Raport przedstawia wyniki badań prowadzonych w 2015 roku. Badania dotyczyły najważniejszych aspektów związanych z działalnością inwestorów zagranicznych w województwie łódzkim. Przyjęto zasadę, że każdy z zespołów badawczych przeprowadzał badania w swoim regionie. Stąd zespół badawczy Uniwersytetu Łódzkiego przeprowadził badania dotyczące bezpośrednich inwestycji zagranicznych w regionie łódzkim zamkniętym w granicach administracyjnych województwa łódzkiego. Badaniami objęto wszystkie jednostki samorządowe województwa oraz większość przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego.

Publikacja ma charakter monografii opisującej kompleksowo kwestię obciążeń regulacyjnych i fiskalnych sektora bankowego i ich konsekwencje dla poziomu kredytowania w perspektywie czasowej – przed pandemią COVID-19 i w trakcie jej trwania. Stanowi kompendium wiedzy z dziedziny szeroko pojętych finansów, o istocie i mechanizmach funkcjonowania zewnętrznych obciążeń sektora bankowego oraz wiążących się z nimi problemach. Autorzy podejmują próbę ukazania tego typu regulacji w kontekście bezpieczeństwa i stabilności finansowej systemu bankowego, a także w szerszym ujęciu systemu finansowego. Przedstawiają aktualny (na 2021 rok) stan obciążeń, zwracając uwagę na określone instrumenty polityki fiskalnej i regulacyjnej. Za pomocą modelu ekonometrycznego dokonują operacjonalizacji głównego celu opracowania, którym jest określenie i analiza wpływu obciążeń zewnętrznych na potencjał udzielania kredytów przez sektor bankowy, a także próba wskazania scenariuszy bazowych. W dotychczasowych badaniach rzadko podejmowano próby łączenia wymagań regulacyjnych i fiskalnych w kontekście m.in. pogłębionej analizy wymagań w zakresie należności nieobsługiwanych – Non-Performing Loans. Przeważały publikacje monotematyczne, skoncentrowane na wąskim ujęciu tego typu obciążeń zewnętrznych. Oryginalne w tej publikacji jest zebranie informacji na temat wymagań regulacyjnych i fiskalnych wobec sektora bankowego, a zwłaszcza przedstawienie tego zagadnienia w czasie pandemii COVID-19. Jest to jedna z pierwszych pozycji ujmujących w sposób tak kompleksowy i wieloaspektowy tego typu problematykę. * „Recenzowane opracowanie jest napisane poprawnie, bez jakichkolwiek błędów, co potwierdza gruntowną wiedzę i rozpoznanie Autorów w podjętej tematyce. Jest wzorcowym przykładem połączenia teorii i empirii w odniesieniu do oceny zachowań instytucji finansowych w obliczu nietypowych warunków występujących na rynku, a spowodowanych pandemią COVID-19. Do głównych zalet monografii należy zaliczyć: – bardzo dobre rozpoznanie literatury w zakresie bankowości i regulacji finansowych, – umiejętność korzystania z publikowanych zasobów informacyjnych, – stworzenie modelu ekonometrycznego oraz przeprowadzenie badań empirycznych i prognozowania przyszłych zachowań w postaci scenariuszy, – ocena opracowanych scenariuszy pod względem ich potencjalnego wystąpienia w praktyce, – poprawność formalna opracowania, w praktyce, – dobry styl, właściwa terminologia, solidne przygotowanie tekstu. Podsumowując, jest to wartościowa, aktualna pozycja potwierdzająca dobre przygotowanie merytoryczne badaczy oraz ich wrażliwość na zmianę warunków i czynników na rynku”. Z recenzji prof. K. Brzozowskiej

Publikacja ta jest udaną próbą przedstawienia różnych podejść dotyczących oceny efektywności ZZL. Opracowanie charakteryzuje się interdyscyplinarnym podejściem, łączącym wiedzę z zakresu rachunkowości, finansów, ekonomii i zachowań ludzi. Książka wpisuje się w nurt rozważań dotyczących sposobów oceny efektywności funkcji personalnej. Działania związane z ZZL najczęściej oceniane są w kategoriach behawioralnych lub statystycznych, jednak coraz bardziej widoczna w polskich firmach staje się potrzeba oceny działań związanych z ZZL także w kategoriach ekonomicznych. W obecnej sytuacji coraz częściej kierownicy firm domagają się szacowania spodziewanych korzyści i kosztów związanych z prowadzeniem procesów i programów personalnych.

W pięćdziesiątym szóstym numerze czasopisma „Ekonometria” opublikowano 8 artykułów. Grażyna Trzpiot i Jacek Szołtysek podjęli w swoim artykule dyskusję w obszarze pomiaru kapitału społecznego oraz przedstawili wyniki analiz prowadzonych z wykorzystaniem prognozy ludności GUS do 2050 r. Artykuł Iwony Olejnik dotyczy zamiaru kontynuacji pracy zawodowej po osiągnięciu wieku emerytalnego i jego determinant. Marcin Pełka zaprezentował możliwości wykorzystania klasyfikacji wielomodelowej danych symbolicznych w badaniu innowacyjności krajów Unii Europejskiej. Anna Baraniecka zamieściła z kolei w swoim opracowaniu opis źródeł, konsekwencji i sposobów eliminowania efektu Forrestera w globalnych łańcuchach dostaw. Autorki następnego artykułu, Magdalena Mosionek-Schweda, Urszula Mrzygłód i Sabina Nowak, analizują zjawisko wygładzania dywidend na wybranych giełdowych rynkach Ameryki Łacińskiej. Grzegorz Urbanek przedstawił rezultaty badań związków pomiędzy siłą marki a wynikami finansowymi przedsiębiorstw notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Tematyka pomiaru efektywności inwestycyjnej funduszy akcyjnych została poruszona w artykule Doroty Żebrowskiej-Suchodolskiej. W ostatnim tekście Eliza Khemissi opisała i udowodniła dodatkowy aksjomat w pomiarze ryzyka

Na niniejsze wydanie „Ekonomii XXI Wieku” składa się osiem artykułów. Dotyczą one zróżnicowanych zagadnień ekonomicznych o wielorakim stopniu ogólności, związanych z takimi obszarami badawczymi, jak paradygmaty nauk o zarządzaniu, globalizacja, integracja europejska, kapitał zagraniczny, inwestycje portfolio, stopy procentowe czy kurs walutowy.

Oddajemy w ręce Czytelników kolejny numer „Ekonomii XXI Wieku”, charaktery-zujący się dużym zróżnicowaniem tematycznym prezentowanych tekstów. Dotyczą one zarówno zagadnień o charakterze mikroekonomicznym, jak i skali makro; poru-szają nie tylko kwestie charakterystyczne dla gospodarki polskiej, ale także sprawy ważne z punktu widzenia międzynarodowych stosunków gospodarczych i analiz prowadzonych na poziomie globalnym. Równie daleko idącą dywersyfikację można zauważyć w zakresie afiliacji Autorów artykułów, którzy reprezentują rozproszone po całym kraju ośrodki zajmujące się badaniami na polu nauk ekonomicznych. Otwierające niniejsze wydanie czasopisma opracowanie, przygotowane przez R. Ciborowskiego, skupia się na prezentacji wybranych aspektów kapitału jako czynnika postępu technicznego. Autor słusznie odnotowuje istotny wzajemny wpływ kapitału na postęp oraz formułuje na tej płaszczyźnie ważne wnioski i zalecenia. Podobną tematykę, związaną z kapitałem i rozwojem, choć z nieco innego punktu widzenia, porusza także P. Folfas w swoim artykule. Dotyczy on bezpośrednich inwestycji zagranicznych i ich związku ze wzrostem gospodarczym w państwach G-5 i BRICS. Autor dokonuje ekonometrycznej analizy danych, próbując doszukać się między tymi zjawiskami przyczynowości. Zauważa jednak, że zależności te nie mogą być uogólniane i że są odmienne dla różnych gospodarek, a wpływ na nie ma wiele specyficznych czynników czy nawet dobór badanego okresu. Kolejne opracowanie, autorstwa W. Nowak, dotyczy udzielania pomocy rozwo-jowej przez kraje BASIC, a więc zjawiska, które dopiero w ostatnich latach nabrało szczególnego znaczenia. Celem artykułu jest przedstawienie wniosków z analizy poziomu i strategii tego rodzaju wsparcia w przypadku Chin, Indii, Brazylii i RPA. Zagadnienia o charakterze międzynarodowym dotyka również kolejny tekst, przy-gotowany przez A. Niewiadomską i E. Sobolewską-Poniedziałek, poświęcony tzw. srebrnej gospodarce, będącej wizją rozwoju Europy. Autorki podejmują udaną próbę udowodnienia tezy, że odpowiednio sformułowana strategia rozwoju, która uwzględnia potrzeby starzejącej się populacji, pozwala na poprawę jakości życia zarówno osób starszych, jak i wszystkich członków społeczeństwa. Kolejne dwa artykuły poruszają problemy mające wymiar krajowy. F. Kapusta skupia się na przeobrażeniach rolnictwa polskiego w latach 2003-2013, w szczegól¬ności pod wpływem funduszy wypłacanych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Autor wskazuje, że na tej płaszczyźnie zachodzą istotne przemiany strukturalne, naj¬bardziej widoczne w przypadku czynników produkcji, organizacji wytwarzania, efektywności i samowystarczalności żywnościowej. A. Turczak i P. Zwiech przepro¬wadziły z kolei analizę podobieństwa polskich województw pod kątem rozkładu wydatków mieszkańców. Ich zamierzeniem badawczym było sprawdzenie, czy roz¬kład ten jest identyczny w każdym regionie. Ponieważ okazało się, że tak nie jest, Autorki dokonały również podziału województw na grupy o najbardziej podobnych rozkładach. Ostatnie prezentowane w numerze opracowania odnoszą się do specjalistycz¬nych zagadnień interdyscyplinarnych, umiejscowionych na pograniczu ekonomii i finansów. M. Chmieliński szuka odpowiedzi na pytanie, gdzie w Polsce i przy jakich warunkach jest uzasadnione pod względem ekonomicznym budowanie elek¬trowni fotowoltaicznych, wytwarzających energię na potrzeby własne. Dochodzi do interesującego wniosku, że w większości analizowanych przez niego przypadków niezbyt wysokie nakłady pozwalają na opłacalną realizację tego typu inwestycji w gospodarstwach domowych, jeśli tylko będą one zużywać energię na własne potrzeby. Natomiast tekst A. Wieczorek wskazuje na nowatorski składnik wynagrodzenia kadry najwyższego szczebla w polskim sektorze bankowym, jakim są tzw. akcje fantomowe. Autorka zauważa, że ich zastosowanie jest obecnie niewiel¬kie, ale posiadają one istotny potencjał jako narzędzie motywacyjne, które może być wykorzystywane na coraz większą skalę w polskich instytucjach finansowych. Życzymy Czytelnikom owocnej i inspirującej lektury, mając nadzie (...)

Problematyka szeroko rozumianej ekonomii zrównoważonego rozwoju często wywołuje dyskusje zarówno w krajowych, jak i międzynarodowych gremiach naukowo-badawczych. Publikacja zawiera artykuły zaprezentowane podczas II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Ekonomia Zrównoważonego Rozwoju, zorganizowanej z inicjatywy członków studenckiego koła naukowego SKN Ekobiznes oraz doktorantów Katedry Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej Uniwersytetu Łódzkiego. Celem konferencji była wymiana wiedzy i doświadczeń w obszarze „Gospodarka. Środowisko. Inwestycje”. Autorzy omówili tematykę finansowania, opodatkowania i handlu w obszarze odnawialnych źródeł energii, a także zagadnienia społecznej odpowiedzialności biznesu oraz inwestowania w kapitał ludzki. Ponadto poruszyli kwestie współpracy międzynarodowej, bezpośrednich inwestycji zagranicznych i rozwoju regionów. Zajęli się też problematyką kobiet na rynku pracy czy zrównoważonego rozwoju w kontekście rolnictwa oraz szeroko rozumianego rozwoju społeczno-gospodarczego.

Z dużą przyjemnością przedstawiamy kolejny numer kwartalnika „Informatyka Ekonomiczna. Business Informatics”. Niniejszy numer zawiera artykuły przedstawiające wyniki badań naukowych autorów dotyczących zastosowania nowoczesnych rozwiązań ICT w informatyce biznesowej. Dynamiczny rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych znajduje swoje odzwierciedlenie w codziennej praktyce biznesowej polskich przedsiębiorstw. Szybko upowszechniają się technologie mobilne, media społecznościowe są zaś coraz częściej wykorzystywane w praktyce biznesowej. Obserwujemy szybki rozwój prac badawczych w zakresie odkrywania wiedzy zarówno z tradycyjnych baz danych, jak i z tekstów. Na problematykę analizowania dużych wolumenów danych nie tylko biznesowych, ale i medycznych również zwrócono uwagę w niniejszym numerze. Czytelnik odnajdzie w nim także artykuły poświęcone zagadnieniom ontologii. Przez wielu naukowców nadal prowadzone są prace badawcze nad wspomaganiem procesów produkcyjnych w przedsiębiorstwach. Badacze koncentrują się na zagadnieniach projektowania czy wdrażania systemów informatycznych w przedsiębiorstwach, a inni skupiają swoją uwagę na problematyce miękkich aspektów zarządzania, jak kapitał ludzki czy tzw. social business.

Celem publikacji jest ukazanie dorobku naukowego, głównie polskich i ukraińskich uczonych, w zakresie uwarunkowań procesów i rezultatów internacjonalizacji przedsiębiorstw oraz jej wpływu na funkcjonowanie biznesu w dobie globalizacji. Opracowanie stanowi istotny wkład w zakresie teorii i praktyki w proces restrukturyzacji przedsiębiorstw w kierunku ich internacjonalizacji. Może posłużyć jako inspiracja do stworzenia strategii opartej na poszukiwaniach (prospector strategy), co będzie sprzyjać zwiększonej innowacyjności w budowaniu strategii i organizacji firm przechodzących transformację. Może też być przesłanką do zacieśniania współpracy biznesów z różnych krajów i do wspólnych badań w tym względzie. Książka powstała jako rezultat międzynarodowej konferencji naukowej (teoretyczno-metodyczno-praktycznej), zorganizowanej 21-22 listopada 2016 r. pt. „Internacjonalizacja polskich przedsiębiorstw – uwarunkowania, modele, wyniki badań”. Zamieszczone studia przypadków i analizy jakościowe mogą ułatwić przedsiębiorstwom dostosowanie się do warunków działania na nowych rynkach. Będą też pomocne menedżerom oraz przedsiębiorcom w zrozumieniu konieczności i metod dostosowania się do globalnej konkurencji, która generuje nowe akcenty w zarządzaniu.

Sektor bankowy jest uznawany za specyficzną dziedzinę gospodarki, ponieważ wystawiony na zbyt wysoki poziom konkurencji może zwiększać ryzyko dla innych sektorów lub powodować kryzys. Banki jako instytucje zaufania publicznego nie mogą sobie pozwolić na psucie wizerunku i doprowadzanie do upadku słabszych jednostek. W monografii przedstawiono determinanty, specyfikę budowania oraz oceny konkurencyjności współczesnych banków. Publikacja zawiera wyniki badań odnoszących się przede wszystkim do kondycji finansowej, polityki regulacyjnej, stóp procentowych, rynku kredytowo-depozytowego, konsolidacji sektora bankowego oraz współczesnych modeli biznesowych banków. Autorka skupiła się na genezie, identyfikacji i strukturze kapitału intelektualnego banków, a także przedstawiła koncepcję jego podziału na: kapitał organizacyjny (KORG), kapitał innowacyjny (KINN) oraz kapitał instytucjonalny (KINS). Ponadto wykorzystała wielowymiarową analizę statystyczną, w ramach której skonstruowała autorski miernik syntetyczny konkurencyjności banków, obliczony na podstawie dwudziestu sześciu wskaźników diagnostycznych związanych z oceną kapitału intelektualnego i ekonomicznego, które według niej najbardziej wpływają na konkurencyjność. Dzięki temu stworzyła rankingi pod względem ich konkurencyjności dla grupy dziesięciu giełdowych banków komercyjnych w Polsce w latach 2009-2020.

Autorka podejmuje zagadnienie kapitału intelektualnego od strony teoretycznej, równocześnie sprawdzając je w praktyce wybranych przedsiębiorstw dolnośląskich. Wyczerpująco przedstawia pojęcie tego kapitału: jego rozumienie, metody badania i tworzenia oraz kluczowe elementy, by je następnie zweryfikować na próbie 72 przedsiębiorstw. Sugeruje również problemy, które warto poddać analizie po upływie pewnego czasu, aby stwierdzić ewentualne zmiany w podejściu do tego tematu.

W najbliższych latach model rozwojowy polskiej gospodarki musi się radykalnie zmienić. Zmiany demograficzne, niestabilna sytuacja w otoczeniu międzynarodowym oraz zmiany w gospodarce (przemysł 4.0) sprawiają, że czynniki decydujące o przewadze konkurencyjnej polskich samorządów także będą się zmieniać. Spadek finansowania z funduszy unijnych będzie miał niebagatelny wpływ na budżety i strategie polskich samorządów. Rola szeroko rozumianych czynników niematerialnych, określanych w niniejszej pracy jako "kapitał intelektualny" jest nie do przecenienia. W literaturze przedmiotu dotychczas niewiele miejsca poświęcano analizowaniu i pomiarowi kapitału intelektualnego na poziomie powiatu (w tym miasta). Większość opracowań koncentrowała się na obszarach większych niż powiat (na regionie, kraju) lub mniejszych (na organizacji, przedsiębiorstwie, instytucji). Niniejsza praca ma na celu wypełnienie tej luki. W sposób kompleksowy bierze pod uwagę czynniki niematerialne jako determinanty wzrostu w ujęciu regionalnym. Dostarczono w niej czytelnikowi kompleksowej wiedzy o tym, czym jest kapitał intelektualny powiatu (w tym miasta), jakie są jego składniki, jak go mierzyć itp. Zawarto też wyniki wielu badań własnych dotyczących kapitału intelektualnego polskich powiatów. Praca powinna zainteresować nie tylko naukowców, ale także samorządowców.

We współczesnych organizacjach spotykają się cztery pokolenia pracowników. Każde z nich ukształtowały różne warunki społeczne, gospodarcze, historyczne, etyczne i kulturowe. Generacje posiadają odmienne systemy wartości, potrzeby i oczekiwania, różne nawyki oraz przyzwyczajenia. Efektywne zarządzanie tak różnorodnym kapitałem ludzkim jest wyzwaniem dla menedżerów. Kluczowe jest skoncentrowanie się na potencjale drzemiącym w każdym pokoleniu, nie zaś na barierach wynikających z różnic między nimi. Takie podejście umożliwia zarządzającym czerpanie korzyści z różnorodności w miejscu pracy. Książka łączy walory monografii naukowej i praktycznego przewodnika. Wskazując rozwiązania przydatne w procesie zarządzania zróżnicowanym wiekowo kapitałem ludzkim, może stanowić inspirację dla menedżerów personalnych oraz właścicieli przedsiębiorstw a także dla badaczy i studentów podejmujących tematykę zarządzania multigeneracyjnego.

Dlaczego audyt wewnętrzny nie zawsze osiąga swoje cele? Czy jedynym powodem może być niechęć audytowanych? A może skuteczność audytu wewnętrznego zależy także od wiedzy oraz umiejętności audytowanych i zarządzających organizacją? Jak audytowani reagują na audyt wewnętrzny? Jakie oczekiwania mają audytorzy wewnętrzni? Na te i inne pytania odpowiedzi można znaleźć w monografii. Przyjmując za motto frazę „audyt wewnętrzny tworzą ludzie”, Autorka analizuje kwestię skuteczności audytu wewnętrznego i uwzględnia jego społeczny kontekst. Podstawą analizy są jakościowe badania empiryczne wykorzystujące różne techniki gromadzenia danych, przede wszystkim wywiady z65 audytorami wewnętrznymi, audytowanymi oraz zarządzającymi organizacjami z sektorów publicznego i prywatnego. W prezentowanej monografii Autorka charakteryzuje wiedzę, umiejętności, postawy oraz oczekiwania audytorów wewnętrznych, audytowanych i zarządzających organizacjami z punktu widzenia skuteczności audytu wewnętrznego. Przedstawia wyniki badań, z których wynika, że ważnymi czynnikami skuteczności audytu wewnętrznego są: wsparcie zarządzających (materialne i niematerialne) dla audytu wewnętrznego, rozumienie audytu wewnętrznego, a także relacje między grupami uczestniczącymi w audycie wewnętrznym. Podsumowaniem publikacji może być wypowiedź jednego z badanych audytorów wewnętrznych: „skuteczny audyt wewnętrzny to są ludzie [...]. To stwierdzenie tak oczywiste, że często [...] zapominane przez większość zainteresowanych”.

W prezentowanej pracy zawarto wyniki badań zorientowanych w dwóch obszarach. Pierwszy z nich dotyczy adaptacji regionalnego systemu edukacji do wyzwań współczesnej gospodarki, gdzie autorzy skupili uwagę na dwóch perspektywach: zmianach zachodzących w systemie szkolnictwa wyższego i formułowaniu się tzw. uniwersytetów trzeciej generacji oraz dostępności i jakości regionalnego systemu oświaty. Drugi obszar identyfikuje wpływ kapitału społecznego na wzmacnianie wartości kapitału ludzkiego, czyli odnosi się wyzwań rzadko jeszcze zauważanych z perspektywy polityki rozwoju kapitału ludzkiego. Dotyczy możliwości efektywnego kształtowania i inwestowania w kapitał ludzki, dzięki wzmacnianiu i budowaniu innego ważnego, lokalnego i jednocześnie immobilnego zasobu – kapitału społecznego.

Media społecznościowe są wykorzystywane w komunikacji marketingowej firm już od kilkunastu lat. Nadal jednak brakuje naukowych opracowań na temat zależności pomiędzy działalnością marek w środowisku cyfrowym a zachowaniem konsumentów. Dlatego głównym celem badań przedstawionych w tej publikacji była ocena możliwości budowania kapitału marek w mediach społecznościowych oraz określenie roli różnych czynników psychologicznych w tym procesie. W ramach poszczególnych działań badawczych autorka przeanalizowała współczesne kampanie komunikacji marketingowej w mediach społecznościowych i na tej podstawie zaproponowała nową kategoryzację przekazów. Następnie zbadała eksperymentalnie, jaki przekaz i jakie predyspozycje konsumenckie sprzyjają tworzeniu kapitału marki, a także przetestowała, jak sam kapitał może wpływać na responsywność użytkowników Internetu. Wyniki opisanych tu badań ułatwiają prognozowanie skuteczności komunikacji marketingowej w mediach społecznościowych i mogą być użyteczne zarówno dla naukowców, jak i przedsiębiorców, pracowników agencji reklamowych czy domów mediowych.

W rozprawie przedstawiono instytucję banku z perspektywy holistycznej, ukazując sieć relacji, kontraktów i interakcji z interesariuszami zaangażowanymi w jego funkcjonowanie. Obraz banku nakreślono tu zatem z niestandardowej perspektywy: podkreślono obowiązki instytucji wobec różnych interesariuszy i zaakcentowano wpływ zainteresowanych stron na jej wyniki i wartość. W pierwszym tomie rozprawy scharakteryzowano istotę kapitału relacyjnego banku oraz zaprezentowano zagadnienia dotyczące procesu zarządzania relacjami instytucji z interesariuszami. W drugim tomie przedstawiono funkcjonowanie banku z perspektywy relacji z kluczowymi interesariuszami: nadzorem, właścicielami, kierownictwem, pracownikami, klientami, wierzycielami, konkurentami (kooperentami), kooperantami (dostawcami i partnerami), państwem i społeczeństwem. Z kolei ostatni tom poświęcono zagadnieniu oceny kapitału relacyjnego banku, czyli analizy relacji banku z jego interesariuszami.

W rozprawie przedstawiono instytucję banku z perspektywy holistycznej, ukazując sieć relacji, kontraktów i interakcji z interesariuszami zaangażowanymi w jego funkcjonowanie. Obraz banku nakreślono tu zatem z niestandardowej perspektywy: podkreślono obowiązki instytucji wobec różnych interesariuszy i zaakcentowano wpływ zainteresowanych stron na jej wyniki i wartość. W pierwszym tomie rozprawy scharakteryzowano istotę kapitału relacyjnego banku oraz zaprezentowano zagadnienia dotyczące procesu zarządzania relacjami instytucji z interesariuszami. W drugim tomie przedstawiono funkcjonowanie banku z perspektywy relacji z kluczowymi interesariuszami: nadzorem, właścicielami, kierownictwem, pracownikami, klientami, wierzycielami, konkurentami (kooperentami), kooperantami (dostawcami i partnerami), państwem i społeczeństwem. Z kolei ostatni tom poświęcono zagadnieniu oceny kapitału relacyjnego banku, czyli analizy relacji banku z jego interesariuszami.