do państw biedniejszych.

W książce proponuje się spojrzenie na neopragmatyzm z punktu widzenia filozofii analitycznej. Na tle pragmatyzmu klasycznego i nowego przedstawiono krytykę pragmatyzmu, dokonaną przez współtwórców filozofii analitycznej - George'a E. Moore'a oraz Bertranda Russella. Następnie pokazano wątki pragmatyczne w filozofii Clarence'a I. Lewisa, Franka P. Ramseya i Rudolfa Carnapa oraz opisano skomplikowane związki pragmatyzmu z koncepcjami filozoficznymi Ludwiga Wittgensteina i Willarda V. Quine'a. Zasadnicza część pracy dotyczy kolejno: wybranych poglądów Richarda Rorty'ego, niewątpliwie kluczowego i najbardziej znanego neopragmatysty, ciągle modyfikowanego stanowiska Hilary'ego Putnama, głównie w tych aspektach, które uczyniły z niego nowego pragmatystę, oraz koncepcji Roberta B. Brandoma, jednego z najoryginalniejszych myślicieli ostatnich kilkunastu lat, łączącego wątki analityczne, pragmatyczne i idealistyczne. Książka ma przede wszystkim charakter historyczno-egzegetyczny, a tylko w marginalnym stopniu krytyczny. Nie jest to jednak - by posłużyć się sugestywnym przeciwstawieniem - przyczynek do historycznej historii filozofii, lecz do filozoficznej historii filozofii.

Książka przedstawia portret młodych ludzi angażujących się na rzecz mniejszości językowych Europy: Kaszubów (w Polsce), Górnołużyczan (w Niemczech), Bretończyków (we Francji) i Walijczyków. Odgrywają oni rolę przewodników po swoich kulturach, wskazują na problemy, trudności i wyzwania, z jakimi się spotykają w codziennym życiu i działaniu. Ich słowa ukazują sytuację socjolingwistyczną mniejszości, panujące ideologie językowe, rolę edukacji mniejszościowej oraz typy młodych użytkowników języków mniejszościowych. Analizie zostały poddane także praktyki kulturowe i tożsamościowe młodych w kontekście różnych form życia wspólnotowego oraz ich drogi do działania na rzecz mniejszości, wiodące od aktywnego uczestnictwa w kulturze, przez stopniowe angażowanie się w działania, a ż po aktywizm językowy.

Książka jest poświęcona analizie statusu dowodów matematycznych. Na proces dowodzenia w matematyce można patrzeć jako na pewnego typu argumentację, która jest ujęta w precyzyjnie skodyfikowane reguły. Jednak standardy dowodowe ewoluują, nieuchronnie pojawiają się też w nich elementy uznaniowe - przyjęcie pewnych reguł jako powszechnie akceptowanych odbywa się bowiem na etapie preteoretycznym. Co więcej, dowody matematyczne znane z praktyki odległe są od wersji sformalizowanej. Ta rozbieżność prowadzi do ciekawych problemów filozoficznych. W książce analizowane są: (1) problem relacji między realnymi, znanymi z praktyki dowodami matematycznymi a dowodami traktowanymi jako formalne ciągi symboli (będącymi przedmiotem zainteresowania teorii dowodu), (2) problem rozumienia w matematyce i zagadnienie eksplanacyjnej roli dowodów matematycznych, (3) kwestia empirycznych elementów w dowodach matematycznych i empirycznego zapośredniczenia wiedzy matematycznej.

Michał Łuczewski opowiedział historię Polski w sposób, w jaki jeszcze nigdy nie została opowiedziana. Piszą ją nie dominujące elity, ale przedstawiciele warstwy zmarginalizowanej: chłopi ze wsi Żmiąca w Beskidzie Wyspowym. Dzięki poprzednim monografiom tej wsi (Franciszka Bujaka z 1903 i Zbigniewa Wierzbickiego z 1963 roku), które uczyniły z niej najdłużej badaną miejscowość w naukach społecznych, a także dzięki wieloletnim poszukiwaniom samego autora udajemy się w pasjonującą podróż od średniowiecza po współczesność. I dowiadujemy się, jak Polacy stali się narodem i jak naród stał się katolicki. Książka ukazuje, jak polskie ideologie narodowe – od sarmackości i Jana Długosza po IV RP i Jarosława Kaczyńskiego – transformowały się w starciu z rzeczywistością i jak oddziaływały na nie masy. Autor przywraca polskiej historiografii zapomnianą postać chłopa cesarskiego oraz stosowane przez niego strategie oporu wobec polskości. Opisuje, jak w warunkach kapitalistycznych Żydzi stali się negatywnym punktem odniesienia galicyjskiej wsi, którym w feudalizmie była polska szlachta. Uświadamia znaczenie ideologii ultramontańskiej i teologii narodu Stefana Wyszyńskiego dla nowoczesnego kształtu polskości. Wskazuje przy tym, że opowiedziana historia nie jest udziałem jednej wsi – z takich małych historii składa się historia Polski. Autor łączy w swych badaniach narzędzia socjologii, antropologii, psychologii i historii, proponując nową definicję i wyjaśnienie narodu, które razem tworzą oryginalne podejście: integralną teorię narodu. Ostateczna konkluzja jego rozważań brzmi: polskość, która jawi się nam jako wieczna, moralna i jedna, jest wynikiem szeregu dziejowych zbiegów okoliczności. Staliśmy się Polakami-katolikami przez przypadek.