Podstawę metodologiczną prezentowanych analiz stanowi podejście funkcjonalne, które w swej istocie polega na badaniu systemów wytwórczych czy systemów zarządzania z punktu widzenia spełnianych przez nie funkcji. W podejściu tym nadrzędne znaczenie mają zasady i normy użytkowe oraz miary sprawnego działania systemu. W większości zamieszczonych prac odnosi się je w szczególności do funkcji spełnianych w procesie zarządzania aktywami organizacji (J. Ząbek), nowych form organizacji pracy biurowej (A. Taczalska), do czynności składających się na specyficzny rodzaj usług przeładunkowych, jakim jest przeładunek kontenerów (A. Lewiński, R. Sterniński), jak również do modelu systemu finansów oświatowych w Polsce (I. Kowalska). W pozostałych opracowaniach dominują aspekty ergonomiczne. Przedstawiono interesującą refleksję nad funkcjonalnością współczesnej architektury, wskazując przy tym na nieprawidłowości obiektów użyteczności publicznej w oświacie, kulturze czy handlu (K. Krause-Brykalska), dokonano także oceny funkcjonalności aspektu estetycznego w odniesieniu do budownictwa biurowego (M. Złowodzki). Jasne jest przy tym, że podejście funkcjonalne można zastosować do obiektów statycznych, ale też do obiektów dynamicznych, a więc do procesów, procedur, metod i technik, przyjętych sposobów postępowania, działań. W nurcie tym mieszczą się opracowania zawierające wyniki badań nad monitorowaniem transportu drogowego towarów niebezpiecznych (S. Bęczkowska, I. Grabarek), funkcjonalnością warunków pracy personelu pielęgniarskiego w stacjonarnych zakładach opieki długoterminowej (E. Kułagowska, M. Kosińska, I. Karolak), oceną funkcjonalności użytkowania rękawic ochronnych i jej wpływu na sposób wykonywania pracy przy rozbiorze mięsa (T. Tokarski, E. Irzmańska), jak również oceną funkcjonalności warunków pracy w przemyśle motoryzacyjnym (K. Wegner, A. Błaszczyk, M. Zygmańska, M.B. Ogurkowska). Na szczególną uwagę zasługują badania nad oceną funkcjonalności edukacji z zakresu bezpiecznych warunków pracy w kształtowaniu dobrostanu pracowniczego (J.S. Marcinkowski). Rezultaty tych badań pokazują, jak nieprzestrzeganie zasad ergonomii zwiększa ryzyko wypadków i chorób zawodowych, przyczynia się do zmniejszenia dobrostanu pracowniczego, a w ostatecznym rachunku prowadzi do marnotrawienia siły roboczej. W konkluzji wspomnianych prac wskazano kierunki i sposoby niwelowania badanych dysfunkcji.(...)

Problematyka artykułów składających się na niniejszy zeszyt koncentruje się głównie wokół zagadnień dotyczących rozwoju naukowego zarządzania w minionych wiekach, oceny przemian gospodarczych i społecznych w Polsce w ostatnim ćwierćwieczu, kultury bezpieczeństwa pracy i efektywności szkoleń pracowników z zakresu ergonomii i bhp, rozwoju nowych rodzajów turystyki w kraju i za granicą, znaczenia organizacji pozarządowych w rozwijaniu działalności turystycznej w jednostkach samorządu terytorialnego. W artykułach zaprezentowano również koncepcję oceny efektywności kontraktów menedżerskich w przedsiębiorstwach komunalnych, opisano technologie informatyczne wspomagające osoby z niepełnosprawnością ruchową w sterowaniu komputerem, w ostatnim artykule dokonano oceny przemian w zakresie warunków pracy i wypadkowości w polskich przedsiębiorstwach w latach 2011–2016, ze szczególnym uwzględnieniem wypadkowości kobiet.(...)

Głównym obszarem analizy, któremu poświęcono największą liczbę publikacji, były determinanty potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw, ze zwróceniem uwagi na uwarunkowania kulturowo-organizacyjne innowacyjności przedsiębiorstw, profesjonalizm i kompetencje pracownicze, nowoczesność struktury TI w zakresie e-learningu i nauczaniu zdalnym oraz wysokość nakładów na badania i rozwój i ich efektywność. Prezentowane w artykułach dane z badań wykazały, że wspomniane uwarunkowania i czynniki mają istotny wpływ na potencjał innowacyjny przedsiębiorstw, a tym samym na ich działalność innowacyjną, mierzoną liczbą wprowadzonych innowacji. Kolejny nurt badań opisanych w trzech artykułach dotyczy ekonomicznych i ergonomicznych aspektów kształtowania stosunków i warunków pracy w przedsiębiorstwie i gospodarce. Przegląd wyników badań na te tematy oraz badania własne, empiryczne autorów artykułów umożliwiły sformułowanie propozycji doskonalenia warunków pracy oraz szczegółowe zalecenia i metody zwiększania dobrostanu pracowników. Przedstawiono m.in.: niedogodności pracy stanowiska montażowego i sposoby ich niwelacji; przyczyny i skutki mobbingu, opisano przy tym profil mobbera oraz wskazano sposoby ograniczenia tego zjawiska, zaprezentowano również koncepcję ergonomicznej analizy i rekonstrukcji systemu czasu pracy w przedsiębiorstwie. Kolejny nurt analizy oscyluje wokół badania procesu jakości obsługi klienta oraz procesu obsługi reklamacji. Dla celów budowy wzorca obu tych procesów wykorzystano m.in. metodę servqual oraz wskazania normy PN-ISO 10002: 2006. Odrębną grupę stanowią publikacje z zakresu finansów i turystyki. Pozytywnie zweryfikowano tezę, że hotele butikowe stanowią atrakcyjną ofertę noclegową dla wymagających turystów. W kwestii inwestycji finansowych dokonano oceny zyskowności różnych strategii inwestowania na giełdach Europy Środkowo-Wschodniej.(...)

Zeszyt jest dziełem pracowników naukowo-dydaktycznych naszej Uczelni oraz pracowników z innych szkół wyższych i ośrodków naukowych w kraju, tj. Wyższej Szkoły Logistyki w Poznaniu, Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych oraz Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie. Artykuły, będące efektem prac naukowych prowadzonych w ramach badań podstawowych i wdrożeniowych, prezentują wiele interesujących poznawczo oraz aplikacyjnie informacji. Problematyka tekstów składających się na niniejszy Zeszyt koncentruje się głównie wokół zagadnień zarządzania zasobami pracy, kultury bezpieczeństwa pracy, efektywności procesu nauczania studentów w szkolnictwie wyższym, skuteczności mechanizmów zarządzania aktywami organizacji i nadzoru właścicielskiego oraz postrzegania marki jako czynnika procesu nabywczego na rynku dóbr konsumpcyjnych, wykorzystania e-learningu w procesie zarządzania wiedzą i innowacjami w przedsiębiorstwach nowoczesnej gospodarki.(...)

The efficiency of IT systems and the development of post-industrial economy bring significant changes to almost every dimension of management and organization of work. The use of modern information technologies, expert applications and automation in enterprises and institutions is becoming widespread. This requires application of new management principles and methods, as well as application of technical analysis, management through innovation, project management, co-creation of values with external organizations in the field of logistics, knowledge, and common services. Knowledge of these topics is contained in almost each of the presented articles, making up the fortieth issue of „The Małopolska School of Economics in Tarnów Research Papers Collection”. This time we are focused on the modern topic of IT technology application in the enterprise, as well as the analysis and reconstruction of organization systems in business entities and institutions. Papers that are the result of scientific work carried out as part of basic and implementation research, present a lot of cognitively and practically interesting information. To a large extent, they are devoted to the issue of using e-learning and other IT tools in the process of employee training and organizational improvement, financial management of the company, organization, provision of public services in offices and local government units, estimating energy expenditure of employees in improving work organization, and also automation and digitization of production in the aspect of the Industry 4.0 concept. The second thematic group is the research on the organization and humanization of work, i.e. evaluation of the programme to support students with disabilities in entering labour market, shaping working conditions in the enterprise, as well as evaluating historical hotel management.(...)

W kolejnym, 33. numerze „Zeszytów Naukowych Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie” publikujemy prace autorów wywodzących się z różnych ośrodków naukowych i praktyki gospodarczej, a w szczególności Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Politechniki Poznańskiej, Politechniki Gdańskiej oraz Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie. Wprawdzie problematyka artykułów jest dość zróżnicowana, niemniej jednak w większości z nich przyjęto założenie, że to właśnie dobra organizacja zarządzania i organizacja pracy przedsiębiorstwa czy instytucji w wymiarze operacyjnym warunkują wzrost produktywności i innowacyjności organizacji, a w ostatecznym rozrachunku osiągnięcie nakreślonych celów strategicznych, ekonomicznych i społecznych. W przedłożonych pracach dominowało podejście diagnostyczne i decyzyjne, ograniczone w swym zakresie do wybranych obszarów działalności przedsiębiorstwa lub instytucji. W treści publikacji można wyróżnić kilka nurtów i wątków badawczych, a mianowicie: ewaluacja efektywności kontraktów menedżerskich w sektorze przedsiębiorstw komunalnych; zarządzanie wiedzą i kooperacja zewnętrznych aliansów wiedzy w stymulowaniu innowacji w przedsiębiorstwie; kształtowanie nowych form pracy w kontekście zarządzania zasobami ludzkimi; wpływ regulacji prawnych i audytu środowiskowego na poprawę jakości produktów; ocena efektywności działalności administracji podatkowej w Polsce i prowadzonej przez nią polityki podatkowej w ostatnich miesiącach.(...)

Zaostrzająca się walka konkurencyjna między korporacjami, ale również między zintegrowanymi gospodarczo regionami powoduje, że wiedza z zarządzania oraz informacja o konkurentach, zmieniających się procesach gospodarczych i zjawiskach społecznych często decyduje o przewadze konkurencyjnej, a nawet przetrwaniu organizacji. W ostatnim dziesięcioleciu relatywnie wzrósł popyt na tę wiedzę, niemal podwojeniu uległa liczba stanowisk kierowniczych i stanowisk specjalistów z tej dziedziny. Największy ich wzrost nastąpił w branżach nowoczesnych, szybko rozwijających się, przykładowo takich jak: elektronika, sektor IT, automatyka i telekomunikacja, bankowość, ubezpieczenia czy turystyka. (...) Wprawdzie problematyka artykułów jest zróżnicowana, to jednak odznaczają się podobieństwem podejścia badawczego. W prezentowanych pracach dominuje podejście diagnostyczne i decyzyjne, ograniczone w swym zakresie do wybranych obszarów działalności przedsiębiorstwa lub instytucji. Zawierają opis korzyści z implementacji metod zarządzania, na przykład: zastosowania nowoczesnych narzędzi i technologii IT w podejmowaniu strategicznych decyzji w sektorze usług turystycznych czy identyfikacji zagrożeń dla inwestycji finansowych na Ukrainie, wykorzystania interaktywnej koncepcji oceny ryzyka personalnego w przedsiębiorstwie, oceny efektywności mechanizmów nadzoru korporacyjnego w spółkach z udziałem Skarbu Państwa, jak również zastosowanie wielokryterialnej oceny rozwoju potencjału pracy, ze zwróceniem uwagi szczególnie na sposoby kształtowania motywacyjnego potencjału pracy. Kolejne prace prezentują rozwój nowych dziedzin wytwórczości w sektorze usług finansowych (FinTech) oraz w sektorze ubezpieczeń majątkowych, np. wzrost cesji składek reasekuracyjnych. (...)

The collection of the articles constituting the fourth issue of the quarterly includes some information interesting from the cognitive and application point of view. It concerns the problems of managing work relationships and conditions, with special attention paid to the proces and instrumental aspect of managing absenteeism in a firm; improving the occupational health and safety management system as a result of the development of internal communication in this respect, or the questions of designing and managing the content of websites of local government units, with special regard to their clarity, the network of relationships, human capital, social and environmental responsibility—the issues emphasized in intellectual capital theories and knowledge management theories. In this thematic groups there are papers devoted to teaching professional ethics in schools of higher education in Portugal, which is a response to frequently occurring events arising from improper conduct of various decision-makers. The Reader may also be interested in the findings of the research into financing and organizing a large-scale project of the European Union EU-Great!, concerning socio-economic development and innovations. The articles concerning tourism discuss the principles and methods of strategic and marketing management of the tourism destination of Karlovac municipality (Croatia) and tourism cluster management, illustrated with an example of the Bieszczady Cross-Border Tourism Cluster. This view of the strategic aspects of cluster and tourism destination management shows clearly that we deal with complex organizations the recognition of which requires to consider various points of view. In addition to the diagnosis of the studied organizations, the papers also contain fragments devoted to forecasts for the development of the local labour market and the scenarios of the sustainable development of agricultural farms and rural areas located at the mentioned areas of tourism development.(...)

Niniejszy numer jest ukierunkowany na problematykę innowacji w jej poszczególnych obszarach tematycznych z uwzględnieniem uwarunkowań i determinant zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Celem jest prezentacja poglądów i badań specjalistów zajmujących się teorią i praktyką szeroko rozumianych innowacji, reprezentujących różne dyscypliny naukowe, instytucje i doświadczenie zawodowe, jak też inspirowanie dalszych analiz i działań. W treści publikacji wyróżniono kilka nurtów, w których pomieszczono artykuły omawiające wybrane problemy innowacji. Pierwszy nurt obejmuje rozważania na temat innowacji w zarządzaniu przedsiębiorstwem, z uwzględnieniem otoczenia instytucjonalnego. Wątki badawcze poruszane w prezentowanych tekstach dotyczą szerokiego spektrum innowacji w procesie zarządzania, a mianowicie kontekstu nadzoru właścicielskiego, strategii zarządzania, modeli biznesowych, negocjacji, sposobu finansowania działalności innowacyjnej czy przedsiębiorczości. W ramach tego nurtu przedstawiono również genezę polityki innowacyjnej krajów rozwijających się na przykładzie Indii. Nurt drugi został zawężony do problematyki innowacji w zarządzaniu organizacjami należącymi do sektora usług turystycznych. Innowacyjność organizacji działających w obszarze turystyki jest przedmiotem coraz większego zainteresowania zarówno badaczy, jak i praktyków gospodarki turystycznej. Wynika to z poszukiwania innowacyjnych rozwiązań przez firmy specjalizujące się w turystyce, ale też ze wzrostu oczekiwań klientów. Kolejny nurt oscyluje wokół problematyki zarządzania wiedzą w kontekście metodologii zarządzania rozwojem przedsiębiorstwa ukierunkowanego na generowanie postępu naukowego, technicznego, ekonomicznego i organizacyjnego. Obejmuje on także kwestie zarządzania wiedzą w obszarach zarządzania jakością, polityki informacyjnej czy analizy instrumentów wspomagających zarządzanie wiedzą w urzędach administracji samorządowej. Interesującym ujęciem zagadnienia innowacji w organizacjach jest wątek badawczy dotyczący dydaktyki kognitywnej w kontekście nowatorskich metod badawczych, w dziedzinie metodyki prowadzenia prac badawczych. Niniejsza publikacja powinna być inspiracją do dalszych badań i rozważań na temat potencjału innowacyjnego, zdolności innowacyjnej, działalności innowacyjnej czy innowacji.

Zamieszczone w zeszycie artykuły, które są efektem prac naukowych prowadzonych w ramach badań podstawowych i wdrożeniowych w różnych ośrodkach akademickich, zawierają wiele ciekawych poznawczo oraz aplikacyjnie informacji. W zgromadzonych tu publikacjach Czytelnik może znaleźć sporo oryginalnych ujęć teoretycznych dotyczących prawnych aspektów promocji zatrudnienia osób bezrobotnych, metod poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy, zasad i przepisów prawnych ochrony własności intelektualnej oraz kierunków rozwoju edukacji w zakresie ergonomii i ochrony środowiska w sektorze turystycznym i energetycznym. Głównym celem tej publikacji jest zebranie wybranych, ważniejszych elementów, które decydują o efektywnym i kreatywnym zarządzaniu zasobami materialnymi i niematerialnymi w przedsiębiorstwie. Zeszyt ten może posłużyć jako skrótowy, lecz pełen wnikliwych spostrzeżeń podręcznik i przewodnik po zagadnieniach produktywności, ergonomii oraz ochrony pracy. Problematyka zawarta w artykułach ergonomicznych została zaprezentowana na II Międzynarodowym Kongresie Ergonomii w Poznaniu w 2015 roku, zorganizowanym przez Polskie Towarzystwo Ergonomiczne i Politechnikę Poznańską. Teksty te są rezultatem prac naukowych prowadzonych w ramach badań podstawowych i wdrożeniowych, jak również stanowią pokłosie ożywionej dyskusji odbywającej się w trakcie obrad Kongresu, prezentując wiele interesujących informacji. (...)

Zeszyt jest próbą przedstawienia Czytelnikowi stanowiska autorów do współczesnej wiedzy o finansach i zarządzaniu organizacjami złożonymi. Celem autorów artykułów jest poszukiwanie odpowiedzi: jak te organizacje mogą być skonstruowane, zorganizowane oraz jak mogą funkcjonować w sytuacji, gdy tempo zmian zachodzących w sferze społeczno-gospodarczej powodują powstawanie nieznanych dotąd zjawisk i procesów, nasuwają nowe problemy, których rozwiązywać nie da się bez odpowiednich badań i nowej wiedzy. Rozwój wspomnianych nauk, dzięki badaniom naukowym i wiedzy praktycznej, utwierdza nasze przekonanie, ze większość zasad, twierdzeń, metod i procedur posiada ściśle określony przedmiot i zakres racjonalnego zastosowania. Zmieniający się świat często zmusza nas do weryfikacji, a nawet odrzucenia obowiązujących dotąd rozwiązań organizacyjnych, czy standardów postępowania badawczego – dochodzimy bowiem do wniosku, ze mają one ograniczony zakres adekwatności, odpowiedniości do rzeczywistości. Każdy z prezentowanych artykułów składających się na niniejszy numer "Zeszytów Naukowych Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie”, czterdziesty szósty z kolei, tym razem jest ukierunkowany na dostosowywanie analizy świata organizacji i finansów do zmian i tempa rozwoju ekonomicznego i społecznego. Artykuły, będące efektem prac naukowych prowadzonych w ramach badań podstawowych i wdrożeniowych, prezentują wiele interesujących poznawczo oraz aplikacyjnie informacji. W dużej mierze są one poświęcone problematyce pomiaru rentowności czynników wytwórczych i zagadnieniom analizy dyskryminującej przedsiębiorstwa; badaniu efektywności funkcjonowania rad nadzorczych, skuteczności systemu motywacyjnego potencjału pracy oraz funkcjonalności systemu informacji marketingowej; charakterystyce metod analizy i oceny nowych form turystyki poznawczej; jak również badaniom nad sposobami ograniczenia ubóstwa i kwestiom dynamizowania rozwoju regionalnego (...)

Zeszyt ten jest próbą przedstawienia Czytelnikowi stanowiska autorów w odniesieniu do współczesnej wiedzy o finansach i zarządzaniu organizacjami złożonymi. Celem autorów artykułów jest poszukiwanie odpowiedzi na pytania: jak te organizacje mogą być skonstruowane, zorganizowane oraz jak mogą funkcjonować w sytuacji, gdy tempo zmian powoduje powstanie nieznanych dotąd zjawisk i procesów, nasuwa nowe problemy, których nie da się rozwiązać bez odpowiednich badań i nowej wiedzy. Każdy z prezentowanych artykułów składających się na niniejszy numer „Zeszytów Naukowych Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie” jest ukierunkowany na dostosowywanie analizy świata organizacji i finansów do tempa wspomnianych zmian. Artykuły, będące efektem prac naukowych prowadzonych w ramach badań podstawowych i wdrożeniowych, prezentują problematykę pomiaru rentowności przedsiębiorstwa, prognozowania stanu aktywności gospodarczej krajów przed-wschodzących, badania finansowej skuteczności działań B+R w przedsiębiorstwie; jak również analizy czynników rozwoju banków spółdzielczych, oceny skuteczności systemu motywowania kadry kierowniczej, działań marketingowych i mediów społecznościowych w kontekście innowacyjności przedsiębiorstwa. (...)

The issue consists of articles containing a great deal of cognitively and practically interesting information. For the most part, they regard: methods of estimation of human capital as well as productivity of work, survey on absenteeism from work and arduousness in work, research on digital capital of the websites of local governments, methods of advancement in international accounting systems, forming of principles of fair value as a measure of value of financial instruments. The content of subsequent papers allows perceiving strategic aspects of the management process, among which: management through creating values for the customer in a local tourist economy, strategic planning of rural tourism development, and strategies of the decision making process by representatives of trade unions as well as other social organizations.(...)

Wprawdzie problematyka artykułów w oddawanym do rąk Czytelników zeszycie jest dość zróżnicowana, niemniej jednak w większości z nich przyjęto założenie, że to właśnie nowoczesna technologia, dobra organizacja zarządzania i organizacja pracy przedsiębiorstwa czy instytucji w wymiarze operacyjnym warunkują wzrost produktywności i innowacyjności organizacji, a w ostatecznym rozrachunku osiągnięcie nakreślonych celów ekonomicznych i społecznych. W przedłożonych pracach dominowało podejście diagnostyczne i decyzyjne, ograniczone w swym zakresie do wybranych obszarów działalności przedsiębiorstwa lub instytucji. W treści publikacji można wyróżnić kilka nurtów i wątków badawczych, a mianowicie: wpływ cyfryzacji i Przemysłu 4.0 na robotyzację i usprawnienie procesów produkcyjnych oraz wykorzystanie technologii noszonych w przedsiębiorstwie i społeczeństwie; analiza i ocena: projektów innowacyjnych, konkurencyjności marki w przemyśle motoryzacyjnym, efektywności form opodatkowania w sektorze MSP, czy predykcji modeli analizy dyskryminacyjnej; oraz promowanie aktywności fizycznej osób starszych, jak również kultury bezpieczeństwa pracy w przedsiębiorstwie. Artykuły są efektem prac naukowych prowadzonych w ramach badań podstawowych i wdrożeniowych, zawierają wiele interesujących poznawczo oraz aplikacyjnie informacji. W artykułach Czytelnik może znaleźć kilka oryginalnych ujęć teoretycznych oraz spostrzeżeń natury praktycznej. Z tych względów „Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie” mogą stanowić interesującą i pożyteczną pozycję zarówno dla teoretyków ekonomii i finansów, ergonomii, organizacji i zarządzania, jak i studentów oraz praktyków. (...)

Chów świń w systemie wolnowybiegowym jest współczesną coraz popularniejszą alternatywą produkcji intensywnej, wielowektorowej. Obecnie konsumenci coraz częściej zwracają uwagę na to czy mięso pozyskiwane jest od zwierząt utrzymywanych w warunkach dobrostanu, pochodzących z produkcji zrównoważonej. W tym duchu autorzy przedstawili zasady produkcji wolnowybiegowej, omawiając szczegółowo warunki utrzymania świń, ich żywienie, zagospodarowanie terenu, zasady bioasekuracji zapewniające bezpieczeństwo sanitarne, rasy świń predysponowane do tego typu produkcji, behawior świń jako podstawowy wskaźnik dobrostanu, czynniki determinujące jakość pozyskiwanego mięsa oraz zagrożenia dla środowiska. Monografię autorzy wzbogacili o przedstawienie wyników swoich badań z tego zakresu.