Z przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer naszego cza- sopisma, w którym swoje wyniki badań, już od roku 1991, prezentują naukowcy z różnych międzynarodowych ośrodków. Począwszy od tego numeru, artykuły naukowe będziemy publikować tylko w językach obcych (angielski, niemiecki), dzięki czemu „Śląski Przegląd Statystyczny” stanie się periodykiem ponadnarodowym. Zgodnie z tradycją w niniejszym numerze nie tylko zamieszczamy artykuły zawierające oryginalne i ciekawe wyniki badań naukowych, ale również prezentujemy sylwetkę znakomitego ekonomisty, który bada, jak emocje i myślenie wpływają na ekonomiczne decyzje jednostek oraz na funkcjonowanie rynków. Serdeczne podziękowania składamy wszystkim recenzentom, gdyż dzięki ich życzliwej i sumiennej pracy nasze czasopismo zyskuje na wartości poprzez prezentowanie w nim wysokiej jakości szeroko rozumianej wiedzy. Dzięki zaś pracy profesjonalnie wykonywanej przez nadzwyczaj życzliwy zespół redakcyjny naszego Wydawnictwa uczelnianego wiedza ta prezentowana jest w postaci przyjaznej czytelnikowi. Zachęcamy wszystkich do lektury.

Semivariance is an intuitive risk measure because it concentrates on the shortfall below a target and not on total variation. To successfully use semivariance in practice, however, a statistical estimator of semivariance is needed; Josephy and Aczel provide such an estimator. Unfortunately, they have not correctly proven asymptotic unbiasedness and mean squared error consistency of their estimator since their proof contains a mistake. This paper corrects the computational mistake in Josephy-Aczel’s original proof and, that way, allows researchers and practitioners in the field of downside portfolio selection, hedging, downside asset pricing, risk measurement in a regulatory context, and performance measurement to work with a meaningfully specified downside measure.

Przedstawiamy Czytelnikom zainteresowanym poznawaniem szeroko rozumianej statystyki kolejny numer „Śląskiego Przeglądu Statystycznego”. Od momentu powstania niniejszego czasopisma członkami Komitetu Redakcyjnego byli pracownicy Katedry Statystyki Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, dlatego nie ma lepszego miejsca do świętowania 70-lecia Katedry niż łamy tego czasopisma. Dla Katedry Statystyki 2020 rok obfitował w wiele rocznic i „okrągłych” dat. Dlatego tegoroczny numer „Śląskiego Przeglądu Statystycznego” jest powiązany z ich celebracją.

Z przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer naszego czasopisma, w którym znalazły się artykuły zawierające oryginalne i ciekawe wyniki badań naukowych dotyczących dwóch obszarów: szeroko rozumianej jakości życia oraz zagadnień aktuarialnych. Od momentu powstania „Śląskiego Przeglądu Statystycznego” członkami Komitetu Redakcyjnego byli pracownicy Katedry Statystyki Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, dlatego na łamach tegorocznego numeru przedstawiamy jej 70-letnią historię. Zgodnie z tradycją przypominamy także sylwetki naukowców i problematykę, którą się zajmowali. W tym numerze Czytelnik będzie mógł również przeczytać o racjonalności podejmowania grupowych decyzji – jest to temat wciąż aktualny i ważny (szczególnie w czasie pandemii COVID-19). Serdeczne podziękowania składamy wszystkim recenzentom, gdyż dzięki ich sumienności i przychylności nasze czasopismo zyskuje na wartości i jest w nim prezentowana szeroko rozumiana wiedza wysokiej jakości. Dzięki zaś pracy profesjonalnie wykonywanej przez nadzwyczaj życzliwy zespół redakcyjny naszego wydawnictwa uczelnianego wiedza ta prezentowana jest w postaci przyjaznej Czytelnikowi. Zachęcamy wszystkich do lektury.

Niniejszy zeszyt o numerze 8(14) zawiera cztery artykuły. Dwa z nich dotyczą zagadnień statystycznych związanych z województwem śląskim. Z. Mielecka-Kubień i M. Dziembała poruszyli problem przestrzennej autokorelacji przyczyn zgonów w tym województwie, a J. Czempas i R. Rduch – zagadnienie zadłużenia powiatów. Natomiast komercyjne ubezpieczenia od ryzyka utraty pracy stanowią treść artykułu J. Dębickiej. Ostatni artykuł, autorstwa W. Ostasiewicza, poświęcony jest znaczeniu i roli statystyki w obecnych czasach. Tradycyjnie w numerze zamieszczone są rozszerzone streszczenia referatów z 20. Statystycznego Seminarium Naukowego „Marburg-Wrocław” oraz aktualne dane statystyczne dotyczące trzech województw: dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego. Ponadto przedstawione jest sprawozdanie z XII Międzynarodowej Konferencji „Applications of Mathematics and Statistics in Economy”. '

W dniach 15-17 września 2010 roku w Hotelu Filmar w Toruniu odbyła się XIX Konferencja Naukowa Sekcji Klasyfikacji i Analizy Danych PTS (XXIV Konferencja Taksonomiczna) nt. Klasyfikacja i analiza danych – teoria i zastosowania, organizowana przez Sekcję Klasyfikacji i Analizy Danych Polskiego Towarzystwa Statystycznego, Katedrę Ekonometrii i Statystyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Katedrę Metod Ilościowych Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu. Przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Konferencji był dr hab. Tadeusz Kufel, prof. nadzw. UMK, natomiast sekretarzami dr Marcin Błażejowski i mgr Paweł Kufel. Zakres tematyczny konferencji obejmował zagadnienia: a) teoria (taksonomia, analiza dyskryminacyjna, metody porządkowania liniowego, metody statystycznej analizy wielowymiarowej, metody analizy zmiennych ciągłych, metody analizy zmiennych dyskretnych, metody analizy danych symbolicznych, metody graficzne). b) zastosowania (analiza danych finansowych, analiza danych marketingowych, analiza danych przestrzennych, inne zastosowania analizy danych – medycyna, psychologia, archeologia, itd., aplikacje komputerowe metod statystycznych). Zasadniczym celem konferencji SKAD była prezentacja osiągnięć i wymiana.

W dniach 8-10 września 2014 roku w Hotelu Aurora w Międzyzdrojach odbyła się XXIII Konferencja Naukowa Sekcji Klasyfikacji i Analizy Danych PTS (XXVIII Konferencja Taksonomiczna) nt. Klasyfikacja i analiza danych – teoria i zastosowania, zorganizowana przez Sekcję Klasyfikacji i Analizy Danych Polskiego Towarzystwa Statystycznego oraz Instytut Ekonometrii i Statystyki i Katedrę Ubezpieczeń i Rynków Kapitałowych Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego. Przewodniczącymi Komitetu Organizacyjnego konferencji byli prof. dr hab. Waldemar Tarczyński oraz prof. US dr hab. Jacek Batóg, sekretarzem naukowym dr hab. Iwona Markowicz, a sekretarzami organizacyjnymi dr Beata Bieszk-Stolorz, dr Barbara Batóg i dr Monika Rozkrut. Konferencja naukowa została dofinansowana ze środków Narodowego Banku Polskiego. Zakres tematyczny konferencji obejmował zagadnienia, które można podzielić na 2 grupy: a) teoria (taksonomia, analiza dyskryminacyjna, metody porządkowania linio-wego, metody statystycznej analizy wielowymiarowej, metody analizy zmiennych ciągłych, metody analizy zmiennych dyskretnych, metody analizy danych symbo-licznych, metody graficzne), b) zastosowania (analiza danych finansowych, analiza danych marketingowych, analiza danych przestrzennych, inne zastosowania analizy danych – medycyna, psychologia, archeologia itd., aplikacje komputerowe metod statystycznych). Zasadniczym celem konferencji SKAD była prezentacja osiągnięć i wymiana doświadczeń z zakresu teoretycznych i aplikacyjnych zagadnień klasyfikacji i analizy danych. Konferencja stanowi coroczne forum służące podsumowaniu obecne-go stanu wiedzy, przedstawieniu i promocji dokonań nowatorskich oraz wskazaniu kierunków dalszych prac i badań.

W dniach 8-10 września 2014 roku w Hotelu Aurora w Międzyzdrojach odbyła się XXIII Konferencja Naukowa Sekcji Klasyfikacji i Analizy Danych PTS (XXVIII Konferencja Taksonomiczna) nt. Klasyfikacja i analiza danych – teoria i zastosowania, zorganizowana przez Sekcję Klasyfikacji i Analizy Danych Polskiego Towarzystwa Statystycznego oraz Instytut Ekonometrii i Statystyki i Katedrę Ubezpieczeń i Rynków Kapitałowych Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego. W trakcie dwóch sesji plenarnych oraz piętnastu sesji równoległych wygłoszono 63 referaty poświęcone aspektom teoretycznym i aplikacyjnym zagadnień klasyfikacji i analizy danych. Odbyła się również sesja plakatowa, na której zaprezentowano 21 plakatów. Teksty 35 recenzowanych artykułów naukowych stanowią zawartość prezentowanej publikacji z serii Taksonomia nr 25. Artykuł historyczny pt. „25 lat SKAD” oraz teksty 33 recenzowanych artykułów naukowych znajdują się w Taksonomii nr 24. Krzysztof Jajuga, Marek Walesiak

Publikacja stanowi kolejny przyczynek w debacie naukowej prowadzonej wokół kwestii należących do obszaru nauk ekonomicznych i wpisuje się w wiele różnorodnych i ważnych zagadnień mieszczących się w tym szerokim spektrum badawczym związanym z mikroekonomią, makroekonomią, a także metaekonomią – postulującą budowę modelu odpowiadającego obecnemu lub przyszłemu paradygmatowi człowieka i dobrobytu. Na książkę składa się 10 rozdziałów, które zawierają przegląd wyników aktualnych badań i twórczych dociekań w postaci oryginalnych, teoretycznych i empirycznych analiz, prowadzonych przez przedstawicieli najbardziej liczących się w Polsce ośrodków naukowych. Jest ona adresowana jest przede wszystkim do środowisk naukowych i studentów wyższych uczelni, ale także do osób, które w praktyce zajmują się problemami ekonomii.

Przed współczesną rachunkowością staje coraz więcej wyzwań związanych z przetwarzaniem i komunikowaniem informacji na potrzeby różnych grup interesariuszy – zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. W związku z tym istotną rolę odgrywają badania nad teorią rachunkowości, sprawozdawczością i analizą finansową. Dyskusja nad teorią rachunkowości ma duże znaczenie z perspektywy tożsamości tej dyscypliny naukowej i jej pozycji wśród nauk ekonomicznych, a także jej postrzegania przez przedstawicieli środowiska akademickiego. Natomiast problematy- ka dotycząca sprawozdawczości stanowi nieustannie ożywiony przedmiot badań przede wszystkim ze względu na rosnące zapotrzebowanie na informację ekonomiczną i postulaty niektórych środowisk dotyczące uwzględnienia koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu i rozszerzania zakresu sprawozdawczości.

Ubezpieczenie jako urządzenie gospodarcze funkcjonuje od bardzo dawna, a konkretnie pierwsze formy pojawiły się w dalekiej starożytności. We współczesnych czasach w wielu krajach w ramach rynków finansowych działają rozwinięte w różnym stopniu rynki ubezpieczeniowe. Ryzyko, które towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów i które dało początek zorganizowania instytucji ubezpieczenia, występuje ciągle i jednocześnie na skutek rozwoju cywilizacyjnego, rozwoju technologicznego, zmieniających się procesów demograficznych pojawiają się nowe kategorie ryzyka, które mogą być przedmiotem ubezpieczenia. Wobec zmieniającego się otoczenia rynek ubezpieczeniowy dostosowuje się i proponuje nowe produkty ubezpieczeniowe. Jednocześnie, zakłady ubezpieczeń z obowiązku muszą dbać o bezpieczeństwo finansowe swoich klientów, aby nie podważyć podstawowej zasady realności ochrony ubezpieczeniowej. Wszystkie te zjawiska można zaliczyć do obszarów badawczych środowiska akademickiego zajmującego się problematyką ubezpieczeniową. Ponadto nowe tendencje, które pojawiają się w systemach emerytalnych, wywołane starzeniem się społeczeństw i niewydolnością repartycyjnego systemu emerytalnego, a równocześnie pojawiającymi się kryzysami na rynkach finansowych generują cały szereg problemów badawczych, które są również w zasięgu zainteresowań wielu środowisk akademickich. Funkcjonujący w Polsce od przeszło 10 lat nowy system emerytalny budzi różne kontrowersyjne dyskusje i skłania do wstępnej oceny, a zagadnienia te wiążą się z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych, a w tym również z finansowaniem ochrony zdrowia. Jak widać tematyka badawcza obejmująca bardzo szeroko rozumiane ubezpieczenia od strony teoretycznej, jak również praktyki ubezpieczeniowej jest niezwykle obszerna. Wszystkie te problemy są zawarte w przygotowanej pracy. Praca zawiera 56 artykułów naukowych, które powstały w różnych ośrodkach akademickich. Wyróżnić tu można następujące problemy, które nurtowały badaczy, a które są niezwykle aktualne i związane są z funkcjonowaniem rynku ubezpieczeniowego, jak również wynikają z otoczeniem i zapotrzebowaniem na usługę ubezpieczeniową: * Analiza rynku ubezpieczeniowego i nowe tendencje, * Nowe produkty ubezpieczeniowe, * Finanse i rachunkowość zakładów ubezpieczeń, * Świadomość ubezpieczeniowa, * Pośrednictwo ubezpieczeniowe, * Ubezpieczenia zdrowotne, * Ubezpieczenia dla przedsiębiorstw, * Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej i komunikacyjne, * Zmiany w procesach demograficznych, * Nowe tendencje w systemach emerytalnych, * Analiza części kapitałowej systemu emerytalnego, ze szczególnym uwzględnieniem funkcjonowania OFE w Polsce, * Metody aktuarialne, w tym kalkulacja składek ubezpieczeniowych, * Zastosowanie metod analizy statystycznej w ubezpieczeniach.

Niniejsza publikacja stanowi kolejną z cyklu „Polityka spójności Unii Europejskiej – cele, efekty realizacji, problemy do dyskusji”. Myślą przewodnią bieżącego tomu jest dekada członkostwa Polski w Unii Europejskiej oraz rola polityki spójności w rozwoju Europy zarówno w minionym dziesięcioleciu, jak i w przyszłości. Ostatnie 10 lat było dla UE, krajów członkowskich, regionów i polityki spójności czasem wielu zdarzeń, których efekty odnajdujemy w polityce, gospodarce, sferze społecznej czy w środowisku. Kryzys spowodował, że dysproporcje między regionami zaczęły zanikać, a bezrobocie znacząco wzrosło w większości krajów Unii. Zauważono, że odwrócił się długotrwały trend zbieżności PKB i stopy bezrobocia w UE, co dotknęło w szczególności regiony Europy Południowej. W okresie 2007-2012 spośród 277 regionów UE w 210 wzrosło bezrobocie, a w 50 z nich stopa bezrobocia wzrosła ponad dwukrotnie. Sytuacja jest szczególnie niepokojąca w przypadku ludzi młodych, ponieważ w 2012 r. prawie w połowie regionów stopa bezrobocia wśród młodzieży wynosiła ponad 20%. Kolejnym negatywnym efektem kryzysu gospodarczego był wzrost ubóstwa i wykluczenia, co przyczyniło się do spowolnienia realizacji celów wyznaczonych w strategii „Europa 2020”. Od 2008 do 2013 r. inwestycje publiczne w całej UE spadły realnie o 20%. W bieżącym okresie programowania 2014-2020 budżet polityki spójności w łącznej kwocie ponad 450 mld EUR (licząc ze współfinansowaniem krajowym) będzie wydatkowany na inwestycje oraz pomoc rozwojową dla obszarów, które mogą bezpośrednio oddziaływać na wzrost zatrudnienia i PKB. Środki europejskie mają być skierowane głównie na wspieranie MŚP, badań, rozwoju i innowacji, edukacji, gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, walki z bezrobociem i wykluczeniem społecznym, na rozwój infrastruktury łączącej obywateli UE oraz modernizację organów administracji publicznej. Autorzy bieżącego tomu, pochodzący z europejskich ośrodków naukowych i badawczych, koncentrują się szczególnie na relacjach łączących politykę gospodarczą i społeczną na szczeblu krajowym i regionalnym. Treść publikacji dotyczy teoretycznych i praktycznych aspektów polityki spójności w okresie 2004-2020 w ujęciu ponadnarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym. Dyskusja poświęcona polityce spójności w różnych wymiarach i aspektach wskazuje na zróżnicowane podejście autorów do kwestii konwergencji i dywergencji w Unii Europejskiej, ekonomicznych aspektów pomocy regionalnej, czy też roli statystyki w badaniach naukowych i procesach podejmowania decyzji rozwojowych.

Marek Walesiak urodził się 17 czerwca 1957 r. Studia wyższe w Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu ukończył w 1980 r., a od1981 r. pracuje jako nauczyciel akademicki. W 1985 r. uzyskał stopień doktora, a w 1994 r. stopień doktora habilitowanego nauk ekonomicznych na Wydziale Zarządzania i Informatyki. W 1999 r. uzyskał tytuł naukowy profesora nauk ekonomicznych. W 2003 r. został powołany na stanowisko profesora zwyczajnego. Na dorobek naukowo-badawczy M. Walesiaka składa się 187 opublikowanych prac naukowych. Jest autorem lub współautorem 10 monografii (m.in. M. Walesiak, Metody analizy danych marketingowych, Warszawa: PWN 1996; M. Walesiak, E. Gatnar(red.), Statystyczna analiza danych z wykorzystaniem programu R, Warszawa: PWN2009; E Gatnar., M. Walesiak (red.), Analiza danych jakościowych i symbolicznych z wykorzystaniem programu R, Warszawa: C.H. Beck 2011); 99 artykułów w czasopismach; 30 udziałów w monografiach, 5 podręczników akademickich i 2 skryptów; współredaktorem 41 opracowań i zeszytów prac naukowych. Ponadto uczestniczył w opracowaniu 16 prac naukowo-badawczych oraz wygłosił 81 referatów na konferencjach naukowych (w tym 9 na konferencjach zagranicznych). W latach 1996-2002 oraz 2008-2016 pełnił funkcję dziekana Wydziału Gospodarki Regionalnej i Turystyki (Ekonomii, Zarządzania i Turystyki) w Jeleniej Górze Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Od 1997 r. jest kierownikiem Katedry Ekonometrii i Informatyki. Od października 1993 r. wchodzi w skład Rady Sekcji Klasyfikacji i Analizy Danych Polskiego Towarzystwa Statystycznego (przewodniczący Rady Sekcji SKAD PTS w kadencjach 2009-2010 i 2011-2012, wiceprzewodniczący Rady Sekcji SKAD PTS w kadencjach 2013-2014 i 2015-2016). W latach 2003-2006 był członkiem Council of International Federation of Classification Societies. Jest członkiem Komitetu Statystyki i Ekonometrii PAN (kadencje: 2007-2010, 2011-2014, 2015-2018).W kadencjach 2011-2014 i 2015-2018 pełni funkcję zastępcy redaktora naczelnego czasopisma „Przegląd Statystyczny”. Jego obecne zainteresowania naukowe koncentrują się na następujących obszarach badawczych: klasyfikacja i analiza danych, statystyczna analiza wielowymiarowa, badania marketingowe, wykorzystanie programu R w badaniach naukowych.

Oddawana do rąk czytelników publikacja powstała jako komponent prac naukowo-badawczych nad problematyką przemian współczesnej rodziny oraz ich konsekwencji i uwarunkowań w różnych kontekstach naukowych i w aspekcie praktycznym. Skupia ona rezultaty badań i opinie w sposób bezpośredni i pośredni związane z tematyką usług społecznych jako perspektywicznych rozwiązań na rzecz poprawy warunków tworzenia i funkcjonowania rodzin. Niespójność stylu i niejednolita objętość rozdziałów są odzwierciedleniem odmiennych warunków, w jakich one powstawały, oraz wyrazem poszanowania dla decyzji autorów. Niekiedy ukazują swoiste modele argumentacji i uświadamiają szeroki zakres dyskusji na ten temat.

Książka została wydana z okazji Jubileuszu 70-lecia prof. zw. dra hab. Tadeusza Listwana, a przygotowali ją Jego uczniowie, wychowankowie, współpracownicy, koleżanki i koledzy „po fachu”, ludzie bliscy i przyjaciele. Obejmuje życie, dokonania i dorobek naukowy Profesora, z pełną bibliografią publikowanych prac oraz listą wypromowanych doktorów. Poza wątkiem biograficznym, uzupełnionym bogatą ikonografią, podjęto w niej także próbę naszkicowania dokonań Jubilata. Szczególną uwagę poświęcono Jego roli lidera i twórcy wrocławskiej szkoły zarządzania kadrami. Publikacja została szeroko zakrojona – mieści rozważania i z dziedziny uprawianej przez Jubilata, i z historii nauki, a nawet z literatury czy historiozofii.

„Normy rachunkowości” to wspólne hasło cyklu międzynarodowych konferencji naukowych organizowanych rokrocznie w listopadzie przez Katedrę Rachunkowości Finansowej i Kontroli. Historia naukowych spotkań, podczas których dyskutuje się nad problemami rozumienia i implementacji poszczególnych międzynarodowych standardów rachunkowości do regulacji lokalnych w różnych krajach, nad zapisami dyrektyw unijnych dotyczących rachunkowości, nowymi wyzwaniami stawianymi przed rachunkowością przez biznes na szczeblu przedsiębiorstwa, gospodarki narodowej i globalnej w warunkach Unii Europejskiej, a szerzej – świata, liczy już 12 lat. W konferencjach biorą udział przedstawiciele środowisk naukowych ze wszystkich uczelni w Polsce. Stałymi gośćmi, aktywnymi uczestnikami konferencji są pracownicy naukowi z katedr rachunkowości Czech, Słowacji, Ukrainy, Białorusi, Litwy, Łotwy, Estonii i Rosji. Ranga cyklu konferencji „Normy Rachunkowości” powoduje, że to właśnie one stały się naukowym forum dyskusyjnym nad kolejnymi projektami Krajowych Standardów Rachunkowości. Cztery (Niezakończone usługi budowlane, Utrata wartości aktywów, Leasing, Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe oraz zobowiązania warunkowe) z sześciu Krajowych Standardów Rachunkowości były przedmiotem obrad kolejnych konferencji. W 2010 r. w ramach konferencji odbyło się posiedzenie Polskiego Komitetu Standardów Rachunkowości. Tegoroczna, dwunasta konferencja, podobnie jak wszystkie poprzednie ma charakter monotematyczny. Tym razem tytuł brzmi: „Wartości niematerialne i prawne – ujmowanie i prezentacja”, co oznacza, że poświęcona jest szczególnie problemom uznawania, werbalnej identyfikacji, klasyfikowania, wyceny, ujmowania w księgach rachunkowych i prezentowania w sprawozdaniach finansowych pozycji zakwalifikowanych do wartości niematerialnych i prawnych. Ujawnianie, w wyniku szeroko pojętej transformacji podmiotów, wartości niematerialnych i prawnych, które podlegają wycenie i aktywowaniu, możliwości i metody amortyzowania, sposób odwzorowania w sprawozdaniu finansowym oraz zakres koniecznych bądź postulowanych ujawnień to problemy, które znajdują się w centrum zainteresowań pracowników naukowych wielu uczelni. Temat konferencji wzbudził duże zainteresowanie zarówno w polskim środowisku naukowym, jak i w krajach ościennych. Do publikacji przyjęto opracowania tematycznie ściśle związane z hasłem konferencji. I tak, w wielu opracowaniach autorzy podjęli próbę metodologicznego rozstrzygnięcia poprawności wyceny know how, marki i znaku towarowego. Inni skoncentrowali się na problemie ustalania i wyceny wartości firmy zarówno dodatniej, jak i ujemnej, wskazując i rozważając skutki ewolucji skrajnie różnego postrzegania tej pozycji, jako elementu aktywów, pasywów bądź wyniku finansowego. W kręgu zainteresowań kilku autorów znalazły się także teoretyczne rozważania nad rozpoznaniem charakteru ponoszonych nakładów, których skutkiem mogą być, bądź wręcz są, prace badawcze i rozwojowe. Interesujące są badania nad możliwościami i ograniczeniami uznawania omawianych nakładów za składniki majątku, a następnie ich klasyfikowania do wartości niematerialnych na podstawie rozstrzygnięć międzynarodowych i lokalnych – krajowych.

Rola wiedzy w zarządzaniu współczesnymi organizacjami − funkcjonującymi w dynamicznej, złożonej, nieprzewidywalnej rzeczywistości globalnych rynków − jest bezdyskusyjna. Dzisiaj zdobycie i utrzymanie przewagi konkurencyjnej w coraz większym stopniu zależy nie od tradycyjnych zasobów – jak praca, ziemia czy kapitał – ale właśnie od zasobów wiedzy. Zarówno w teorii, jak i w praktyce zarządzania rozwijane są koncepcje i metody zorientowane na identyfikację zasobów wiedzy w organizacji, intensyfikację procesów weryfikacji wiedzy organizacyjnej i jej rozwoju oraz na wykorzystanie wiedzy do zwiększania konkurencyjności organizacji. W prezentowanym tomie zawarto szesnaście opracowań, których autorzy – badacze z ośrodków naukowych z całego kraju oraz praktycy zarządzania − analizują znaczenie czynnika wiedzy dla współczesnych organizacji: ich funkcjonowania, rozwoju, osiągania przewagi konkurencyjnej i szeroko rozumianego sukcesu. Przedmiotem większości tekstów są takie koncepcje, metody i systemy zorientowane na wiedzę, jak: • metody zarządzania wiedzą, • systemy zarządzania wiedzą, • organizacja ucząca się i inteligentna, • zdolność uczenia się przedsiębiorstwa, • organizacja zwinna, • organizacja odporna na kryzys. Dominują teksty o charakterze empirycznym; w artykułach przytoczono badania zrealizowane w Polsce w organizacjach różniących się typem działalności, wielkością i formą własności, a także w klastrach.

Celem pracy było pokazanie zmian rynku nieruchomości mieszkaniowych w Polsce zachodzących w okresie transformacji systemowej. W czterech rozdziałach pokazano ogólnie, czym są rynki, jaka jest ich rola, jak przebiegają ich zmiany w transformujących się gospodarkach. Przedstawiono modele teoretyczne, opisujące i wyjaśniające funkcjonowanie rynku nieruchomości mieszkaniowych. Autor starał się ukazać, że zmiany badanego rynku w sferze realnej mają charakter rozwojowy, natomiast zmiany struktury instytucjonalnej rynku wydają się przebiegać w kierunku większej efektywności badanego systemu.

Prezentowane w publikacji doniesienia koncentrują się na kilku grupach zagadnień szczegółowych, związanych z przeobrażeniami procesów zarządczych. Pierwsza grupa podejmuje szeroką i zawsze aktualną problematykę zmian organizacyjnych. Prezentują ten obszar zagadnień następujące artykuły: Z doświadczeń projektowania zmian w systemie taryfowym przedsiębiorstwa, Najpierw żal po stracie, a dopiero później zmiana – czyli kiedy jest możliwa zmiana w organizacji, Partycypacja pracowników jako sposób minimalizowania oporu ludzi przed zmianami organizacyjnymi – komunikat z badań, Turbulencja otoczenia w badaniach empirycznych, Teoria sieci i teoria rozwoju w zarządzaniu organizacjami świadczącymi usługi publiczne, Od zarządzania procesowego do X-Engineeringu – transformacja przedsiębiorstw w kierunku sieciowości procesów, Organizacja konwencjonalna versus ewoluująca: przeszkody i bariery, Ewolucja i kierunki restrukturyzacji modelu zarządzania państwowymi zasobami leśnymi o charakterze narodowym. W drugim obszarze zagadnień mieszczą się artykuły poświęcone wyodrębnionym procesom zarządczym. Prezentują one spektrum zróżnicowanych obiektów, których procesy zarządcze zostały poddane zarówno analizie teoretycznej, jak i empirycznej weryfikacji. Reprezentują tę grupę m.in. następujące prace: Determinanty rozwoju procesów zorientowanych na klienta w gminie. Studium przypadku, Wykorzystanie komunikacji jako narzędzia zarządczego w zmieniających się organizacjach, Kierunki usprawniania współpracy w outsourcingu personalnym, Kierunki zmian inteligentnych systemów wytwórczych. Pozostałe artykuły odnoszą się do zjawisk i problemów, jakie wprost lub pośrednio wynikają ze zmian zachodzących we współczesnych przedsiębiorstwach. Mieszczą się w tej grupie następujące artykuły: Od kooperacji do kooperencji – przełamywanie barier w zakresie procesów zarządzania zaufaniem w relacjach, Zaufanie i wiarygodność w sieciach międzyorganizacyjnych, Nowy sposób myślenia o karierze zawodowej warunkiem sukcesu, Czynniki ograniczające efektywność controllingu w przedsiębiorstwie, Nadmiar informacji. Próba identyfikacji problemu w małych i średnich przedsiębiorstwach, Międzyorganizacyjny efekt synergiczny jako kryterium oceny układu outsourcingowego

Książka będzie stanowić interesującą lekturę dla wszystkich, którzy cenią rynkowe współdziałanie i chcieliby dowiedzieć się o nim więcej. Autorzy publikacji w pięciu rozdziałach (cztery przedstawiają badania własne autorów) rozważają różne aspekty współpracy organizacyjnej. Trzy pierwsze rozdziały dotyczą czynników współpracy wewnątrzorganizacyjnej. Czwarty ma charakter teoretyczny i traktuje o kompetencjach pracowniczych w organizacji. Rozdział piąty odnosi się do współpracy międzyorganizacyjnej.