Z ogromną przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer czasopisma „Ekonomia XXI Wieku” wydawanego na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu. Przedstawiamy w nim artykuły podejmujące aktualne problemy współczesnej ekonomii. Rozpoczyna je tekst ukazujący sto lat historii kapitalizmu, które upłynęły pomiędzy paniką roku 1907 a wybuchem kryzysu finansowego w 2008 roku. Autor na tle analizy obu zjawisk kryzysowych podjął próbę wykazania dwóch tez, mianowicie, że istnieje daleko większe podobieństwo pomiędzy obecnym kry-zysem a kryzysem z 1907 r. niż Wielką Depresją z 1929 r. oraz że korzeni budowy tzw. kapitalizmu kolesiów (crony capitalism) należy szukać w tym, co wydarzyło się w pierwszych dwóch dekadach XX wieku. Następny artykuł traktuje o roli instrumentów pochodnych w kryzysie finansowym 2008/2009. Usystematyzowano w nim wiedzę na temat przyczyn powstania kryzysu, ze szczególnym uwzględnieniem roli, jaką odegrały instrumenty pochodne oparte na kredytach hipotecznych, oraz opisano współzależności między czynnikami, które doprowadziły do załamania gospodarki Stanów Zjednoczonych, a także innych gospodarek na całym świecie. Kolejny artykuł dotyczy natomiast podejścia sektorowego i horyzontalnego jako instrumentów integracji regionalnej, które są wykorzystywane w Unii Europejskiej. Autor ukazuje ich stosowanie na przykładzie sfery rynkowych usług użyteczności publicznej we Wspólnocie. Podkreśla także, iż zdaniem Komisji Europejskiej należy w znacznie większym niż dotychczas stopniu opierać się na podejściu horyzontalnym działającym w przekroju wszystkich sektorów, jako na tym, które dostarcza nowych impulsów integracji regionalnej. Istniejący brak konsensusu w tej materii wśród krajów członkowskich powoduje jednak, że kierunek dalszych działań pozostaje kwestią nadal nierozstrzygniętą. Przedmiotem zainteresowania autorów czwartego artykułu jest ewolucja aktywności innowacyjnej analizowana z perspektywy wielkości i własności przedsiębiorstwa. Zwracają oni uwagę, iż wielkość i własność kapitału w przedsiębiorstwach województwa dolnośląskiego mają istotne znaczenie w realizacji procesów kreowania i implementacji nowych technologii oraz dla inicjacji związków współpracy innowacyjnej. Z kolei piąty artykuł podejmuje fundamentalną kwestię, która w gospodarce rynkowej opartej na wiedzy jest warunkiem koniecznym do rozwoju innowacyjności, a mianowicie rozpatruje mobilność kapitału ludzkiego jako źródło międzynarodowej i wewnątrzkrajowej dyfuzji wiedzy. Jak podkreśla autorka w swoich rozważaniach, wyniki badań empirycznych prowadzonych w tym obszarze wskazują, iż zarówno mobilni badacze akademiccy, jak i wykwalifikowani pracownicy z sektora przemysłu transferują wiedzę nie tylko do kraju przyjmującego, lecz również do przedsiębiorstwa i kraju źródłowego. Dywagacje prowadzone w kolejnym artykule dotyczą zagadnienia ochrony własności intelektualnej w obszarze komunikacji wizualnej. Autorzy słusznie zaznaczają, iż możliwości ograniczenia praktyki naruszania własności intelektualnej zapewniają potencjalnie większe korzyści wynikające z postępowania etycznego, zgodnego z prawem, a przy tym efektywnego ekonomicznie. Ochrona własności intelektualnej wymaga nowych regulacji prawnych, zwłaszcza w zakresie uproszczenia procedur rejestracji i skuteczności ochrony prawa autorskiego. Autorzy ostatnich dwóch artykułów zamieszczonych w tym numerze podejmują zagadnienia związane z rynkiem nieruchomości, na którym prowadzono spekulacje będące w ostatnich dwóch dekadach przyczyną wielu kryzysów w różnych regionach gospodarki światowej. Dlatego też wielowymiarowe analizy tego rynku są jednym z działań, które mogą przyczynić się do ich ograniczenia. Wobec takiego stanu rzeczy siódmy artykuł ukazujący wybrane postawy uczestników rynku w odniesieniu do braków informacyjnych na rynku nieruchomości wychodzi naprzeciw tym potrzebom. Zdaniem autorów, na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż na decyzje podejmowane na rynku nieruchomości wpływają także czynniki pozaekonomiczne (w tym o charakterze behawioralnym), a siła ich wpływu (...)

Oddajemy Państwu do rąk publikację Finanse publiczne, która została wydana w ramach Prac Naukowych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Poszczególne jej części stanowią dorobek pracowników naukowych z najbardziej liczących się w Polsce ośrodków naukowych. Publikacja ta stanowi zbiór opracowań poświęconych rozważaniom, które odnoszą się do wielu problemów naukowo-badawczych związanych z finansami publicznymi i polityką fiskalną zarówno w Polsce, jak i w krajach Unii Europejskiej. Autorzy prezentują tu wyniki przeprowadzonych przezeń badań teoretycznych i empirycznych w zakresie zarządzania dochodami i wydatkami budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego, polityki podatkowej państwa wobec przedsiębiorstw, efektywności i zadłużenia sektora publicznego w dobie kryzysu finansowego oraz jego implikacji dla sektora bankowego i ubezpieczeń społecznych. Niniejsze opracowanie zawiera ponadto artykuły poruszające kwestie dotyczące instrumentów finansowego wsparcia działalności przedsiębiorstw, prorozwojowego wykorzystania funduszy pochodzących z Unii Europejskiej oraz funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych. Książka adresowana jest do środowisk naukowych i studentów wyższych uczelni oraz osób, które w praktyce zajmują się finansami publicznymi na szczeblu centralnym lub samorządowym.

En dépit de leurs faiblesses parfois flagrantes, nombreux sont les drames de François de Curel dans lesquels on observe des entorses évidentes à la forme canonique. De fait, même si le Français semble moins révolutionnaire que ses confrères étrangers (avec Ibsen et Strindberg en tête), il ne reste pas moins vrai que l’analyse de quelques-unes de ses pièces démontre l’attachement du dramaturge aux recherches formelles qui annoncent l’émergence d’un nouveau paradigme dramatique. Celui-ci s’exprime sur deux plans : une composition dramatique fragmentaire et une nouvelle approche du personnage. La première se manifeste principalement par une construction qui, loin des unites de temps, de lieu et d’action, se bâtit plutôt sur le désordre ou l’écoulement inexorable du temps que sur la tension menant l’action vers son dénouement logique. Curel met l’accent non sur le bon déroulement de l’intrigue, mais sur l’évolution de l’âme de ses personnages. « La sacro-sainte progression dramatique cède la place à la rétrospection et à la répétition », deux procédés de dédramatisation dont l’auteur se sert souvent dans ses textes où il sape la fable afin de déplacer le poids de l’action sur l’étude de l’âme. La charpente classique mise à mal, le statut du personnage semble aussi miné, l’un découlant de l’autre. La fable, cet « agent indispensable à nos chères identifications », n’est plus un élément-support de l’action. Au contraire, quand le dramaturge se focalise sur les méandres du psychisme d’un personnage, il procède par le ralentissement de l’action, en préparant ainsi le terrain au drame ontologique. Contrairement au drame agonistique, celui-ci est centré sur l’histoire d’une vie au détriment de la dynamique conflictuelle propre à la forme dramatique canonique.

W marcu 2020 roku Polska zatrzymała się na chwilę. Z pewnym niedowierzaniem przyglądaliśmy się rozwojowi pandemii COVID-19. Gospodarki narodowe stanęły przed wieloma wyzwaniami. Początkowo zawiodła logistyka, brakowało środków ochrony osobistej, środków dezynfekcyjnych, respiratorów. Potem zabrakło pracy, bo zamknięto niektóre punkty usługowe. Ograniczono dostęp do placówek ochrony zdrowia, placówek kulturalnych, zakładów pracy, urzędów. Pandemia wstrząsnęła gospodarkami narodowymi na tyle mocno, że można mówić o wpadnięciu tych gospodarek w kryzys pandemiczny, zwany też kryzysem COVID-19 i kryzysem 2020+. Aktualność problematyki skłoniła autorów do przygotowania opracowań, poprzez które włączają się w nurt dyskusji nad funkcjonowaniem gospodarki w cieniu pandemii. Publikacja jest adresowana do wszystkich osób zajmujących się problematyką funkcjonowania gospodarki w warunkach pandemii COVID-19, zwłaszcza do pracowników naukowych oraz tych odbiorców, którzy interesują się wpływem pandemii na życie społeczno-gospodarcze w Polsce.

Jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się obszarów w ramach nauk ekonomicznych są szeroko rozumiane finanse. Mowa tu przede wszystkim o rynkach finansowych, instytucjach finansowych i zarządzaniu ryzykiem. Wyzwania praktyki stymulują powstawanie nowych rozwiązań teoretycznych. Duża część dociekań teoretycznych dotyczy analizy ryzyka podmiotów gospodarczych, ale również gospodarstw domowych. Problematyce teorii inwestycji, rynków finansowych, sektora bankowego, ubezpieczeń, finansów przedsiębiorstw i zarządzania ryzykiem, a także praktycznym zagadnieniom finansowym i ubezpieczeniowym występującym na polskim rynku poświęcona była siedemnasta konferencja naukowa „Inwestycje finansowe i ubezpieczenia – tendencje światowe a rynek polski”. Konferencja ta odbyła się w dniach 23-25 września 2013 roku w hotelu Relaks w Karpaczu. Konferencję zorganizowały Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem oraz Katedra Ubezpieczeń Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Kierownictwo naukowe nad konferencją sprawowali prof. dr hab. Krzysztof Jajuga i prof. dr hab. Wanda Ronka-Chmielowiec. Patronat merytoryczny nad nią objął Komitet Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk oraz JM Rektor Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu prof. dr hab. Andrzej Gospodarowicz. Uczestniczyło w niej około 80 osób reprezentujących środowisko akademickie, sektor finansowy i ubezpieczeniowy. W trakcie konferencji zaprezentowano 49 referatów o tematyce finansowej i ubezpieczeniowej. Niniejsza publikacja zawiera 33 artykuły. Zostały one uporządkowane w kolejności alfabetycznej. Redaktorzy książki w imieniu autorów i swoim własnym wyrażają głęboką wdzięczność recenzentom artykułów za uwagi, które pozwoliły na nadanie publikacji lepszego kształtu. Wanda Ronka-Chmielowiec, Krzysztof Jajuga

Światowy kryzys finansowy, rosnąca zmienność na rynkach finansowych, wyzwania stojące przed instytucjami sektora bankowego i ubezpieczeniowego prowadzą do powstawania nowych rozwiązań w zakresie metod, co z kolei prowadzi do ich aplikacji na rynku. Niewątpliwie najważniejszym problemem współczesnego świata finansów jest rosnące ryzyko. Przestrzeganie zasad w zakresie analizy i zarządzania ryzykiem jest kluczowe dla funkcjonowania instytucji finansowych i przedsiębiorstw. Problematyce teorii inwestycji, rynków finansowych, sektora bankowego, ubezpieczeń i zarządzania ryzykiem, jak również praktycznym zagadnieniom finansowym i ubezpieczeniowym występującym na polskim rynku poświęcona była dwunasta konferencja naukowa „Inwestycje finansowe i ubezpieczenia – tendencje światowe a rynek polski”. Konferencja ta odbyła się 20-22 września 2010 r. w Kudowie Zdroju. Konferencję zorganizowały Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem oraz Katedra Ubezpieczeń Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Kierownictwo naukowe nad konferencją sprawowali prof. dr hab. Krzysztof Jajuga i prof. dr hab. Wanda Ronka-Chmielowiec. Patronat merytoryczny nad nią objął Komitet Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk. W konferencji uczestniczyło około 100 osób reprezentujących środowisko akademickie, sektor finansowy i ubezpieczeniowy. W trakcie obrad zaprezentowano 62 referaty o tematyce finansowej i ubezpieczeniowej. Niniejsza publikacja zawiera 47 artykułów. Zostały one uporządkowane w kolejności alfabetycznej.

Celem raportu jest analiza dotychczasowych działań administracji premiera Kishidy Fumio dotyczących wsparcia dla uciekinierów wojennych z Ukrainy oraz zestawienie tych aktywności z sytuacją Ukraińców na terenie Polski, czyli kraju, który przyjął największą ich grupę. Raport obejmuje aktywność badanych podmiotów od rozpoczęcia konfliktu w Ukrainie do końca lutego 2023 roku. Dzięki identyfikacji najważniejszych potrzeb uciekinierów, organizacji pomocowych i podmiotów przyjmujących, w raporcie zostaną zawarte rekomendacje dla japońskich instytucji politycznych i humanitarnych. Jego zamierzeniem jest przedstawienie rekomendacji, dzięki którym możliwe będzie bardziej precyzyjne kierowanie pomocy humanitarnej do miejsc i organizacji w regionie EŚW, które najbardziej jej potrzebują. Raport został sporządzony na podstawie analizy informacji płynących ze strony podmiotów zaangażowanych w pomoc osobom uciekającym z Ukrainy na terenie Polski i Japonii, deklaracji pomocowych płynących ze strony organów rządowych, kręgów biznesowych i organizacji pozarządowych. Znaczną uwagę poświęcono również aktywności japońskich placówek dyplomatycznych działających na terenie państw przyjmujących największą liczbę migrantów przymusowych. Ze Wstępu

W obliczu kryzysu klimatycznego zgodna ze współczesnym stanem wiedzy naukowej edukacja na jego temat jest wyjątkowo pilną potrzebą. Dlatego z inicjatywy naukowców pracujących na Uniwersytecie Warszawskim i związanych z zespołem „UW dla Klimatu” powstał niniejszy podręcznik. Współtworzą go także badacze z innych ośrodków akademickich: Politechniki Warszawskiej, Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Wspólne kompendium podstawowych zagadnień stworzyło 16 ekspertów reprezentujących różne dziedziny wiedzy, takie jak fizyka, chemia, biologia, ekologia, ekonomia, psychologia oraz inżynieria. Jest to zatem podręcznik interdyscyplinarny, tak jak samo zagadnienie zmiany klimatu. Adresatami podręcznika są studenci uczelni zainteresowani podstawami wiedzy o zmianie klimatu, niezależnie od kierunku studiów oraz starsi uczniowie i nauczyciele. Poszczególne tematy „Klimatycznego ABC” łączą się z takimi obszarami wiedzy szkolnej, jak: fizyka, chemia, biologia z ekologią, geografia i wiedza o społeczeństwie. Podręcznik „Klimatyczne ABC” towarzyszy też kursowi internetowemu pod tą samą nazwą oferowanemu przez Uniwersytet Warszawski. Podręcznik podzielony jest na cztery części, przedstawiające mechanizmy globalnego ocieplenia (cz. 1), jego przyczyny (cz. 2), konsekwencje (cz. 3) oraz działania, które mogą zapobiec najbardziej negatywnym skutkom zmiany klimatu (cz. 4). In the face of the climate crisis, education based on the current scientific knowledge is an exceptionally urgent need. This textbook was created on the initiative of the scientists associated with the “UW for Climate” team, by 16 experts from the University of Warsaw and other academic centers, representing various fields of knowledge, such as physics, chemistry, biology, ecology, economics, psychology and engineering. Thus, it is an interdisciplinary textbook, just like the issue of climate change itself. The textbook is addressed to the university students interested in the basics of knowledge about climate change, regardless of the field of their study, as well as to the high school students and teachers. The individual topics of the “Climate ABC” are related to such areas of school knowledge as: physics, chemistry, biology and ecology, geography and social studies. The textbook also accompanies the online course under the same name offered by the University of Warsaw. The book is divided into four parts, presenting the mechanisms of global warming (part 1), its causes (part 2), consequences (part 3) and actions that can prevent the most negative effects of climate change (part 4).

Współczesne badania politologiczne chętnie podejmują temat zmian wywołanych kryzysem. Ujmując interdyscyplinarnie wątki różnorakich załamań, impasów, gwałtownych przeobrażeń, zderzono ze sobą heterogeniczne ujęcia warunków, w jakich się odbywały i wywołanych rezultatów. Biorąc pod uwagę sfery, jakich poszczególne zjawiska dotyczyły, przedstawiono kryzysy polityczne, rządowe, gospodarcze, społeczne – wymagające wyjścia poza stosowane dotychczas rozwiązania i kulturowe – wynikające z ewaluacji systemów wartości. Dziesięć rozdziałów charakteryzuje przebieg i konsekwencje współczesnych sytuacji kryzysowych w Europie, Ameryce Łacińskiej i Azji. Szeregując uwarunkowania i następstwa opisywanych impasów, wymieniono ich główne kategorie. Wśród nich globalne i regionalne zmiany sojuszów, finansowe i gospodarcze skutki przemian, a także sposób ich prezentowania w debacie publicznej. Ważną grupą są koszty społeczne ponoszone przez jednostki i wykluczenia dotyczące różnych regionów świata. W prezentowanych badaniach często pojawia się wątek zarządzania kryzysem i tworzenia wokół niego właściwej dla określonych sił politycznych narracji, która legitymizuje podejmowane środki zaradcze lub ich brak.

Celem głównym niniejszego opracowania jest wskazanie ograniczeń i zagrożeń o charakterze kryzysowym, jakie może przynieść tradycyjne podejście do rozwoju rolnictwa i energetyki. Celem dodatkowym natomiast jest ukazanie, że zrównoważony rozwój jest alternatywą, która ogranicza ryzyko tworzenia zjawisk kryzysowych, zarówno w obrębie każdego z tych obszarów, jak i w obszarach gospodarowania względem nich współzależnych. Pierwsza część opracowania poświęcona jest problemowi równoważenia rozwoju rolnictwa w warunkach kryzysu. Wydaje się, że wdrażanie zrównoważonego rozwoju powinno być łatwiejsze w okresach, gdy zawodzą tradycyjne mechanizmy rozwoju, a wychodzenie z kryzysu angażuje ogromne środki. Przeznaczenie ich dla „przestawienia” systemu na rozwój zrównoważony może przyspieszyć proces wychodzenia z kryzysu oraz tworzyć warunki do zapobiegania kryzysom w przyszłości. Problem ten dotyczy zwłaszcza Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej – polityka ta może zostać w większym stopniu przeorientowana na cele zrównoważonego rozwoju i stać się narzędziem wyrównywania szans rozwojowych, a nie – jak dotychczas – narzędziem wyrównywania dochodów. Oprócz tego w części pierwszej wiele miejsca zajmują zagadnienia funkcjonowania rolnictwa w warunkach kryzysu. W szczególności jest to powiązane z problemem zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego jako jednym z podstawowych oczekiwań formułowanych pod adresem rolnictwa. Druga część opracowania przedstawia problemy produkcji i wykorzystania energii w kontekście zrównoważonego rozwoju. Głównym tematem większości artykułów jest rozwój odnawialnych źródeł energii oraz rozwój energetyki w układzie lokalnym. Zagadnienia te ściśle wiążą się także z omawianymi w pierwszej części perspektywami rozwoju zrównoważonego rolnictwa. Ważnym motywem obydwu części jest analiza i ocena z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju przedsięwzięć podejmowanych w praktyce. Związane jest to zwłaszcza z próbą odpowiedzi na pytanie, jakie szanse dla wychodzenia z kryzysu stwarza zrównoważony rozwój oraz jakie powinny być narzędzia i instrumenty jego wdrażania.