Publikacja „Ekonomia” została wydana w ramach Prac Naukowych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Poszczególne jej części stanowią dorobek pracowników naukowych najbardziej liczących się w Polsce ośrodków naukowych. Zawarte w niej opracowania odnoszą się do stosunkowo szerokiego spektrum problemów naukowo-badawczych związanych z mikro- i makroekonomią. Poszczególni autorzy przedstawiają wyniki swoich badań teoretycznych i empirycznych w zakresie rynku pracy i działań państwa na rzecz wzrostu zatrudnienia i redukcji bezrobocia. W opracowaniu tym poruszono także kwestie związane ze wzrostem i rozwojem gospodarczym w dobie światowego kryzysu finansowego oraz zagadnienia dotyczące kapitału ludzkiego, zrównoważonego rozwoju i wahań koniunkturalnych. Część publikacji dotyczy wpływu polityki monetarnej i fiskalnej państwa na funkcjonowanie i stabilizację gospodarki oraz koncepcji państwa dobrobytu, nierówności w poziomie życia pomiędzy państwami

ISSN 2080-5977 Na zeszyt „Mikroekonomia i ekonomia instytucjonalna” składa się 19 artykułów, których Autorzy zdecydowali się na zgłębienie dwóch obszarów teorii instytucjonalnej – metody i aplikacji. Postanowiliśmy w konstrukcji niniejszego zbioru uwydatnić ten właśnie podział. Tak więc w pierwszej części zeszytu Autorzy rozważają istotne problemy teoretyczne współczesnej myśli instytucjonalnej, w drugiej natomiast starają się przyjrzeć jej ujęciu konkretnych realiów gospodarczych. '

Niniejszy numer czasopisma „Ekonomia” zawiera artykuły przygotowane przez uczestników konferencji pn. „Ekonomia instytucjonalna wobec nowych zjawisk gospodarczych”, poświęcone zagadnieniom ekonomicznym wyjaśnianym za pomocą badań nad instytucjami. Instytucje, rozumiane jako normy prawne i normy społeczne oraz mechanizmy ich egzekwowania, są przedmiotem większości artykułów, które mają formę rozważań teoretycznych bądź prezentacji wyników badań empirycznych. Część opracowań zawartych w tym zeszycie tworzą także publikacje, których autorzy podjęli dyskusję dotyczącą metody badawczej ekonomii. Krytyka ekonomii, jej ograniczonych zdolności do wyjaśniania wyborów dokonywanych przez osoby gospodarujące oraz formułowania predykcji odnośnie do przebiegu zjawisk makro-ekonomicznych nasiliła się w ostatnich latach pod wpływem badań psychologii ekonomicznej oraz w związku z ostatnim kryzysem finansowym. Zagadnienia metodo-logiczne mają znaczenie fundamentalne dla ekonomii jako nauki, z tego powodu artykuły poświęcone tym problemom otwierają niniejszy zeszyt.

Globalizacja i regionalizacja we współczesnej gospodarce światowej wpływają na różne dziedziny życia: ekonomię i zarządzanie, politykę, kulturę czy zachowania społeczne. Nie wdając się w tym miejscu w polemikę dotyczącą kwestii, czy oba zjawiska uzupełniają się wzajemnie, czy są przeciwstawne, nie mamy wątpliwości, iż ich oddziaływanie obserwujemy na wszystkich poziomach gospodarki: zarówno w skali makro (na poziomie międzynarodowym i poszczególnych gospodarek), mezo (na poziomie branż), mikro (na poziomie przedsiębiorstw) oraz mikro-mikro (w zachowaniach małych grup społecznych oraz jednostek). W niniejszym numerze czasopisma „Ekonomia – Economics” prezentujemy dwa¬naście artykułów, które poruszają problemy odnoszące się do wszystkich poziomów gospodarki. Pierwsze trzy artykuły nawiązują do bieżących problemów Unii Europejskiej, a mianowicie: nadzoru budżetowego w strefie euro, osłabienia neoprotekcjonizmu rolnego Unii Europejskiej w ramach i poza WTO oraz do struktury zatrudnienia, która jest analizowana w kontekście nierówności i zagrożeń społecznych w gospodarkach UE. Kolejny artykuł przybliża zagadnienia ewolucji polityki fiskalnej w państwach OECD w latach 1965-2011 pod wpływem globalizacji. Przedmiotem zainteresowania autorów następnych artykułów są różne wymiary rozwoju lokalnego i regionalnego po kryzysie. Autorzy zarówno analizują w nich aspekty teoretyczne, jak i odnoszą swoje rozważania do konkretnych przykładów współpracy przygranicznej czy też rozpatrują społeczne aspekty tego rozwoju, takie jak bezrobocie czy też zachowania starzejących się konsumentów na rynku dóbr i usług. Na poziomie mikro-mikro interesujące problemy podjęto w kolejnych dwóch artykułach. W pierwszym z nich poznajemy genezę i rolę gospodarstw rodzinnych w rolnictwie polskim, a w drugim możemy zastanawiać się wraz z autorką nad problemami, z jakimi borykają się matki-menedżerki powracające na rynek pracy po urodzeniu dziecka. Natomiast autor ostatniego artykułu prezentowanego w niniejszym numerze rozpatruje sprawiedliwość podziału degresywnie proporcjonalnego. W zakresie unormowań prawa wyborczego degresywna proporcjonalność jest rozwiązaniem nowym, a co za tym idzie, nie mającym tradycji ani utrwalonej aprobaty. Autor dokonuje próby znalezienia uzasadnienia dla tego rozwiązania na tle społecznie akceptowanych sposobów podziału dóbr i należności. Wydanie zamyka recenzja książki autorstwa niżej podpisanej, pt.: Regionalizm ekonomiczny Azji Wschodniej. Jedno spojrzenie – różne wymiary , sporządzona przez prof. Katarzynę Żukrowską ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Wydaje się, iż zagadnienia poruszone przez autorów artykułów, które znalazły się w niniejszym numerze, staną się nie tylko przedmiotem uważnej lektury, lecz będą również stanowiły inspirację do głębszych studiów i analiz wpływu globalizacji i regionalizacji na różne aspekty rozwoju ekonomicznego i społecznego współczesnej gospodarki światowej.

Prezentowany czwarty numer czasopisma naukowego „Ekonomia” zawiera dwadzieścia cztery artykuły poświęcone różnym zagadnieniom z zakresu teorii i praktyki gospodarowania, z wybitną przewagą tych drugich. Kwestiom teoretycznym poświęcone są cztery pierwsze artykuły i częściowo piąty; dotyczą one: – polskiej doktryny wolnego handlu u schyłku XVIII w. w kontekście poglądów Hugona Kołłątaja i Michała Ossowskiego, – instytucjonalnej teorii przemian gospodarczych, – ryzyka i niepewności w naukach ekonomicznych, – teorii wyboru konsumenta w świetle ekonomii behawioralnej, – koncepcji zrównoważonego rozwoju w praktyce społeczno-gospodarczej. Wśród następnych dziewiętnastu artykułów najwięcej - aż dziesięć - poświęcono różnym problemom rozwoju regionalnego w Polsce, w tym również regionowi dolnośląskiemu. Omówiono w nich m.in. takie zagadnienia, jak: funkcjonowanie małych i średnich przedsiębiorstw, regionalna aktywność innowacyjna, kapitał społeczny a nierówności materialne, rozwój kapitału intelektualnego, finansowanie programów rewitalizacji obszarów miejskich, zróżnicowanie przestrzenne popytu na pracę, gęstość instytucjonalna jako czynnik konkurencyjności regionu i analiza wpływu transakcji PPP na poziom zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego. Do artykułów tematycznie związanych z regionalizmem należałoby zaliczyć także trzy inne, jednak zakres terytorialny analizy w nich przeprowadzonej jest szerszy niż wcześniej wymienionych. Należą do nich teksty traktujące o polskim rolnictwie w Unii Europejskiej, o przemianach cukrownictwa polskiego w warunkach tego ugrupowania integracyjnego i o regionalizmie lotniczym. To szczególne zainteresowanie autorów problematyką regionów i regionalizmu należy wysoko ocenić, ponieważ prezentowane artykuły nie tylko mają walory naukowe, ale także sporo wnoszą do poznania specyficznych problemów poszczególnych regionów Polski, a przez to mogą mieć także znaczenie utylitarne: wynikająca z nich wiedza może zostać wykorzystana w praktyce działania różnych osób związanych z administracją i samorządami regionów oraz instytucji. Tematyka pozostałych artykułów jest mocno zróżnicowana: począwszy od problemów handlowych państw afrykańskich, na ustalaniu zapotrzebowania na pasze i materiały wyściółkowe na potrzeby ośrodka jeździeckiego kończąc. Jest ona wyrazem różnych zainteresowań i badań własnych ich autorów. Całość zakończona jest dwoma recenzjami książek wydanych w bieżącym roku za granicą i w kraju. '

W książce opisano wiele aspektów zarządzania finansami, w tym zarządzanie wartością firmy, wycenę marki, finansowanie firm rodzinnych, instrumenty finansowe i źródła finansowania działalności różnych przedsięwzięć. Zarządzanie wartością firmy (VBM) stanowi wciąż aktualną koncepcję, podlegającą badaniom empirycznym prowadzonym na szeroką skalę zarówno Polsce, jak i na świecie. Kluczowym jej elementem jest ekonomiczna wartość dodana (EVA), pozwalająca zmierzyć wartość przedsiębiorstwa. Wyniki badań na ten temat dotyczą banków na GPW. Istotna dla rozwoju gospodarki światowej i polskiej jest przedsiębiorczość rodzinna. Poruszono zagadnienia związane z islamskimi obligacjami zamiennymi. Znajdują się też artykuły na temat rachunkowości jako systemu pomiaru działalności gospodarczej, stanowiącego źródło informacji w podejmowaniu decyzji ekonomicznych przez różnych użytkowników i jej roli dla nadzoru korporacyjnego, oraz podatku dochodowego. Rachunkowość dziś jest zintegrowanym systemem obejmującym dwa kluczowe podsystemy – rachunkowość finansową i zarządczą. Pozyskanie informacji finansowej wymaga funkcjonowania systemu ewidencji, powszechnie znanego jako system finansowo-księgowy. Czynności związane z obsługą księgową przedsiębiorstw coraz częściej stanowią przedmiot outsourcing-u, a obecnie przybierają formę księgowości on-line, prowadzonej przez biura rachunkowe. Wiele miejsca poświęcono różnym zagadnieniom związanym z zarządzaniem zasobami ludzkimi, marketingiem czy logistyką.

Artykuły zawarte w nowym numerze „Ekonomii XXI Wieku” potwierdzają, że nie traci na znaczeniu poszukiwanie rozwiązań problemów zarówno tych, które nurtują nas od dawna, jak i tych nowych, które potrafimy dostrzec i sformułować na podstawie obserwacji współczesnego systemu gospodarczego. Ten zeszyt, choć niezbyt obszerny, zawiera opracowania o charakterze teoretycznym i teksty z potencjalnymi walorami aplikacyjnymi, dotyczące zagadnień o skali globalnej i lokalnej, analizujące związki ekonomii z innymi dyscyplinami, np. matematyką czy etyką. Ewa Pancer-Cybulska

Brexit jest precedensem w historii UE, niewątpliwie otwierającym nowy rozdział w historii Europy i jej zjednoczenia. Do tej pory UE przyjmowała tylko kolejnych nowych członków, natomiast obecnie jej struktury się zmniejszają, i to o jeden z najważniejszych krajów członkowskich. Brexit wpłynie oczywiście na kształt nie tylko integracji europejskiej, ale także całej światowej gospodarki, ponieważ wpisuje się w widoczną aktualnie tendencję do protekcjonizmu, większej kontroli międzynarodowej i stawiania nowych barier. Decyzja brytyjskiego społeczeństwa o wystąpieniu ze struktur UE, podjęta w referendum w czerwcu 2016 r., skłania do przeprowadzenia badań nad powiązaniami gospodarczymi między UE i Wielką Brytanią − stanem obecnym oraz zagrożeniami dla dalszego rozwoju w kontekście brexitu. W artykule omówiono możliwe scenariusze wyjścia Wielkiej Brytanii z UE i ich implikacje.

Zwracamy uwagę Czytelników, że począwszy od niniejszego numeru, pierwszego w roku 2014, czasopismo (funkcjonujące do tej pory jako „Ekonomia – Economics”) publikowane jest ze zmienioną szatą graficzną i pod nowym tytułem – „Ekonomia XXI Wieku” . Zmiany te spowodowane są, z jednej strony, koniecznością wierniejszego odzwierciedlenia przez tytuł specyfiki publikowanych artykułów, a z drugiej – dążeniem do lepszego dopasowania układu i wyglądu czasopisma do oczekiwań Czytelników. Bieżące wydanie otwiera artykuł Franciszka Kapusty, poświęcony determinantom rozwoju wsi polskiej w XXI wieku. Autor przedstawia w nim najważniejsze tendencje zmian terytorialnych w tym zakresie, wyniki analizy wpływu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej oraz przebieg procesów dywersyfikacji działalności na obszarach wiejskich. Inny, szczegółowy problem dotyczący polskiej gospodarki porusza kolejny artykuł, autorstwa Sławomira Kalinowskiego, poświęcony badaniom nad determinantami poziomu i jakości życia emerytów w Polsce na tle innych grup ekonomiczno-społecznych. Są one skupione na wielkości i zróżnicowaniu dochodów gospodarstw domowych ludzi starszych oraz na analizie struktury ich wydatków konsumpcyjnych. Z kolei następny tekst, przygotowany przez Kacpra T. Mulawę, odnosi się do podwójnego problemu agencji, dotyczącego odpowiedzialności zawodowej pośrednika w obrocie nieruchomościami. Autor analizuje przypadek polskiego rynku nieruchomości i słusznie zauważa, że niezależnie od formy wykonywania czynności przez pośredników skutkują one wysokim poziomem ryzyka wynikającego ze specyfiki aktywów i niepowtarzalności transakcji. Dwa kolejne artykuły koncentrują się na problemach regionów. Marcin Bogdański w opracowaniu dotyczącym aglomeracji olsztyńskiej stara się precyzyjnie określić jej granice, natomiast Ewa Pancer-Cybulska, Leszek Cybulski i Łukasz Olipra w tekście zatytułowanym Bezpośredni wpływ portów lotniczych na regionalne rynki pracy w Polsce podejmują próbę odpowiedzi na pytania: jak rozwój transportu lotniczego w Polsce wpłynął na rynek pracy w regionach, czy szybki wzrost liczby przewozów lotniczych w polskich portach skutkuje zwiększeniem zatrudnienia w nich i innych przedsiębiorstwach oraz czy wzrost zatrudnienia jest proporcjonalny w stosunku do przyrostu liczby pasażerów i ładunków. W swoim opracowaniu dotyczącym inicjatyw politycznych i legislacyjnych w Unii Europejskiej Jolanta Zombirt wskazuje, że kryzys w gospodarce europejskiej wywołał konieczność podjęcia bardziej spójnych działań na poziomie wspólnotowym, mających na celu wzmocnienie i skoordynowanie polityki gospodarczej. Kwestii związanych z funkcjonowaniem UE dotyczy także kolejny artykuł, autorstwa Adriany Przybyszewskiej, skupiający się na analizie instrumentów finansowych realizacji celów Wspólnoty w regionie Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu. Celem artykułu jest dokonanie przeglądowej charakterystyki założeń wykorzystania tych instrumentów, a także próba oceny ich efektów. Ostatnie cztery teksty poruszają inne szczegółowe problemy współczesnych nauk ekonomicznych. Grzegorz Walerysiak w swoim artykule zwraca uwagę na efekty oficjalnej dolaryzacji w krajach Ameryki Południowej, szukając powiązań między tym zjawiskiem a zmiennymi gospodarczymi, jednocześnie wskazując na jego wpływ na wybór strategii monetarnej i na politykę gospodarczą poszczególnych państw. Natomiast Krystian Nowakowski w opracowaniu swojego autorstwa wskazuje na tzw. miękkie finansowanie jako jeden z podstawowych czynników decydujących o powstawaniu baniek cenowych na rynku nieruchomości. Temat ten jest niezwykle aktualny wobec konieczności szczegółowych badań nad przyczynami wybuchu globalnego kryzysu finansowo-ekonomicznego. Anna Kozłowska w kolejnym artykule, zatytułowanym Reklama w procesie budowania lojalności konsumenta: ujęcie modelowe, stawia cel w postaci opracowania nowych ram koncepcyjnych dla badania roli reklamy w kształtowaniu postaw konsumpcyjnych na różnych poziomach (m.in. poznawczym czy emocjonalnym). Tekst zamykający publikację, przygotowany przez Łukasza Piętaka, dotyczy (...)

Z ogromną przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer czasopisma „Ekonomia XXI Wieku” wydawanego na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu. Przedstawiamy w nim artykuły podejmujące aktualne problemy współczesnej ekonomii. Rozpoczyna je tekst ukazujący sto lat historii kapitalizmu, które upłynęły pomiędzy paniką roku 1907 a wybuchem kryzysu finansowego w 2008 roku. Autor na tle analizy obu zjawisk kryzysowych podjął próbę wykazania dwóch tez, mianowicie, że istnieje daleko większe podobieństwo pomiędzy obecnym kry-zysem a kryzysem z 1907 r. niż Wielką Depresją z 1929 r. oraz że korzeni budowy tzw. kapitalizmu kolesiów (crony capitalism) należy szukać w tym, co wydarzyło się w pierwszych dwóch dekadach XX wieku. Następny artykuł traktuje o roli instrumentów pochodnych w kryzysie finansowym 2008/2009. Usystematyzowano w nim wiedzę na temat przyczyn powstania kryzysu, ze szczególnym uwzględnieniem roli, jaką odegrały instrumenty pochodne oparte na kredytach hipotecznych, oraz opisano współzależności między czynnikami, które doprowadziły do załamania gospodarki Stanów Zjednoczonych, a także innych gospodarek na całym świecie. Kolejny artykuł dotyczy natomiast podejścia sektorowego i horyzontalnego jako instrumentów integracji regionalnej, które są wykorzystywane w Unii Europejskiej. Autor ukazuje ich stosowanie na przykładzie sfery rynkowych usług użyteczności publicznej we Wspólnocie. Podkreśla także, iż zdaniem Komisji Europejskiej należy w znacznie większym niż dotychczas stopniu opierać się na podejściu horyzontalnym działającym w przekroju wszystkich sektorów, jako na tym, które dostarcza nowych impulsów integracji regionalnej. Istniejący brak konsensusu w tej materii wśród krajów członkowskich powoduje jednak, że kierunek dalszych działań pozostaje kwestią nadal nierozstrzygniętą. Przedmiotem zainteresowania autorów czwartego artykułu jest ewolucja aktywności innowacyjnej analizowana z perspektywy wielkości i własności przedsiębiorstwa. Zwracają oni uwagę, iż wielkość i własność kapitału w przedsiębiorstwach województwa dolnośląskiego mają istotne znaczenie w realizacji procesów kreowania i implementacji nowych technologii oraz dla inicjacji związków współpracy innowacyjnej. Z kolei piąty artykuł podejmuje fundamentalną kwestię, która w gospodarce rynkowej opartej na wiedzy jest warunkiem koniecznym do rozwoju innowacyjności, a mianowicie rozpatruje mobilność kapitału ludzkiego jako źródło międzynarodowej i wewnątrzkrajowej dyfuzji wiedzy. Jak podkreśla autorka w swoich rozważaniach, wyniki badań empirycznych prowadzonych w tym obszarze wskazują, iż zarówno mobilni badacze akademiccy, jak i wykwalifikowani pracownicy z sektora przemysłu transferują wiedzę nie tylko do kraju przyjmującego, lecz również do przedsiębiorstwa i kraju źródłowego. Dywagacje prowadzone w kolejnym artykule dotyczą zagadnienia ochrony własności intelektualnej w obszarze komunikacji wizualnej. Autorzy słusznie zaznaczają, iż możliwości ograniczenia praktyki naruszania własności intelektualnej zapewniają potencjalnie większe korzyści wynikające z postępowania etycznego, zgodnego z prawem, a przy tym efektywnego ekonomicznie. Ochrona własności intelektualnej wymaga nowych regulacji prawnych, zwłaszcza w zakresie uproszczenia procedur rejestracji i skuteczności ochrony prawa autorskiego. Autorzy ostatnich dwóch artykułów zamieszczonych w tym numerze podejmują zagadnienia związane z rynkiem nieruchomości, na którym prowadzono spekulacje będące w ostatnich dwóch dekadach przyczyną wielu kryzysów w różnych regionach gospodarki światowej. Dlatego też wielowymiarowe analizy tego rynku są jednym z działań, które mogą przyczynić się do ich ograniczenia. Wobec takiego stanu rzeczy siódmy artykuł ukazujący wybrane postawy uczestników rynku w odniesieniu do braków informacyjnych na rynku nieruchomości wychodzi naprzeciw tym potrzebom. Zdaniem autorów, na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż na decyzje podejmowane na rynku nieruchomości wpływają także czynniki pozaekonomiczne (w tym o charakterze behawioralnym), a siła ich wpływu (...)

Relacje polsko-chińskie mogą zostać uznane za burzliwe. Początek lat 90. XX w. był czasem stagnacji, charakteryzującym się wzajemnym brakiem zainteresowania sobą rozpatrywanych państw. Wraz z upływem czasu wyraźne stało się polepszenie stosunków oraz chęć nawiązania współpracy, a prezentowana od 2012 r. chińska strategia światowej ekspansji przyczyniła się do utrzymania poprawnych relacji międzypaństwowych między Państwem Środka a krajami Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polski. Zaprezentowana w 2013 r. idea Nowego Jedwabnego Szlaku (NJS), którego nazwa oraz założenia są bezpośrednim odniesieniem do dawnego szlaku handlowego łączącego Chiny z Europą oraz Bliskim Wschodem, stanowi szansę dla Polski na wzmożenie wymiany handlowej z Chinami. Sieć połączeń, postulowana w ramach NJS, uwzględnia Polskę jako kraj kluczowy podczas tworzenia najkrótszego połączenia lądowego między Chinami a Europą Zachodnią. Dogodna lokalizacja Polski predestynuje ją do bycia aktywnym uczestnikiem inicjatywy oraz swoistym hubem przeładunkowym dla NJS. Prezentowany artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytania dotyczące szans oraz zagrożeń wynikających z uczestnictwa Polski w NJS oraz oszacowania dalszych perspektyw rozwoju tego przedsięwzięcia.

Problematyka szeroko rozumianej ekonomii zrównoważonego rozwoju często wywołuje dyskusje zarówno w krajowych, jak i międzynarodowych gremiach naukowo-badawczych. Publikacja zawiera artykuły zaprezentowane podczas II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Ekonomia Zrównoważonego Rozwoju, zorganizowanej z inicjatywy członków studenckiego koła naukowego SKN Ekobiznes oraz doktorantów Katedry Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej Uniwersytetu Łódzkiego. Celem konferencji była wymiana wiedzy i doświadczeń w obszarze „Gospodarka. Środowisko. Inwestycje”. Autorzy omówili tematykę finansowania, opodatkowania i handlu w obszarze odnawialnych źródeł energii, a także zagadnienia społecznej odpowiedzialności biznesu oraz inwestowania w kapitał ludzki. Ponadto poruszyli kwestie współpracy międzynarodowej, bezpośrednich inwestycji zagranicznych i rozwoju regionów. Zajęli się też problematyką kobiet na rynku pracy czy zrównoważonego rozwoju w kontekście rolnictwa oraz szeroko rozumianego rozwoju społeczno-gospodarczego.

„Książka podejmuje ważna, aktualna, zasadniczo ponadczasowa i uniwersalna problematykę korupcji. […] Praca dobrze wpisuje się w ramy problematyki badawczej w dziedzinie nauk ekonomicznych, w dyscyplinie ekonomia. Jednocześnie jej ważnym walorem jest atut interdyscyplinarności. Oprócz pierwiastków stricte ekonomicznych występują w niej elementy socjologiczne, prawne, politologiczne, psychologiczne itp. To pozwala na prowadzenie analizy zbliżonej do realiów – rzeczywistość jest bowiem z natury rzeczy multii interdyscyplinarna. Dobór problematyki książki stanowi jej bardzo silna stronę” prof. zw. dr hab. Marian Gorynia Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu „Recenzowana rozprawa jest niewątpliwie wartościowa publikacja naukowa i może wzbudzić zainteresowanie znacznego kręgu czytelników; nie tylko w środowisku naukowym”. prof. zw. dr hab. Jerzy Wilkin Uniwersytet Warszawski