Prezentowany numer, jak wszystkie wcześniejsze zeszyty serii Informatyka Ekonomiczna, ma unikatowy charakter. Autorami tekstów w nim zamieszczonych są bowiem zarówno doświadczeni pracownicy naukowi, szanowani i poważani profesorowie, jak i początkujący adepci praktyki gospodarczej i nauki, zajmujący się problematyką szeroko rozumianych systemów informacyjnych zarządzania.Główną przesłanką przygotowania numeru była chęć ukazania szerokiego spektrum poglądów autorów i ich przemyśleń wynikających z doświadczeń zdobytych w trakcie wieloletniej praktyki związanej z tworzeniem, doskonaleniem i implementacją nowoczesnych technologii w organizacjach.Wszystkie artykuły znajdujące się w niniejszym zeszycie otrzymały dwie pozytywne recenzje. Redaktor prezentowanego wydania pragnie podziękować wszystkim autorom,którzy zechcieli podzielić się swoimi doświadczeniami i poglądami, składa ponadto podziękowania recenzentom za wnikliwe i rzeczowe oceny przedkładanych prac. Iwona Chomiak-Orsa

Doskonalenie zarządzania projektami, metodyka myślenia sieciowego, czynniki sukcesu w zarządzaniu inicjatywą klastrową oraz uwarunkowania i wdrożenie innowacyjności w organizacji są tematem kolejnego numeru czasopisma „Management Forum”. Proponowane artykuły prezentują nie tylko aspekty teoretyczne i rozważania modelowe, ale również badania empiryczne – ilościowe i jakościowe. W niniejszym numerze omówiono m.in. koncepcję wykorzystania metody oceny stopnia dojrzałości w zarządzaniu projektami w celu ich doskonalenia w takich obszarach, jak metody i narzędzia, zasoby ludzkie, środowisko projektowe oraz obszar zarządzania wiedzą w projekcie. Badania zostały przeprowadzone w 256 przedsiębiorstwach krajowych i zagranicznych. Celem kolejnego opracowania jest ukazanie możliwości modelowania sytuacji problemowej za pomocą metodyki myślenia sieciowego. Przedstawiona metoda, na podstawie przykładów, umożliwia zrozumienie, jak funkcjonują systemy kompleksowe. Pokazano także korzyści wynikające z modelowania sieciowego dla pobudzania innowacyjności.

Artykuł jest poświęcony analizie relacji pomiędzy zarządzaniem projektami a zarządzaniem zmianą w ujęciu wybranych metodyk zarządzania projektami. Zagadnienie kontroli zmian zostanie przedstawione na przykładzie klasycznego (PMBoK) i zwinnego (Scrum) podejścia do realizacji przedsięwzięć. Autor omawia zależności pomiędzy projektami a zmianą według rozszerzonego modelu Kurta Lewina, podobieństwa i różnice w podejściu do kontroli i wdrażania zmian oraz rolę kontroli w sukcesie realizacji przedsięwzięć, definiowaną powyższymi podejściami.

Dostosowanie współczesnych organizacji do niespotykanej wcześniej złożoności i dynamiki otoczenia, a co za tym idzie − do nieprzewidywalności zachodzących w nim zjawisk, wymaga od funkcjonujących przedsiębiorstw ciągłej i szybkiej adaptacji stosowanych systemów zarządzania i modeli biznesowych. Jest to warunkiem koniecznym realizacji zamierzeń strategicznych i uzyskania przewagi konkurencyjnej. Przedstawione w niniejszym opracowaniu artykuły lokują się w następujących obszarach: modeli biznesowych, sieci międzyorganizacyjnych, systemów zarządzania, orientacji procesowej i zarządzania projektami. Rozważania autorów osadzone są w kontekście paradoksów i antynomii − wszechobecnych w nauce i praktyce zarządzania. Poszczególne artykuły są oparte na solidnych fundamentach: na szerokich studiach literatury, na interesujących wynikach badań empirycznych, a tym samym nie tylko ukazują wielowymiarową naturę współczesnych organizacji i złożoność problematyki zarządzania w erze paradoksów, ale również zachęcają do dyskusji. Autorzy wskazują na nowe kierunki badań i inspirują do ich podejmowania. Zaprezentowane wyniki badań i poglądy mają również wymiar aplikacyjny, ich lektura może bowiem ułatwić przedstawicielom praktyki sprawne poruszanie się w „dżungli teorii zarządzania”. Janusz Lichtarski, Witold Szumowski

Obserwowany w ostatniej dekadzie nowy etap rozwoju miast w kierunku smart & sustainable cities wymaga wiedzy zarówno o naturze zmian, jak i dostępnych możliwościach pozwalających na bogacenie się miast i wzrost poziomu życia ich mieszańców w warunkach określonych strategią Przemysłu 4.0 oraz strategią zrównoważonego, odpowiedzialnego rozwoju. Dzięki tej monografii Czytelnik zapozna się z kontekstem strategicznym transformacji cyfrowej miast, a także z zarysem nowej metodyki zarządzania projektami miejskimi, uwzględniającej korzyści oraz bariery ekonomiczne, społeczne i środowiskowe. W publikacji omówiono też podstawy teoretyczne koncepcji smart & sustainable city i aktualne trendy w transformacji cyfrowej miast. Ilustracyjny przykład wykorzystania zaprezentowanych nowych idei odnosi się do wystawy Horticultural Expo 2024, która ma być zorganizowana przez miasto Łódź. Książka jest adresowana do szerokiego grona osób zainteresowanych tworzeniem innowacyjnych rozwiązań w środowisku miejskim, a także zarządzaniem transformacją cyfrową miast.

Monografia zawiera artykuły z obszaru nauk o zarządzaniu i jakości, przygotowane przez badaczy wywodzących się z głównych ośrodków naukowych w kraju. Składa się z dwudziestu tekstów, w których omówiono bieżące kwestie dotyczące zarządzania przedsiębiorstwem – zarówno z perspektywy teorii, jak i praktyki. Z punktu widzenia zawartości merytorycznej w książce wyodrębniono trzy części. Pierwsza jest poświęcona tematyce zarządzania procesowego. Druga obejmuje opracowania z dziedziny zarządzania projektami. W ostatniej części zostały zaprezentowane współczesne wyzwania stojące przed osobami zarządzającymi ryzykiem w przedsiębiorstwach. Wierzymy, że publikacja zwróci Państwa uwagę, gdyż poruszono w niej jeszcze mało rozpoznane problemy z zakresu zarządzania przedsiębiorstwem i może stanowić inspirację do dalszych badań. Ewa Sońta-Drączkowska, Izabela Bednarska-Wnuk

Badania operacyjne (ang. Operations Research, Operational Research, fr. Recherche operationelle, niem. Operationsforschung) zawdzięczają swój rodowód i nazwę operacjom militarnym w czasie II wojny światowej. Powołany w 1940 r. w Londynie interdyscyplinarny zespół naukowców (tzw. Cyrk Blaketta), stosując modele i metody matematyczne, badał możliwe warianty niektórych operacji wojennych strony alianckiej i rekomendował wariant optymalny. Po wojnie wypracowane modele i metody bardzo szybko znalazły cywilne zastosowania w inżynierii, medycynie, rolnictwie, zarządzaniu. Badania operacyjne od ponad półwiecza systematycznie rozszerzają obszary swoich zastosowań, reagując na potrzeby menedżerów, inwestorów, inżynierów, projektantów, logistyków niczym współczesne przedsiębiorstwo na potrzeby swoich klientów. I chociaż istota tego obszaru wiedzy i działalności praktycznej pozostaje niezmienna, opierając się na formalnym, modelowym podejściu do wspomagania procesów i aktów podejmowania decyzji, to arsenał metod i narzędzi wciąż jest wzbogacany, a teren zastosowań rozbudowywany. Większość modeli, metod i algorytmów powstaje w okolicznościach rozwiązywania rzeczywistych problemów decyzyjnych. Zastosowania w dziedzinie zarządzania są niewątpliwie współcześnie wiodącą domeną zastosowań badań operacyjnych, definiowaną jako management science. Sprawia to przede wszystkim mnogość i złożoność problemów decyzyjnych, przed jakimi stają dzisiejsi zarządzający, oraz nieustająca atrakcyjność naukowo-badawcza zagadnień, o których najczęściej się mówi, iż są z pogranicza nauki i sztuki. Modelowanie i posługiwanie się odpowiednimi algorytmami umożliwia rozwiązywanie wielu problemów z dziedziny zarządzania. Do najdynamiczniej rozwijanych obszarów teorii i praktyki zarządzania należy problematyka zarządzania projektami i innowacjami. Jest to swego rodzaju signum temporis, charakterystyka czasu rosnącego tempa zmian technologicznych, organizacyjnych, behawioralnych oraz poszukiwania skutecznych i efektywnych sposobów wprowadzania tych zmian w organizacjach. Badania operacyjne od połowy ubiegłego stulecia, kiedy to opracowano fundamentalne dla planowania i monitorowania projektów metody CPM i PERT, doskonalą metody i narzędzia budowy i analizy harmonogramu projektu, modelowania i zarządzania ryzykiem projektu, alokacji zasobów, poszukiwania kompromisu pomiędzy kluczowymi parametrami projektu: czasem, kosztem i jakością. Tradycyjnym obszarem zastosowań badań operacyjnych jest problematyka decyzji finansowych, szczególnie oceny spółek i optymalizacji portfeli inwestycyjnych, analizy ryzyka inwestycyjnego, ale także makroekonomicznych decyzji monetarnych czy analizy i optymalizacji rozkładu dochodów w społeczeństwie. Wzrost znaczenia problemów logistycznych we współczesnych globalnych organizacjach, nieustanna walka konkurencyjna firm czy potrzeba pomiaru i monitorowania dokonań organizacji to kolejne przykłady obszarów zastosowań, do których (i nie tyko do tych) odnoszą się prace zamieszczone w tej publikacji. Prezentowany w niniejszym tomie wybór zastosowań metod badań operacyjnych jest pokłosiem jubileuszowej XXX edycji Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej im. Profesora Władysława Bukietyńskiego „Metody i Zastosowania Badań Operacyjnych”, która odbyła się w dniach 15-18 października 2011 roku w Zamku na Skale, w Trzebieszowicach k. Lądka-Zdroju. Konferencja została zorganizowana przez Katedrę Badań Operacyjnych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, której wieloletnim kierownikiem był patron Konferencji.