Efektywność, jako immanentny atrybut ludzkiego działania, w warunkach zmieniających się paradygmatów zarządzania organizacjami pozostaje od stuleci przedmiotem ożywionego zainteresowania. Niektórzy sugerują, że mamy do czynienia wręcz z „terrorem efektywności”1. J.G. March i R.I. Sutton podkreślają, że dociekania dotyczące natury, pomiaru i oceny efektywności w naukach o organizacji należą do najbardziej intensywnych2. Wynika to zapewne z pojemności i wielowymiarowego charakteru kategorii efektywności, a także z możliwości ciągłej poprawy relacji pomiędzy uzyskanymi wynikami a nakładami koniecznymi do ich osiągnięcia. Powszechność zainteresowania efektywnością wynika także ze statusu imperatywu odnoszącego się do wszystkich poziomów gospodarowania (makro, mezo, mikro), do zarówno krótkiego (operacyjnego), jak i strategicznego horyzontu działania, do różnego rodzaju działań, obszarów funkcjonalnych w poszczególnych sektorach (tj. w ramach organizacji komercyjnych, publicznych i non-profit). Jednocześnie chodzi o efektywność rozumianą jako zdolność do wzrostu i rozwoju (efektywność dynamiczną nawiązującą do teorii zdolności dynamicznych) i tą, która jest skoncentrowana na unikaniu marnotrawstwa poszczególnych zasobów i ich optymalnej alokacji (efektywność statyczna nawiązującą do teorii zasobowej)3. Pojawianie się nowych zjawisk, dynamika ich rozprzestrzeniania się i coraz większa rola w procesach gospodarowania (choćby takich jak struktury sieciowe, rynki kapitałowe, relacje społeczne) powodują otwieranie się nowych pól badawczych, zachęcając do poszukiwania odpowiedzi na pytania dotyczące istoty, uwarunkowań, narzędzi do pomiaru i dezyderatów do kształtowania pożądanej efektywności działania w wymiarze indywidualnym i zespołowym. Jeśli weźmiemy pod uwagę to, że osiąganie efektywności jest podstawą naturalnego dążenia organizacji do sukcesu, a z drugiej strony − że kluczowe dla osiągania tej efektywności są zdolność do przezwyciężania sprzeczności organizacyjnych (ambiwalencji) oraz tworzenie warunków do wzajemnego dopasowania poszczególnych elementów organizacji, tj. zapewnienie ich spójności, pojawia się (w ramach aplikacyjności badań) zapotrzebowanie na formułowanie zaleceń, w jaki sposób tę efektywność osiągać w warunkach obecnego tempa zmian, turbulencji otoczenia i hiperkonkurencji. Powyższe przesłanki spowodowały pojawienie się − jako kontynuacja problematyki efektywności4 − kolejnego zbioru artykułów prezentujących rozważania teoretyczne oraz wyniki badań empirycznych. W imieniu redaktorów pragniemy podziękować Autorom za udział w dyskursie naukowym oraz wszystkim pleno titulo Recenzentom za przygotowanie recenzji, czym wydatnie przyczynili się do podniesienia poziomu merytorycznego niniejszego opracowania.

Celem i misją czasopisma Konińskie Studia Językowe jest stworzenie platformy do dyskusji na temat osiągnięć oraz wyzwań stojących przed naukowcami zajmującymi się językami w ujęciu stosowanym. Adresatem czasopisma są zarówno doświadczeni, jak i początkujący badacze języków, językoznawcy stosowani, dydaktycy, tłumacze, kulturoznawcy i wszyscy ci, którzy traktują język jako podstawowy przedmiot swoich badań. Motywem przewodnim i osią spajającą pracę redakcji jest refleksja nad językiem. W tej szerokiej formule mieści się zarówno podejście ściśle językoznawcze, jak również pedagogiczne czy kulturowe. Mamy nadzieję, że tak zarysowana wizja czasopisma pozwoli nam wypełnić znaczącą lukę na polskim rynku czasopism naukowym. Przyjmując jednoznacznie językoznawczy punkt odniesienia, zakładamy jednocześnie, że szeroki wachlarz odniesień do badań językowych, od praktyki edukacyjno-translatorskiej po kulturowo uwarunkowane użycie języka w mediach, jest niezbędny dla całościowego podejścia do badań językowych.

Ogólnopolski kwartalnik ukazujący się od 1956 roku. Prezentowane są w nim artykuły teoretyczne z zakresu szeroko pojętej pedagogiki oraz omówienia wyników badań, obejmujących funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie. Publikowane materiały dotyczą różnych subdyscyplin pedagogiki, m.in. pedeutologii, andragogiki, historii wychowania, pedagogiki społecznej, dydaktyki, psychologii edukacji, filozofii edukacji, a także wychowania estetycznego. Autorami tekstów pisanych w języku polskim lub angielskim są wybitni polscy i zagraniczni specjaliści.

Problematyka artykułów składających się na niniejszy zeszyt koncentruje się głównie wokół zagadnień dotyczących rozwoju naukowego zarządzania w minionych wiekach, oceny przemian gospodarczych i społecznych w Polsce w ostatnim ćwierćwieczu, kultury bezpieczeństwa pracy i efektywności szkoleń pracowników z zakresu ergonomii i bhp, rozwoju nowych rodzajów turystyki w kraju i za granicą, znaczenia organizacji pozarządowych w rozwijaniu działalności turystycznej w jednostkach samorządu terytorialnego. W artykułach zaprezentowano również koncepcję oceny efektywności kontraktów menedżerskich w przedsiębiorstwach komunalnych, opisano technologie informatyczne wspomagające osoby z niepełnosprawnością ruchową w sterowaniu komputerem, w ostatnim artykule dokonano oceny przemian w zakresie warunków pracy i wypadkowości w polskich przedsiębiorstwach w latach 2011–2016, ze szczególnym uwzględnieniem wypadkowości kobiet.(...)

Podstawę metodologiczną prezentowanych analiz stanowi podejście funkcjonalne, które w swej istocie polega na badaniu systemów wytwórczych czy systemów zarządzania z punktu widzenia spełnianych przez nie funkcji. W podejściu tym nadrzędne znaczenie mają zasady i normy użytkowe oraz miary sprawnego działania systemu. W większości zamieszczonych prac odnosi się je w szczególności do funkcji spełnianych w procesie zarządzania aktywami organizacji (J. Ząbek), nowych form organizacji pracy biurowej (A. Taczalska), do czynności składających się na specyficzny rodzaj usług przeładunkowych, jakim jest przeładunek kontenerów (A. Lewiński, R. Sterniński), jak również do modelu systemu finansów oświatowych w Polsce (I. Kowalska). W pozostałych opracowaniach dominują aspekty ergonomiczne. Przedstawiono interesującą refleksję nad funkcjonalnością współczesnej architektury, wskazując przy tym na nieprawidłowości obiektów użyteczności publicznej w oświacie, kulturze czy handlu (K. Krause-Brykalska), dokonano także oceny funkcjonalności aspektu estetycznego w odniesieniu do budownictwa biurowego (M. Złowodzki). Jasne jest przy tym, że podejście funkcjonalne można zastosować do obiektów statycznych, ale też do obiektów dynamicznych, a więc do procesów, procedur, metod i technik, przyjętych sposobów postępowania, działań. W nurcie tym mieszczą się opracowania zawierające wyniki badań nad monitorowaniem transportu drogowego towarów niebezpiecznych (S. Bęczkowska, I. Grabarek), funkcjonalnością warunków pracy personelu pielęgniarskiego w stacjonarnych zakładach opieki długoterminowej (E. Kułagowska, M. Kosińska, I. Karolak), oceną funkcjonalności użytkowania rękawic ochronnych i jej wpływu na sposób wykonywania pracy przy rozbiorze mięsa (T. Tokarski, E. Irzmańska), jak również oceną funkcjonalności warunków pracy w przemyśle motoryzacyjnym (K. Wegner, A. Błaszczyk, M. Zygmańska, M.B. Ogurkowska). Na szczególną uwagę zasługują badania nad oceną funkcjonalności edukacji z zakresu bezpiecznych warunków pracy w kształtowaniu dobrostanu pracowniczego (J.S. Marcinkowski). Rezultaty tych badań pokazują, jak nieprzestrzeganie zasad ergonomii zwiększa ryzyko wypadków i chorób zawodowych, przyczynia się do zmniejszenia dobrostanu pracowniczego, a w ostatecznym rachunku prowadzi do marnotrawienia siły roboczej. W konkluzji wspomnianych prac wskazano kierunki i sposoby niwelowania badanych dysfunkcji.(...)