Przedmiotem książki jest egzystencjalna myśl duńskiego filozofa Sorena Kierkegaarda rozpatrywana jako pewien szczególny projekt antropologiczny, którego zadanie stanowi próba odpowiedzi na pytanie: co to znaczy stawać się i być chrześcijaninem? Nie ma wątpliwości, że dzieło Kierkegaarda w swym najgłębszym rdzeniu ma wymiar chrześcijańskiej antropologii egzystencjalnej, w której centrum stoi jednostka jako niepowtarzalny i wyjątkowy byt ludzki, odkrywający swoją prawdę o sobie tylko w wierze, będącej zawsze indywidualną relacją z Bogiem. Główny zabieg interpretacyjny zastosowany w tej książce polega na tym, by odczytać pisma pseudonimowi Kierkegaarda w taki sposób, aby uwidocznić spójną i przemyślaną antropologię zawartą w jego myśli. To, że nie tworzy on żadnego systemu wiedzy, którego celem byłby obiektywny wykład na temat filozoficznie rozumianej istoty człowieka, jest oczywiste, bezdyskusyjne i konieczne do przyjęcia dla każdego, kto chce na poważnie zajmować się jego dziełem. Nie zmienia to jednak faktu, że aby realizować swój majeutyczny cel, polegający na zachęceniu czytelnika do pogłębiania własnego życia duchowego, Kierkegaard musiał rozwinąć bardzo spójny sposób myślenia o tym, kim u swych podstaw jest człowiek. Dokonał tym samym daleko idącej konceptualizacji fenomenów ludzkiej duchowości, tworząc bardzo głęboko przemyślaną i świetnie skonstruowaną sieć kategorialną. Z jej pomocą starał się uchwycić sens stawania się i bycia chrześcijaninem w ludzkiej egzystencji oraz tak go przedstawić, by rzeczywiście pobudzić czytelnika o refleksji nad sobą.

Książka jest poświęcona kategorii woli powszechnej oraz roli, jaką można przypisać jej niektórym odczytaniom w kontekście współczesnej filozofii politycznej. Autor śledzi narodziny i rozwój tej idei w czasach antycznych, średniowiecznych, nowożytnych i współczesnych, najwięcej miejsca poświęcając w tym kontekście myśli Jeana Jacquesa Rousseau – niekwestionowanego pioniera upolitycznienia volonté générale – oraz dziewiętnasto- i dwudziestowiecznych idealistów brytyjskich (Thomas Hill Green, Francis Herbert Bradley, Bernard Bosanquet). Okazuje się, że prace tych ostatnich, właśnie dzięki przewartościowaniu koncepcji Rousseau, niosą pokaźny potencjał heurystyczny. Pozwalają złagodzić napięcia leżące u podstaw wielu współczesnych sporów filozoficzno-politycznych, zwłaszcza debaty między liberalną i komunitarystyczną wizją miejsca jednostki we wspólnocie.

Problemy etyczne wynikające z tempa, charakteru i burzliwego rozwoju nauki stały się na przełomie II i III tysiąclecia największym wyzwaniem dla nauk medycznych i nauki w ogóle, ale nie tylko, mają bowiem znacznie szerszy zasięg, gdyż dotyczą szeroko pojmowanej cywilizacji. Nowa sytuacja cywilizacyjna w XXI wieku, widoczna w medycynie, nauce, kulturze i przestrzeni publicznej, postawiła człowieka współczesnego nie tylko przed nowymi, nieznanymi dotąd zadaniami, lecz także koniecznością właściwego pojmowania pojęć związanych z etyką, takich jak: sumienie, obyczaj czy prawo, zgodnie z zasadą, że dobre obyczaje etyczne i dojrzałość moralna powinny obowiązywać również w polityce, działaniach gospodarczych i różnych sferach życia społecznego. Zawód naukowca jest w znaczeniu etycznym o tyle wyjątkowy, że stanowi w dużej mierze wzorzec dla innych profesji, zwłaszcza dla tych, które uczciwość, szacunek dla prawdy i wzgląd na dobro innych traktują jako swoje elementarne zobowiązania moralne. Autorzy przedstawiają problemy etyczne niezwykle ważne w badaniach i ingerencjach genetycznych, badaniach naukowych realizowanych na ludzkim materiale biologicznym oraz w badaniach nad sztuczną inteligencją i transhumanizmem.Jest to warte uwagi dlatego, że istnieje dzisiaj ogromne ryzyko pogłębiania procesu dehumanizacji, gdyż szybki rozwój nauk technicznych i nowych technologii pozwala na coraz większą ingerencję w ludzkie życie. Monografia omawia również rolę etyki w szeroko pojętej edukacji, przekazie historycznym i medialnym oraz w polityce żywieniowej, porusza także aktualny temat zadań etyki lekarskiej w czasie pandemii. Omawiana w monografii tematyka wydaje się tym bardziej cenna, że problemy z zakresu bioetyki i etyki zajmują wciąż marginalnie miejsce w programach edukacji studentów na uczelniach wyższych lub studiach podyplomowych.

Przez dziesięciolecia wydawało się, że teza o reprezentacyjnej naturze umysłu stanowi teoretyczny fundament i spoiwo kognitywistyki. Nauki kognitywne miały „zneutralizować” filozoficzną ideę, że poznanie świata jest zapośredniczone przez wewnętrzne, umysłowe reprezentacje, a następnie wykorzystać ją w próbach dostarczenia naukowego wyjaśnienia zjawisk poznawczych. Dziś powodzenie tego typu projektu podaje się w wątpliwość. Z jednej strony coraz wyraźniej jest widoczny wśród kognitywistów brak konsensusu względem tego, co właściwie znaczy, że pewien system fizyczny – taki jak biologiczny mózg – opiera swoje działanie na wewnętrznych reprezentacjach. Z drugiej strony na popularności zyskują stanowiska antyreprezentacjonistyczne, które postulują wyrzucenie pojęcia reprezentacji z teoretycznego repozytorium nauk o poznaniu. Celem tej książki jest wypracowanie określonych rozstrzygnięć dotyczących natury oraz roli eksplanacyjnej reprezentacji mentalnych w kognitywistyce. Autor rozwija koncepcję wyjaśniania reprezentacyjnego jako wyjaśniania za pomocą mechanizmów poznawczych wykorzystujących wewnętrzne modele-surogaty świata. Broni on tezy, że mechanizmy tego rodzaju spełniają istotną rolę w różnych rejonach współczesnej kognitywistyki, w związku z czym próby pogrzebania reprezentacjonizmu są zdecydowanie pochopne. Autor zmierza także do pokazania, że kognitywistyczne wyjaśnienia za pomocą reprezentacji zasadniczo różnią się od wyjaśnień ludzkich działań za pomocą takich „zdroworozsądkowych” stanów emocjonalnych, jak przekonania, pragnienia, oczekiwania czy intencje. Nasza tak zwana psychologia potoczna okazuje się zatem w znacznym stopniu autonomiczna względem kognitywistycznych ustaleń dotyczących wewnętrznej, mechanistycznej organizacji systemów poznawczych.

Najmłodsze pokolenie literatów śmiało sobie poczyna w czasach powracającego echa: „wszystko już napisano”. Otóż nie wszystko, jak pokazują zebrani tu autorzy. W ich twórczości gra z tradycją splata się z nowatorstwem, emocja z intelektem, szczerość z ironią, a nad tym amalgamatem rozwiązań lśni jedyna, porażająco piękna Sztuka, łącząca najbardziej odległe od siebie poetyki. Wierzymy, że każdy, miłośnik literatury znajdzie w naszej książce to, czego nieustannie szuka. Mamy też nadzieję, że wydawcy, którym wpadnie ona w ręce, prędko zaopiekują się tak obiecującymi pisarzami, o których jest jeszcze względnie cicho. Jeszcze.

Jak Europa długa i szeroka młynarze przez wieki cieszyli się złą reputacją zarówno w opinii ludzi pióra, jak i w oczach ludu. Cyceron uważał ich profesję za plugawe zajęcie, którym para się tylko motłoch, Boccaccio zrównywał ich status społeczny z ówczesnym statusem czarnoskórych Afrykanów, Chaucer odmalował jako nalanych opojów i bezwzględnych oszustów, a Rabelais widział w nich kutych złodziei. W przysłowiach, porzekadłach, ludowych podaniach, przyśpiewkach i balladach aż do XVII wieku niemal zawsze występowali jako pazerni bogacze i oszuści, którzy dla zysku są gotowi paktować nawet z diabłem, oraz wyzuci z zasad łajdacy, którzy dybią nie tylko na cudze ziarno, ale także na cudze żony. Uchodzili za synonim oszusta i prostaka, wcielenia zła, alegorię złodziejstwa, symbol nieuczciwości, rozwiązłości i hipokryzji. W czasach nowożytnych doczekali się zupełnie odmiennego wizerunku: jowialnych i poczciwych wieśniaków, żyjących beztrosko z dala od ludzi i spraw tego świata. Ich nalana, rumiana twarz, będąca dotąd jedynie oznaką pazerności, teraz zaczęła wyrażać także pełnię i radość życia, w którym nie stroni się od hedonistycznych przyjemności – kobiet, wina, śpiewu i tańca. Od tego momentu aż do końca tradycyjnego młynarstwa rozśpiewany i roztańczony młynarz będzie szedł w parze ze swym poprzednikiem – zachłannym i lubieżnym łajdakiem. Prezentowana książka jest zapisem ich kulturowej wędrówki przez wieki.