Monografia obejmuje 34 opracowania. Zespół autorski składa się z doświadczonych badaczy od lat zajmujących się problematyką nadzoru korporacyjnego. Oprócz tego jest kilku młodych autorów, dla których zamieszczone w monografii rozważania stanowią przyczynek dla przygotowywanych rozpraw doktorskich i habilitacyjnych. Na uwagę zasługuje wielowątkowy i wielowymiarowy charakter rozważań, prowadzonych w poszczególnych opracowaniach. Dominującym tematem jest problematyka kryzysu gospodarczego i wynikających stąd implikacji dla nadzoru korporacyjnego. Temat ten jest przedstawiany w różnych ujęciach: analizy przypadków, oceny istniejącego otoczenia regulacyjnego, proponowanych kierunków reform systemu. Bardzo ważnym wkładem w dyskusję na temat funkcjonowania nadzoru korporacyjnego są prezentowane przez niektórych autorów wyniki własnych badań empirycznych, prowadzonych na różnych próbach badawczych oraz opracowania o charakterze teoretycznym i metodologicznym.

Tematyka prezentowanego zbioru opracowań jest stosunkowo szeroka i zróżnicowana, co może wywoływać wrażenie pewnej przypadkowości i eklektyczności ich doboru. Właściwość ta jest jednak trwałym, trudnym do uniknięcia, elementem tożsamości nauk o przedsiębiorstwie, jest warunkiem odpowiednio wszechstronnego, całościowego poznawania natury przedsiębiorstwa oraz mechanizmów rządzących jego powstawaniem i rozwojem. Dwa początkowe opracowania (J. Czupiała i G. Osbert-Pociechy) mają charakter stosunkowo ogólny i traktują o ważnych tendencjach i warunkach rozwoju współczesnego zarządzania. Kolejne trzy opracowania (Cz. Zająca, D. Tenety-Skwiercz, A. Sokołowskiej) poświęcone są nabierającej znaczenia problematyce społecznej odpowiedzialności biznesu. Wspólnym mianownikiem kolejnej grupy artykułów (K. Grzesik, A. Pietroń-Pyszczek, A. Jagody, A. Cierniak-Emerych) jest spojrzenie z różnych perspektyw na miejsce człowieka w organizacji (przedsiębiorstwie) oraz na pełnione przezeń i wobec niego funkcje. Przedmiotem kolejnych trzech opracowań (M. Trenkner, M. Morawskiego, E. Tabaszewskiej) jest wyjątkowo nośna współcześnie problematyka zarządzania wiedzą, przy czym opracowanie M. Trenkner jest granicznym między tym i poprzednim obszarem przedmiotowym. Trzy dalsze artykuły (Sz. Kłopockiego, A. Połomskiej-Jesionowskiej, M. Kwiecińskiej) podejmują doniosłe zagadnienia więzi międzyorganizacyjnych w sferze gospodarczej i pozagospodarczej. Dla ostatnich czterech opracowań trudno znaleźć wspólny mianownik, przy czym one także znakomicie mieszczą się w jakże rozległej tematyce nauki o przedsiębiorstwie. Autorzy, przyjmując w pełni odpowiedzialność za treść i sposób prezentacji poruszanych zagadnień, będą wdzięczni Czytelnikom za wszelkie, kierowane pod ich adresem uwagi.

Prezentowane w publikacji doniesienia koncentrują się na kilku grupach zagadnień szczegółowych, związanych z przeobrażeniami procesów zarządczych. Pierwsza grupa podejmuje szeroką i zawsze aktualną problematykę zmian organizacyjnych. Prezentują ten obszar zagadnień następujące artykuły: Z doświadczeń projektowania zmian w systemie taryfowym przedsiębiorstwa, Najpierw żal po stracie, a dopiero później zmiana – czyli kiedy jest możliwa zmiana w organizacji, Partycypacja pracowników jako sposób minimalizowania oporu ludzi przed zmianami organizacyjnymi – komunikat z badań, Turbulencja otoczenia w badaniach empirycznych, Teoria sieci i teoria rozwoju w zarządzaniu organizacjami świadczącymi usługi publiczne, Od zarządzania procesowego do X-Engineeringu – transformacja przedsiębiorstw w kierunku sieciowości procesów, Organizacja konwencjonalna versus ewoluująca: przeszkody i bariery, Ewolucja i kierunki restrukturyzacji modelu zarządzania państwowymi zasobami leśnymi o charakterze narodowym. W drugim obszarze zagadnień mieszczą się artykuły poświęcone wyodrębnionym procesom zarządczym. Prezentują one spektrum zróżnicowanych obiektów, których procesy zarządcze zostały poddane zarówno analizie teoretycznej, jak i empirycznej weryfikacji. Reprezentują tę grupę m.in. następujące prace: Determinanty rozwoju procesów zorientowanych na klienta w gminie. Studium przypadku, Wykorzystanie komunikacji jako narzędzia zarządczego w zmieniających się organizacjach, Kierunki usprawniania współpracy w outsourcingu personalnym, Kierunki zmian inteligentnych systemów wytwórczych. Pozostałe artykuły odnoszą się do zjawisk i problemów, jakie wprost lub pośrednio wynikają ze zmian zachodzących we współczesnych przedsiębiorstwach. Mieszczą się w tej grupie następujące artykuły: Od kooperacji do kooperencji – przełamywanie barier w zakresie procesów zarządzania zaufaniem w relacjach, Zaufanie i wiarygodność w sieciach międzyorganizacyjnych, Nowy sposób myślenia o karierze zawodowej warunkiem sukcesu, Czynniki ograniczające efektywność controllingu w przedsiębiorstwie, Nadmiar informacji. Próba identyfikacji problemu w małych i średnich przedsiębiorstwach, Międzyorganizacyjny efekt synergiczny jako kryterium oceny układu outsourcingowego

„Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie” ukazują się już od 20 lat. W okresie tym opublikowano w nich ponad 600 artykułów naukowych i publikacji dydaktycznych. (...) Również ten Zeszyt stanowią prace pracowników naukowych i dydaktycznych szkół wyższych i ośrodków naukowych w kraju i zagranicą. Mamy więc badania pracowników Sopockiej Szkoły Wyższej, Politechniki Gdańskiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Politechniki Poznańskiej, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, Banking University we Lwowie, The State University of New York at Oswego, University of Neapolis Pafos. W treści publikacji można wyróżnić kilka nurtów i wątków badawczych, a mianowicie: pomiar i raportowanie społecznej odpowiedzialności biznesu, poboru podatków w Polsce i krajach Unii Europejskiej, migracji ekonomicznych do Polski; badanie wpływu regulacji prawnych i audytu na efektywność wydatkowania środków publicznych, analizę czynników kształtujących oczekiwania finansowe studentów, badanie wpływu e-learningu na funkcjonowanie bibliotek publicznych; teoretyczne ujęcie modelu kompetencyjnego pracowników turystyki, hotelarstwa i branży eventowej, znaczenia analizy zbiorów danych typu Big Data, czy wykorzystanie metody analizy ergonomicznej w zarządzaniu projektami, wynikającej z normy EN 16710-2. (...)

Problematyka artykułów składających się na niniejszy Zeszyt koncentruje się głównie wokół zagadnień ochrony i humanizacji pracy oraz implementacji ergonomicznych warunków pracy w przedsiębiorstwie. W szczególności poruszone zostały kwestie kształtowania fizycznych cech pracy, zarządzania czasem dojazdów do pracy i zmęczeniem pracowników, rozwojem świadomości ergonomicznej pracowników i pracodawców, kultury bezpieczeństwa pracy w przedsiębiorstwie. Przedstawiono również interesujące modele zarządzania ergonomicznymi czynnikami ryzyka, koncepcję systemu zarządzania absencją w przedsiębiorstwie czy metodę oceny koincydencji zadań wywołujących efekt synergii negatywnej w obszarze bezpieczeństwa pracy. Zawartość Zeszytu obejmuje także tematy ogólniejszej natury, jakimi są: badanie wzrostu gospodarczego regionu oraz doskonalenie procesu obsługi klienta w kontekście rozwoju marki i jakości wyrobu. Problematyka ta jest niezwykle istotna od strony teorii ekonomii i zarządzania oraz realizacji procesu restrukturyzacji gospodarki polskiej. Zidentyfikowane czynniki stanowiące źródło stresu pracowników oraz coraz większa skala tego zjawiska są przykładem, jak słabość teorii i praktyki zarządzania (jak również teorii ekonomii) nie pozwala zapobiegać destrukcyjnym działaniom. Skutkiem takiego stanu rzeczy jest marnowanie siły roboczej, a więc głównego czynnika sprawczego postępu i korzystnych zmian. Podstawą uczciwej, stabilnej finansowo gospodarki przedsiębiorstwa pozostaje zgodność warunków pracy ze standardami ergonomii, której jednak brakuje w odniesieniu do zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych form organizacji pracy i zarządzania nią.(...)

Głównym obszarem analizy, któremu poświęcono największą liczbę publikacji, były determinanty potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw, ze zwróceniem uwagi na uwarunkowania kulturowo-organizacyjne innowacyjności przedsiębiorstw, profesjonalizm i kompetencje pracownicze, nowoczesność struktury TI w zakresie e-learningu i nauczaniu zdalnym oraz wysokość nakładów na badania i rozwój i ich efektywność. Prezentowane w artykułach dane z badań wykazały, że wspomniane uwarunkowania i czynniki mają istotny wpływ na potencjał innowacyjny przedsiębiorstw, a tym samym na ich działalność innowacyjną, mierzoną liczbą wprowadzonych innowacji. Kolejny nurt badań opisanych w trzech artykułach dotyczy ekonomicznych i ergonomicznych aspektów kształtowania stosunków i warunków pracy w przedsiębiorstwie i gospodarce. Przegląd wyników badań na te tematy oraz badania własne, empiryczne autorów artykułów umożliwiły sformułowanie propozycji doskonalenia warunków pracy oraz szczegółowe zalecenia i metody zwiększania dobrostanu pracowników. Przedstawiono m.in.: niedogodności pracy stanowiska montażowego i sposoby ich niwelacji; przyczyny i skutki mobbingu, opisano przy tym profil mobbera oraz wskazano sposoby ograniczenia tego zjawiska, zaprezentowano również koncepcję ergonomicznej analizy i rekonstrukcji systemu czasu pracy w przedsiębiorstwie. Kolejny nurt analizy oscyluje wokół badania procesu jakości obsługi klienta oraz procesu obsługi reklamacji. Dla celów budowy wzorca obu tych procesów wykorzystano m.in. metodę servqual oraz wskazania normy PN-ISO 10002: 2006. Odrębną grupę stanowią publikacje z zakresu finansów i turystyki. Pozytywnie zweryfikowano tezę, że hotele butikowe stanowią atrakcyjną ofertę noclegową dla wymagających turystów. W kwestii inwestycji finansowych dokonano oceny zyskowności różnych strategii inwestowania na giełdach Europy Środkowo-Wschodniej.(...)

The efficiency of IT systems and the development of post-industrial economy bring significant changes to almost every dimension of management and organization of work. The use of modern information technologies, expert applications and automation in enterprises and institutions is becoming widespread. This requires application of new management principles and methods, as well as application of technical analysis, management through innovation, project management, co-creation of values with external organizations in the field of logistics, knowledge, and common services. Knowledge of these topics is contained in almost each of the presented articles, making up the fortieth issue of „The Małopolska School of Economics in Tarnów Research Papers Collection”. This time we are focused on the modern topic of IT technology application in the enterprise, as well as the analysis and reconstruction of organization systems in business entities and institutions. Papers that are the result of scientific work carried out as part of basic and implementation research, present a lot of cognitively and practically interesting information. To a large extent, they are devoted to the issue of using e-learning and other IT tools in the process of employee training and organizational improvement, financial management of the company, organization, provision of public services in offices and local government units, estimating energy expenditure of employees in improving work organization, and also automation and digitization of production in the aspect of the Industry 4.0 concept. The second thematic group is the research on the organization and humanization of work, i.e. evaluation of the programme to support students with disabilities in entering labour market, shaping working conditions in the enterprise, as well as evaluating historical hotel management.(...)

Skala i szybkie tempo zmian zachodzących w sferze społeczno-gospodarczej powodują powstawanie niespotykanych dotąd zjawisk i procesów, rodzą nowe problemy, których rozwiązywać nie da się bez odpowiednich badań i nowej wiedzy. Badania jakichkolwiek zdarzeń wymagają trudu. Trud taki podejmujemy zwykle z dwóch powodów. Jednym jest bezinteresowna ciekawość badacza, częściej jednak przeprowadzamy analizę teoretyczną wtedy, kiedy natrafimy na trudności – gdy nie skutkują wyuczone sposoby dawania sobie rady z rzeczywistością lub też gdy chcemy osiągnąć coś nowego. W tych właśnie dwóch przypadkach źródłem pomocy jest teoria, nowa wiedza. Zawiera ją każdy z prezentowanych artykułów składających się na niniejszy numer „Zeszytów Naukowych Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie”, trzydziesty z kolei, tym razem ukierunkowany na współczesną tematykę funkcjonowania organizacji gospodarczych. Artykuły, będące efektem prac naukowych prowadzonych w ramach badań podstawowych i wdrożeniowych, prezentują wiele interesujących poznawczo oraz aplikacyjnie informacji. W dużej mierze są one poświęcone problematyce zarządzania przedsiębiorstwem turystycznym, zarządzania personelem, ze zwróceniem uwagi szczególnie na kształtowanie pożądanych kompetencji pracowników, jak również problematyce nadzoru właścicielskiego w sektorze przedsiębiorstw komunalnych, marketingu bezpośredniego dóbr luksusowych oraz prezentacji modeli sprawozdawczości małych podmiotów gospodarczych.(...)

W prezentowanych artykułach przedstawiono wciąż jeszcze słabo rozpoznane i nie najlepiej praktycznie rozwiązywane problemy funkcjonowania przedsiębiorstw ery postindustrialnej. Autorzy przyjęli założenie, że rozwój gospodarki postindustrialnej (w obszarze społecznym określanej jako społeczeństwo informacyjne) wnosi znaczące zmiany niemal w każdym wymiarze zarządzania i organizacji pracy. Powszechne staje się wykorzystanie nowoczesnych technologii informatycznych, automatyzacji i robotyzacji w przedsiębiorstwach produkcyjnych. Wymaga to zastosowania nowych zasad i metod zarządzania oraz aplikacji analizy technicznej, zarządzania przez innowacje, zarządzania projektami innowacyjnymi, współtworzenia wartości z organizacjami zewnętrznymi w zakresie logistyki, wiedzy, wspólnych usług. Jeszcze większe zmiany obserwuje się w obszarze organizacji pracy. Relację człowiek–materia zastępuje relacja człowiek–informacja lub człowiek–człowiek w sektorze usług. Informacja i wiedza stają się zasadniczym czynnikiem wytwórczym i produktem zarazem. Dematerializacja pracy powoduje, że można ją wykonać w różnych miejscach i w różnym czasie. Zmieniające się stosunki i warunki pracy, a w szczególności formy zatrudnienia i czasu pracy, systemy wynagradzania, charakter pracy, wymagają kreatywności, innowacyjności, zaangażowania, stałego uczenia się. Problematyka artykułów składających się na ten Zeszyt koncentruje się wokół kwestii metodycznych, a więc wyceny i prezentacji wartości nieruchomości gruntowych, planowania i wykorzystania nowoczesnych technologii w przedsiębiorstwach, korzystania z ulg podatkowych przez przedsiębiorców, koncepcji zarządzania energią w przedsiębiorstwie, oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa na podstawie rachunku przepływów pieniężnych, koncepcji doskonalenia i rekonstrukcji systemu czasu pracy w przedsiębiorstwie, analizy wpływu fizycznych czynników środowiska pracy na obciążenia pracą pracownika czy sposobu wykorzystania środowiska przyrodniczego przy projektowaniu wnętrz biurowych. Warto podkreślić, że w artykułach uwzględniono rezultaty empirycznych badań własnych Autorów. Z tego powodu mogą stanowić interesującą i pożyteczną pozycję zarówno dla teoretyków, jak i studentów czy praktyków.(...)

Niniejszy numer jest ukierunkowany na problematykę innowacji w jej poszczególnych obszarach tematycznych z uwzględnieniem uwarunkowań i determinant zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Celem jest prezentacja poglądów i badań specjalistów zajmujących się teorią i praktyką szeroko rozumianych innowacji, reprezentujących różne dyscypliny naukowe, instytucje i doświadczenie zawodowe, jak też inspirowanie dalszych analiz i działań. W treści publikacji wyróżniono kilka nurtów, w których pomieszczono artykuły omawiające wybrane problemy innowacji. Pierwszy nurt obejmuje rozważania na temat innowacji w zarządzaniu przedsiębiorstwem, z uwzględnieniem otoczenia instytucjonalnego. Wątki badawcze poruszane w prezentowanych tekstach dotyczą szerokiego spektrum innowacji w procesie zarządzania, a mianowicie kontekstu nadzoru właścicielskiego, strategii zarządzania, modeli biznesowych, negocjacji, sposobu finansowania działalności innowacyjnej czy przedsiębiorczości. W ramach tego nurtu przedstawiono również genezę polityki innowacyjnej krajów rozwijających się na przykładzie Indii. Nurt drugi został zawężony do problematyki innowacji w zarządzaniu organizacjami należącymi do sektora usług turystycznych. Innowacyjność organizacji działających w obszarze turystyki jest przedmiotem coraz większego zainteresowania zarówno badaczy, jak i praktyków gospodarki turystycznej. Wynika to z poszukiwania innowacyjnych rozwiązań przez firmy specjalizujące się w turystyce, ale też ze wzrostu oczekiwań klientów. Kolejny nurt oscyluje wokół problematyki zarządzania wiedzą w kontekście metodologii zarządzania rozwojem przedsiębiorstwa ukierunkowanego na generowanie postępu naukowego, technicznego, ekonomicznego i organizacyjnego. Obejmuje on także kwestie zarządzania wiedzą w obszarach zarządzania jakością, polityki informacyjnej czy analizy instrumentów wspomagających zarządzanie wiedzą w urzędach administracji samorządowej. Interesującym ujęciem zagadnienia innowacji w organizacjach jest wątek badawczy dotyczący dydaktyki kognitywnej w kontekście nowatorskich metod badawczych, w dziedzinie metodyki prowadzenia prac badawczych. Niniejsza publikacja powinna być inspiracją do dalszych badań i rozważań na temat potencjału innowacyjnego, zdolności innowacyjnej, działalności innowacyjnej czy innowacji.

The issue consists of articles containing a great deal of cognitively and practically interesting information. For the most part, they regard: methods of estimation of human capital as well as productivity of work, survey on absenteeism from work and arduousness in work, research on digital capital of the websites of local governments, methods of advancement in international accounting systems, forming of principles of fair value as a measure of value of financial instruments. The content of subsequent papers allows perceiving strategic aspects of the management process, among which: management through creating values for the customer in a local tourist economy, strategic planning of rural tourism development, and strategies of the decision making process by representatives of trade unions as well as other social organizations.(...)

Wprawdzie problematyka artykułów w oddawanym do rąk Czytelników zeszycie jest dość zróżnicowana, niemniej jednak w większości z nich przyjęto założenie, że to właśnie nowoczesna technologia, dobra organizacja zarządzania i organizacja pracy przedsiębiorstwa czy instytucji w wymiarze operacyjnym warunkują wzrost produktywności i innowacyjności organizacji, a w ostatecznym rozrachunku osiągnięcie nakreślonych celów ekonomicznych i społecznych. W przedłożonych pracach dominowało podejście diagnostyczne i decyzyjne, ograniczone w swym zakresie do wybranych obszarów działalności przedsiębiorstwa lub instytucji. W treści publikacji można wyróżnić kilka nurtów i wątków badawczych, a mianowicie: wpływ cyfryzacji i Przemysłu 4.0 na robotyzację i usprawnienie procesów produkcyjnych oraz wykorzystanie technologii noszonych w przedsiębiorstwie i społeczeństwie; analiza i ocena: projektów innowacyjnych, konkurencyjności marki w przemyśle motoryzacyjnym, efektywności form opodatkowania w sektorze MSP, czy predykcji modeli analizy dyskryminacyjnej; oraz promowanie aktywności fizycznej osób starszych, jak również kultury bezpieczeństwa pracy w przedsiębiorstwie. Artykuły są efektem prac naukowych prowadzonych w ramach badań podstawowych i wdrożeniowych, zawierają wiele interesujących poznawczo oraz aplikacyjnie informacji. W artykułach Czytelnik może znaleźć kilka oryginalnych ujęć teoretycznych oraz spostrzeżeń natury praktycznej. Z tych względów „Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie” mogą stanowić interesującą i pożyteczną pozycję zarówno dla teoretyków ekonomii i finansów, ergonomii, organizacji i zarządzania, jak i studentów oraz praktyków. (...)