Monografia prezentuje przygotowanie zarówno samego systemu zarządzania w opiece zdrowotnej, jak i podmiotów do zagrożenia, jakim jest pandemia. W pracy dokonano rozpoznania i oceny polskiego systemu na tle wybranych krajów Unii Europejskiej. Krytycznej ocenie poddano wpływ pandemii na politykę zdrowotną oraz działania podejmowane przez poszczególne rządy w celu łagodzenia skutków COVID-19 zwłaszcza w trakcie pierwszej fali. Próba zebrania danych statystycznych w odniesieniu do ogólnej pojemności zakładów, szacowanej zdolności intensywnej opieki do radzenia sobie ze wzrostem liczby pacjentów oraz wskazanie wydatków w zakresie dodatkowych środków przeznaczonych na służbę zdrowia w czasie pandemii to tylko przykładowe obszary objęte obserwacją statystyczną, umożliwiającą wysunięcie pierwszych wniosków. Ze względu na wielość poruszanych zagadnień i zróżnicowanie poziomu szczegółowości wywód jest prowadzony na dwóch zasadniczych poziomach – regulacji prawnych wprowadzonych w okresie pandemii i realnych problemów zarządczych w obszarze ambulatoryjnej opieki i lecznictwa zamkniętego. Wielość problemów pojawiających się na poszczególnych etapach analizy spowodowała, że pracę ograniczono jedynie do zarysowania zagadnień, ukazując konieczność zmian.

Publikacja darmowa

Badania operacyjne (ang. Operations Research, Operational Research, fr. Recherche operationelle, niem. Operationsforschung) zawdzięczają swój rodowód i nazwę operacjom militarnym w czasie II wojny światowej. Powołany w 1940 r. w Londynie interdyscyplinarny zespół naukowców (tzw. Cyrk Blaketta), stosując modele i metody matematyczne, badał możliwe warianty niektórych operacji wojennych strony alianckiej i rekomendował wariant optymalny. Po wojnie wypracowane modele i metody bardzo szybko znalazły cywilne zastosowania w inżynierii, medycynie, rolnictwie, zarządzaniu. Badania operacyjne od ponad półwiecza systematycznie rozszerzają obszary swoich zastosowań, reagując na potrzeby menedżerów, inwestorów, inżynierów, projektantów, logistyków niczym współczesne przedsiębiorstwo na potrzeby swoich klientów. I chociaż istota tego obszaru wiedzy i działalności praktycznej pozostaje niezmienna, opierając się na formalnym, modelowym podejściu do wspomagania procesów i aktów podejmowania decyzji, to arsenał metod i narzędzi wciąż jest wzbogacany, a teren zastosowań rozbudowywany. Większość modeli, metod i algorytmów powstaje w okolicznościach rozwiązywania rzeczywistych problemów decyzyjnych. Zastosowania w dziedzinie zarządzania są niewątpliwie współcześnie wiodącą domeną zastosowań badań operacyjnych, definiowaną jako management science. Sprawia to przede wszystkim mnogość i złożoność problemów decyzyjnych, przed jakimi stają dzisiejsi zarządzający, oraz nieustająca atrakcyjność naukowo-badawcza zagadnień, o których najczęściej się mówi, iż są z pogranicza nauki i sztuki. Modelowanie i posługiwanie się odpowiednimi algorytmami umożliwia rozwiązywanie wielu problemów z dziedziny zarządzania. Do najdynamiczniej rozwijanych obszarów teorii i praktyki zarządzania należy problematyka zarządzania projektami i innowacjami. Jest to swego rodzaju signum temporis, charakterystyka czasu rosnącego tempa zmian technologicznych, organizacyjnych, behawioralnych oraz poszukiwania skutecznych i efektywnych sposobów wprowadzania tych zmian w organizacjach. Badania operacyjne od połowy ubiegłego stulecia, kiedy to opracowano fundamentalne dla planowania i monitorowania projektów metody CPM i PERT, doskonalą metody i narzędzia budowy i analizy harmonogramu projektu, modelowania i zarządzania ryzykiem projektu, alokacji zasobów, poszukiwania kompromisu pomiędzy kluczowymi parametrami projektu: czasem, kosztem i jakością. Tradycyjnym obszarem zastosowań badań operacyjnych jest problematyka decyzji finansowych, szczególnie oceny spółek i optymalizacji portfeli inwestycyjnych, analizy ryzyka inwestycyjnego, ale także makroekonomicznych decyzji monetarnych czy analizy i optymalizacji rozkładu dochodów w społeczeństwie. Wzrost znaczenia problemów logistycznych we współczesnych globalnych organizacjach, nieustanna walka konkurencyjna firm czy potrzeba pomiaru i monitorowania dokonań organizacji to kolejne przykłady obszarów zastosowań, do których (i nie tyko do tych) odnoszą się prace zamieszczone w tej publikacji. Prezentowany w niniejszym tomie wybór zastosowań metod badań operacyjnych jest pokłosiem jubileuszowej XXX edycji Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej im. Profesora Władysława Bukietyńskiego „Metody i Zastosowania Badań Operacyjnych”, która odbyła się w dniach 15-18 października 2011 roku w Zamku na Skale, w Trzebieszowicach k. Lądka-Zdroju. Konferencja została zorganizowana przez Katedrę Badań Operacyjnych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, której wieloletnim kierownikiem był patron Konferencji.

Problematyka artykułów składających się na niniejszy Zeszyt koncentruje się głównie wokół zagadnień ochrony i humanizacji pracy oraz implementacji ergonomicznych warunków pracy w przedsiębiorstwie. W szczególności poruszone zostały kwestie kształtowania fizycznych cech pracy, zarządzania czasem dojazdów do pracy i zmęczeniem pracowników, rozwojem świadomości ergonomicznej pracowników i pracodawców, kultury bezpieczeństwa pracy w przedsiębiorstwie. Przedstawiono również interesujące modele zarządzania ergonomicznymi czynnikami ryzyka, koncepcję systemu zarządzania absencją w przedsiębiorstwie czy metodę oceny koincydencji zadań wywołujących efekt synergii negatywnej w obszarze bezpieczeństwa pracy. Zawartość Zeszytu obejmuje także tematy ogólniejszej natury, jakimi są: badanie wzrostu gospodarczego regionu oraz doskonalenie procesu obsługi klienta w kontekście rozwoju marki i jakości wyrobu. Problematyka ta jest niezwykle istotna od strony teorii ekonomii i zarządzania oraz realizacji procesu restrukturyzacji gospodarki polskiej. Zidentyfikowane czynniki stanowiące źródło stresu pracowników oraz coraz większa skala tego zjawiska są przykładem, jak słabość teorii i praktyki zarządzania (jak również teorii ekonomii) nie pozwala zapobiegać destrukcyjnym działaniom. Skutkiem takiego stanu rzeczy jest marnowanie siły roboczej, a więc głównego czynnika sprawczego postępu i korzystnych zmian. Podstawą uczciwej, stabilnej finansowo gospodarki przedsiębiorstwa pozostaje zgodność warunków pracy ze standardami ergonomii, której jednak brakuje w odniesieniu do zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych form organizacji pracy i zarządzania nią.(...)

Wysokie tempo zmian zachodzących w sferze społeczno-gospodarczej i rosnąca jej złożoność powodują powstawanie niespotykanych dotąd, trudno przewidywalnych zdarzeń i procesów, które oddziałują na funkcjonowanie gospodarki, ale też na organizacje i ludzi dla nich pracujących. Krótko mówiąc, nowe czasy rodzą nowe problemy, których rozwiązywać nie da się bez odpowiednich badań i nowej wiedzy. Niniejszy numer „Zeszytów Naukowych Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie”, 29. z kolei, jest ukierunkowany właśnie na współczesną tematykę, ze zwróceniem szczególnej uwagi na problematykę innowacji organizacyjnych oraz zmian w systemie pracy i otoczeniu organizacji dotyczących: 1) oceny użyteczności oprogramowania w procesie badania ścieżki wzroku (eye-tracking); 2) wpływu działań zarządczych na dobrostan pracowników, ze zwróceniem szczególnej uwagi na wykorzystanie nowoczesnych instrumentów organizacji i oceny pracy, rozwoju zawodowego oraz przestrzegania zasad i norm etycznych; 3) innowacyjnego kształtowania stosunków i warunków pracy oraz form zatrudniania pracowników; 4) czy mniej znane szerszemu gronu Czytelników rozwijanie i praktyczne wykorzystanie wiedzy w organizacjach, zwłaszcza tej, która dotyczy ergonomii i ochrony pracy. Interdyscyplinarność, złożoność oraz wieloaspektowość tych zagadnień może przyczynić się do powstania nowych koncepcji i teorii, a także wskazówek ich praktycznej implementacji. Znaczenia i wagi prowadzonych prac badawczych w tym zakresie nie można ignorować, bowiem szeroko rozumiane innowacje stanowią obecnie centralny i dynamiczny element działalności gospodarczej, mający ogromny wpływ na sukces przedsiębiorstw, regionów i kraju. Nie mniej istotne zagadnienie to wspieranie programów i mechanizmów cywilizowania stosunków i warunków pracy, podnoszenia dobrostanu pracowników.(...)

W prezentowanych artykułach przedstawiono wciąż jeszcze słabo rozpoznane i nie najlepiej praktycznie rozwiązywane problemy funkcjonowania przedsiębiorstw ery postindustrialnej. Autorzy przyjęli założenie, że rozwój gospodarki postindustrialnej (w obszarze społecznym określanej jako społeczeństwo informacyjne) wnosi znaczące zmiany niemal w każdym wymiarze zarządzania i organizacji pracy. Powszechne staje się wykorzystanie nowoczesnych technologii informatycznych, automatyzacji i robotyzacji w przedsiębiorstwach produkcyjnych. Wymaga to zastosowania nowych zasad i metod zarządzania oraz aplikacji analizy technicznej, zarządzania przez innowacje, zarządzania projektami innowacyjnymi, współtworzenia wartości z organizacjami zewnętrznymi w zakresie logistyki, wiedzy, wspólnych usług. Jeszcze większe zmiany obserwuje się w obszarze organizacji pracy. Relację człowiek–materia zastępuje relacja człowiek–informacja lub człowiek–człowiek w sektorze usług. Informacja i wiedza stają się zasadniczym czynnikiem wytwórczym i produktem zarazem. Dematerializacja pracy powoduje, że można ją wykonać w różnych miejscach i w różnym czasie. Zmieniające się stosunki i warunki pracy, a w szczególności formy zatrudnienia i czasu pracy, systemy wynagradzania, charakter pracy, wymagają kreatywności, innowacyjności, zaangażowania, stałego uczenia się. Problematyka artykułów składających się na ten Zeszyt koncentruje się wokół kwestii metodycznych, a więc wyceny i prezentacji wartości nieruchomości gruntowych, planowania i wykorzystania nowoczesnych technologii w przedsiębiorstwach, korzystania z ulg podatkowych przez przedsiębiorców, koncepcji zarządzania energią w przedsiębiorstwie, oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa na podstawie rachunku przepływów pieniężnych, koncepcji doskonalenia i rekonstrukcji systemu czasu pracy w przedsiębiorstwie, analizy wpływu fizycznych czynników środowiska pracy na obciążenia pracą pracownika czy sposobu wykorzystania środowiska przyrodniczego przy projektowaniu wnętrz biurowych. Warto podkreślić, że w artykułach uwzględniono rezultaty empirycznych badań własnych Autorów. Z tego powodu mogą stanowić interesującą i pożyteczną pozycję zarówno dla teoretyków, jak i studentów czy praktyków.(...)

Ekonomia, a zarządzanie w szczególności, to nauka, której zasadniczym celem i przedmiotem badań jest rozpoznanie przyczyn oraz wartości rzeczy w zjawiskach i procesach gospodarczych. Fundamentalny charakter tych właśnie wartości można uzasadnić dwojako: poprzez wskazanie modelu dobrze funkcjonującego przedsiębiorstwa, gospodarki czy całego społeczeństwa, na którym się on opiera, albo poprzez diagnozowanie tego, jak jest w gospodarce i czego nam brakuje. Mamy tu więc teoretyzowanie i twórcze myślenie z jednej strony oraz badania analityczne ze strony drugiej. Obie czynności są niezbędne, by efektywnie działać. Pierwsza wyznacza kierunek działania, druga określa, czy jesteśmy do niego zdolni. W przedłożonych pracach dominowało podejście diagnostyczne i decyzyjne, ograniczone w swym zakresie do wybranych obszarów działalności przedsiębiorstwa lub instytucji. (...) W treści publikacji można wyróżnić kilka nurtów i wątków badawczych, a mianowicie: analiza skuteczności strategii kontrariańskich inwestowania na rynku kapitałowym, strategia wynagradzania pracowników w różnych typach przedsiębiorstw, czy polityka kształcenia studentów w zakresie rachunkowości i przedsiębiorczości, z uwzględnieniem cyfrowych narzędzi i procesów komunikacyjnych, ocena efektywności instrumentów administracji podatkowej i prowadzonej przez nią polityki w zakresie rozrachunków z pracownikami z tytułu wynagrodzeń, ewaluacja wykorzystania zmiennej zarządzania i wskaźnika produktywności pracy do oceny zagrożenia przedsiębiorstwa upadłością, jak również zastosowanie nowej formuły obliczeniowej badania efektywności spółdzielni mieszkaniowych oraz wykorzystanie instrumentów i narzędzi IT w zarządzaniu relacjami z klientami (CRM). (...)

„Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie” ukazują się już od 20 lat. W okresie tym opublikowano w nich ponad 600 artykułów naukowych i publikacji dydaktycznych. (...) Również ten Zeszyt stanowią prace pracowników naukowych i dydaktycznych szkół wyższych i ośrodków naukowych w kraju i zagranicą. Mamy więc badania pracowników Sopockiej Szkoły Wyższej, Politechniki Gdańskiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Politechniki Poznańskiej, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, Banking University we Lwowie, The State University of New York at Oswego, University of Neapolis Pafos. W treści publikacji można wyróżnić kilka nurtów i wątków badawczych, a mianowicie: pomiar i raportowanie społecznej odpowiedzialności biznesu, poboru podatków w Polsce i krajach Unii Europejskiej, migracji ekonomicznych do Polski; badanie wpływu regulacji prawnych i audytu na efektywność wydatkowania środków publicznych, analizę czynników kształtujących oczekiwania finansowe studentów, badanie wpływu e-learningu na funkcjonowanie bibliotek publicznych; teoretyczne ujęcie modelu kompetencyjnego pracowników turystyki, hotelarstwa i branży eventowej, znaczenia analizy zbiorów danych typu Big Data, czy wykorzystanie metody analizy ergonomicznej w zarządzaniu projektami, wynikającej z normy EN 16710-2. (...)

Tematyka artykułów koncentruje się wokół kwestii optymalizacji systemu współpracy między przedsiębiorstwami i instytucjami w zakresie godzenia życia zawodowego z rodzinnym, tzw. work–life balance; znaczenia bezpośrednich inwestycji zagranicznych na działalność badawczo-rozwojową polskich przedsiębiorstw w ostatnich dziesięciu latach. Kolejne prace zawierają opis korzyści z implementacji metod zarządzania, na przykład blockchain w logistyce, Corporate Governance Scorecard w nadzorze korporacyjnym, interaktywnej koncepcji oceny ryzyka zawodowego, jak również wielokryterialnej certyfikacji budynków budowanych w aspekcie jakości środowiska pracy w ergonomii czy koncepcji doskonalenia systemu czasu pracy z wykorzystaniem metod pracy oraz wspomnianej zasady work–life balance w organizacji pracy. Przedstawiono także teoretyczny model wykorzystania idei czwartej rewolucji przemysłowej w projektowaniu przestrzennego wymiaru środowiska pracy. Jak można zauważyć, Czytelnik znajdzie w tym numerze wiele oryginalnych ujęć teoretycznych oraz spostrzeżeń natury praktycznej (...).

Skala i szybkie tempo zmian zachodzących w sferze społeczno-gospodarczej powodują powstawanie niespotykanych dotąd zjawisk i procesów, rodzą nowe problemy, których rozwiązywać nie da się bez odpowiednich badań i nowej wiedzy. Badania jakichkolwiek zdarzeń wymagają trudu. Trud taki podejmujemy zwykle z dwóch powodów. Jednym jest bezinteresowna ciekawość badacza, częściej jednak przeprowadzamy analizę teoretyczną wtedy, kiedy natrafimy na trudności – gdy nie skutkują wyuczone sposoby dawania sobie rady z rzeczywistością lub też gdy chcemy osiągnąć coś nowego. W tych właśnie dwóch przypadkach źródłem pomocy jest teoria, nowa wiedza. Zawiera ją każdy z prezentowanych artykułów składających się na niniejszy numer „Zeszytów Naukowych Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie”, trzydziesty z kolei, tym razem ukierunkowany na współczesną tematykę funkcjonowania organizacji gospodarczych. Artykuły, będące efektem prac naukowych prowadzonych w ramach badań podstawowych i wdrożeniowych, prezentują wiele interesujących poznawczo oraz aplikacyjnie informacji. W dużej mierze są one poświęcone problematyce zarządzania przedsiębiorstwem turystycznym, zarządzania personelem, ze zwróceniem uwagi szczególnie na kształtowanie pożądanych kompetencji pracowników, jak również problematyce nadzoru właścicielskiego w sektorze przedsiębiorstw komunalnych, marketingu bezpośredniego dóbr luksusowych oraz prezentacji modeli sprawozdawczości małych podmiotów gospodarczych.(...)