Wrodzone zakażenie wirusem cytomegalii jest przyczyną wad mózgu: polimikrogyrii/pachygyrii, heterotopii neuronalnej, schizencefalii hemimegalencefalii i gładkomózgowia, ponieważ okolica okołokomorowa z macierzą zarodkową jest miejscem bardzo intensywnego metabolizmu, proliferacji komórkowej i tutaj rozpoczyna się proces migracji neuronów. W następstwie infekcji cytomegalowirusowej wodogłowie jest mniej częste niż małogłowie. Wodogłowie powstaje w wyniku upośledzenia krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego na skutek zarastania wodociągu mózgu i zmian zapalnych w pajęczynówce. W następstwie pozapalnej atrofii mózgu może powstać wodogłowie zanikowe. Wynikiem ciężkiego wrodzonego zakażenia wirusem cytomegalii jest także porencefalia. Prawdopodobnie na skutek zakrzepu w aorcie płodowej zakażenie cytomegalowirusem powoduje również hydranencefalię. Wirus HCMV atakując tylne partie mózgu prowadzi do powstania niedorozwoju móżdżku i zwapnień w czwartej komorze. Techniki neuroobrazowania (MR, USG) umożliwiają rozpoznanie nawet w okresie prenatalnym neuropatologicznych zmian związanych z zakażeniem płodu cytomegalowirusem. Zwapnienia w okolicy okołokomorowej stwierdza się w 30-50% przypadków wrodzonego zakażenia wirusem cytomegalii, ale zwapnienia mogą być tez obecne w rdzeniu kręgowym.Zwapnienia w mózgu są widoczne są przede wszystkim w tomografii komputerowej. W badaniach neuroobrazowych można uwidocznić miejscową martwicę, krwawienie, częściej jednak stwierdza się przewlekłe uszkodzenia w wyniku infekcji: poszerzenie komór mózgu, gliozę substancji białej, zaniki, torbiele mózgu. W wyniku pozapalnej martwicy okołokomorowej powstają torbielki podwyściółkowe, które można wykryć ultrasonograficznie Także zmiany w naczyniach mózgowych spowodowane wirusem HCMV w postaci mineralizującej wasculopatii są widoczne w klasycznym badaniu ultrasonograficznym w postaci zmienionej echogeniczności nadmiernie szerokich naczyń jąder podstawy i wzgórza. Wyraźniej takie zmiany obrazuje badanie ultrasonograficzne z użyciem kolorowego Dopplera. Nieprawidłowości kory mózgowej (polimikrogyria/pachygyria, heterotopia, gładkomózgowie), agenezja ciała modzelowatego i zaburzenia mielinizacji są stwierdzane w obrazach rezonansu magnetycznego. Potwierdzeniem aktywnego bądź przebytego cytomegalowirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u noworodków i niemowląt są zmiany w badaniu ogólnym płynu mózgowo-rdzeniowego takie jak podwyższona cytoza z przewagą limfocytów (średnio 42 komórek /1mm3) i podwyższone stężenie białka (średnio 200 mg/dl). Najprawdopodobniej ze względu na obniżenie odporności komórkowej i humoralnej neuroinfekcja cytomegalowirusowa predysponuje noworodki i niemowlęta do innych zakażeń OUN wirusowych, bakteryjnych lub grzybiczych.

Interdyscyplinarny opis funkcjonowania poznawczego i emocjonalnego osób zakażonych wirusem HIV leczonych według najnowszych standardów światowych. Autorzy podsumowują wyniki wieloletnich pionierskich w Polsce badań nad wpływem starzenia się na przebieg infekcji HIV, charakteryzując funkcjonowanie neuropsychologiczne badanych osób HIV+ oraz analizując stan struktur i aktywność mózgu w odniesieniu do funkcji neuropsychologicznych i chemosensorycznych uczestników projektu. Książka przeznaczona jest dla psychologów klinicznych, lekarzy i personelu medycznego, pedagogów zajmujących się zakażeniem HIV i chorobami neuroinfekcyjnymi, a także dla studentów, pracowników socjalnych i osób chcących specjalizować się w pomocy takim chorym i ich bliskim. Monografia jest […] doskonałym przykładem wieloośrodkowej współpracy specjalistów różnych dziedzin na rzecz poznawania mechanizmów HIV, a w efekcie przykładem możliwości tworzenia zespołów diagnostyczno-terapeutycznych adresowanych do tej grupy chorych. Nie bez znaczenia jest bardzo precyzyjny sposób narracji trudnych, bo często specjalistycznych treści. Są one uporządkowane, zawierają dodatkowe wyjaśnienia i klarowne wnioski. (Z recenzji dr hab. Małgorzaty Szepietowskiej, prof. UMCS) W monografii prezentowane są zagadnienia doniosłe, wpisujące się w nurt światowych badań. Przedstawione wyzwania i niepokoje […] pokazują głęboko humanistyczne, nacechowane wielką troską podejście Autorów zarówno do chorych, jak i rzetelnej diagnostyki i ewentualnej rehabilitacji neuropsychologicznej. Cały Zespół ma do tego wysokie kompetencje osobowościowe, a także świetny warsztat badawczy. (Z recenzji prof. dr hab. Marioli Bidzan) Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode). ********* Neuropsychological functions of HIV-infected people in the era of highly effective antiretroviral therapy. Reports from research from the Harmonia project Neuropsychological functions of HIV-infected people in the era of highly effective antiretroviral therapy. Reports from research from the Harmonia project An interdisciplinary description of the cognitive and emotional functioning of HIV-infected individuals treated according to the latest world standards. The authors summarize the results of many years of pioneering research in Poland on the impact of aging on the course of HIV infection, characterizing the neuropsychological functioning of HIV+ subjects and analyzing the state of brain structures and activity in relation to the neuropsychological and chemosensory functions of the project participants. The publication is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Poland license (CC BY 3.0 PL) (full license available at: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode). ********* Dr hab. Emilia Łojek (ORCID 0000-0002-0809-5601) – profesor zwyczajny na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w neuropsychologii klinicznej. Studiowała i realizowała prace naukowe w Applied Psychology Unit University of Cambridge (UK), University College London (UK), College of Medicine Ohio State University (USA). Opublikowała wiele prac naukowych na temat m.in. problemów porozumiewania się językowego osób z uszkodzeniami mózgu, zmian funkcji neuropsychologicznych u pacjentów z chorobami neurodegeneracyjnymi, u osób żyjących z wirusem HIV oraz osób w podeszłym wieku. Autorka lub współautorka adaptacji oraz oryginalnych testów do diagnozy neuropsychologicznej (H-RNTB, RHLB, RFFT, CVLT, CTT, KPD) i prac dotyczących rehabilitacji neuropsychologicznej. Pełni funkcję członka Zarządu International Neuropsychological Society. Dr hab. Emilia Łojek – is a full professor at the Faculty of Psychology at the University of Warsaw. She specializes in clinical neuropsychology.